2023-04-22 04:39:22 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
साविवेचिनी व्याख्या संवलितः
सान्नाय्यं दधिपयसी । तत्र पशुयागः पयोयागप्रकृतिकः साक्षात्पशुप्रभ-
वत्वात् । अतश्चोदकप्राप्तैस्तद्ध
विनियोजकम्; किं तु स्थानमेव । तदेवं निरूपितः
तच्च समाख्यातः प्रबलम् । स्थानविनियोगे हि पदार्थयोदेशसामान्यल
क्षणः संबन्धः प्रत्यक्षः । समाख्या
योर्भिन्न
चकत्वेन सं
यति
[commentary]
यति-सान्नाय्य
गृह्णीयात्, कुतः
पशुजन्यमिति सूत्रार्थः । सान्नाय्ययागस्य दधिपयोयागोभयरूपत्वेन दधियागप्रकृतिकत्वम् ?
तत्रेति । पयोयागप्रकृतिक इति । दध्नस्तु पयसा व्यवहितत्वादिति भावः । ननु
पाठसा
च कुतो नो
स्माभिरत्र निरूपितम् । अधिकमन्यतोऽवगन्तव्यमिति भावः । अत्र च पशुधर्माणां
'पशुमुपाकरोति, यूपे पशुं नियुञ्जीत, प
श्रुत्यैव पश्वर्थत्वेन विनियोगात् न पुनः स्थान
लक्षणातात्पर्य
एवं स्थानं निरूप्य तद्गतं समाख्यातः प्राबल्यं निरूपयति
न्यलक्षण इति । पाठतोऽनुष्ठानतो वा पदार्थयोरे
निरूपितत्वादिति भावः । एवञ्च
एवेति न समाख्यावदत्र सम्बन्धस्य कल्पनीयतेति मनसि नि
भिन्नदेशत्वादिति । एकस्य मन्त्रकाण्डादौ स
ननु कृत्तद्धितसमासेषु भावप्रत्ययेन सन्बन्धाभिधानात् भावप्रत्ययवाच्यस्य प्रकृतिवाच्य
त्वनियमात् समाख्याया एव सम्बन्धवाचित्वं सिध्यतीति तत्रापि प्रत्यक्ष एव सम्बन्ध
इत्यत
रणे वार्तिकका
मानत्वात् सम्बन्धवाचित्वं तेषामवश्यमभ्युपेयमित्यत आह
न्धावाचकत्वमेवोपपादयति--तथा हीति ।
सम्बन्धं बोधयति ? उत संयोगसमवाया
ततः सामान्यस्य प्रवृत्यजनकत्वेन तन्मात्रोक्तौ फलविशेषो न स्यात् । किञ्च सामान्यो-
कौ
क्तौ सर्वेषां सम्बन्धानां सम्बन्धत्वाविशेषात् तद्वाचकानां सर्वेषामपि यौगिकशब्दानां पर्या
यत्वं स्यात् ।
कृत एव
-
७७
.