न्यायकोशः /348

२९४
 
न्यायकोशः ।
 
जिज्ञासायां धूमवत्त्वात् इत्युत्तरं च ( दीधि० हेतु० पृ० १७६)

इत्यादौ । [ख ] अवान्तरधर्मप्रकारकज्ञानेच्छा । इयं च विशे
•
षजिज्ञासेत्युच्यते ( ग० सव्य० ) । यथा घटे द्रव्यत्वेन ज्ञातेपि

कोसौ इति विशेषतो जिज्ञासोदेति । [ग] विशेषज्ञानगोचरेच्छा । तब

ज्ञानं स्वनिष्ठम् परनिष्ठं वा । तेन जल्पकथायां परं प्रति न प्रश्नानुपपत्तिः

( म० प्र० ३ पृ० ३४ ) । २ विचारः । यथा अथातो धर्मजिज्ञासा

(जै० सू० १११११ ) ॐ अथातो ब्रह्मजिज्ञासा ॐ ( ब्र० स०

१।१।१ ) इत्यादौ । यथा वा दुःखत्रयाभिघाताजिज्ञासा तदवघातके
 

हेतौ ( सां० का ० ) इत्यादौ विचारो जिज्ञासापदार्थः ।
 
-
 

 
<जिन: – >
अर्हन्नामकस्तत्त्वज्ञानोपदेष्टा । यथा हस्तिना पीड्यमानोपन
•
गच्छेज्जैनमन्दिरम् इत्यादौ जिन: ( वाच० ) । जिनलक्षणं तु

दर्शनसंग्रहे उक्तम् । तद्यथा बलभोगोपभोगानामुभयोर्दानलाभयोः /
•
अन्तरायस्तथा निद्रा भीरज्ञानं जुगुप्सितम् ॥ हिंसा रत्यरती रागद्वेषा

वविरतिः स्मरः। शोको मिथ्यात्वमेतेष्टादश दोषासः ॥
 
देवो
 
स
 
गुरुः
६:
 

सम्यक्तत्त्वज्ञानोपदेशकः
 
आहे सर्व ० ) । तन्मतादिकं तु स्याद्वादादिकम् जीवस्य देहपरिमाणरूप
•
त्वनिरूपणादिकं च सर्वदर्शनसंग्रहे आईतदर्शने अन्यजैनप्रन्थेषु
 
: ( सर्व० सं०
 
जिनो
५० ८६-८७
 
द्रष्टव्यम् ।
 

 
<जीवः - >
१ ( आत्मा ) [क] यो घ्राणादीनां करणानां प्रयोक्ता स आत्मा

( वै० उ० ३।११२ ) । जीवात्मैवायं क्षेत्रज्ञादिपदवेदनीयः (सि०

च० १ आत्म० पृ० १२) । जीवलक्षणं च इच्छाद्वेष प्रयत्न सुरू

( त० दी० १ पृ० ११ ) इति वा । जन्यज्ञानाधिकरणत्वम् (सि०
 

खदुःखादिकम्
 
( प्र० प्र० प्रमे० पृ० १० ) ( मु० १ ) । इति
व० १ पृ० १२) इति वा । जीवसद्भावे प्रमाणं प्रत्यक्षमेव ।

अहं सुखी अहं दुःखी इत्यादिमानसप्रत्यक्षविषयत्वात् ।
( प्र० प्र० प्रमे० पृ० १० ) ( मु० १ ) ।
 
इति
 
•
विषयः इति वैशेषिका आहुः । अयमाशयः अहं सुखी इत्याद्या कारक
 
जीवो
 
न
 
०
 
Pa
 
नैयायिका
 
प्रत्यक्ष