2023-04-18 11:26:46 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
मीमांसान्यायप्रकाशः
[ स्थान-
णेऽयोग्यत्वात् । अतः 'आनर्थक्यप्रतिहतानां विपरीतं बलाबलम्' इति न्
यात् स्थानात्पशुयागार्थत्वमेव धर्माणां युक्तम् ।
न च तेषां तदर्थवं प्रकर
यकथंभावाकाङ्क्षायाः क्लृप्तोपकारैः प्राकृतधर्
व्
य्ययागप्रकृतिकः, उभयोः पशुप्रभवत्व
[commentatry]
न चेति । पशुधर्म
सोमलताद्रव्यके यागे साक्षादुपयोगाभावादिति भावः । नच "आनर्थक्यात्तदङ्गेष्वि"
ति न्यायेन ज्योतिष्टोमाङ्गभूतेषु अग्नीषोमीयसवनीयानुबन्ध्यरूपेषु पशुयागेषु
तारोऽस्त्विति वाच्यम् । प्रकरणं हि प्रथमतो धर्मग्रहणाय प्रवृत्तं साक्षात् ग्रहणायोगात्
परावर्तते । यदि तावत् न कश्चिदपि पशुधर्मान्
बृ
वृत्तमपि प्रकरणं पुनरभिमुखीभूय धर्मान् गृह्णातीति वक्तव्यम् । नचैतदस्ति । स्थानाद-
ग्नीषोमीयार्थत्वसम्भवादिति । अत इति । सोमयागस्य पशुधर्मग्रहणे अयोग्यत्वादि
स्यर्थः । ननु सोमयागस्य स्वयमयोग्यत्वेऽपि तदङ्गभूतपशुष्ववतारसम्भवेन कुतो न
प्रकरणग्राह्यतेत्यत आह
मार्थत्वं त
प्रतिहतत्वात् प्रबलं सत् अन्यत्र चरितार्थत्वात् दुर्बलं प्रकरणं बा
दित्यनन्तरं चकारोऽध्याहर्तव्यः ।
-
ननु पशुयागस्य धर्माकाङ्क्षत्वात् धर्माणाञ्च प्रयोजनाकाङ्क्षत्वादु
श्व
स्परं सम्बन्धोऽस्तु किमन्यतराकाङ्क्षयेति शङ्कते
भावः
द
प्तानां धर्माणामेव दूरस्थानामप्यति
तेषु तैरेवाकाङ्क्षाशान्तेर्नोभ्याकाङ्क्षा सम्भवति । अङ्गानां विकृतिसन्निधिपाठवैयर्थ्य
तदाकाङ्क्षाबलादेव विकृतेराकाङ्क्षामुत्थाप्य त
बृ
ङ्क्षारूपस्थानविनियोज्यत्वमिति । ननु स्यादेतदेवं यदि विकृति
स्यात्, स एव खलु सर्वेषां पशुयागानां प्रकृतिभूतः,
षोमीययागः सर्वपशुयागप्रकृतिभूतः तथापि तत्र कतिपयाना
नादिसन्निपत्योपकारकविषयेऽस्त्येव तस्याकाङ्क्षा । किञ्च यत्रायं
सन्निधौ न तत्र धर्मा
ताकाङ्क्षा न प्रदेशान्तरस्थैर्धमैश्शाम्यतीति तस्यान्यतो धर्मग्राहकत्वावश्यंभावे सा
श्यात् दर्शपूर्णमासान्तर्
श्रत श्रा
अत आह-
[^१
[^२
13