2023-04-06 10:46:26 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
[ प्रकरण -
प्रकरणा
विहितं स्यात्, ततो विकृतेराकाङ्क्षाभावादौदुम्बरत्वं न प्रकरणग्राह्यं स्यात् ।
न चैतदस्ति । चोदकस्य खादिरत्वाविषयत्वात् ।
ननु-
खादिरत्वबा
अप्राप्तबाधः प्राप्तबाधश्चेति । तत्र तार्तीयो बा
दुर्बलेन
योगः क्रियते इति तद्बोधितेनेतरबा
५८
[commentary]
स्वस्याः फलजनकत्वनिर्वाहार्थं प्राकृतानुपकारान् तत्पृष्ठभावेन च क्लृप्तोपकारान् प्राकृतान्
पदार्थानाकाङ्क्षति,
पशुनियोजनं, तत्पृष्ठभावेन च यूपोऽतिदिश्यते; त
दायाति, ततः पूर्वमेवौदुम्बरत्वस्य विधानात् भवति तस्य प्रकरणग्राह्यता । उपहोमादीनां
तु निवृत्ताकांक्षायामेव विकृतिभावनायां विधानात् न तत्रोभयाकांक्षाऽस्तीति न तेषां
प्रकरणप्राह्यत्वमिति । ननु प्रकृतिवद्विकृतिः कर्तव्येत्यतिदेशशास्त्रेण पशुनियोजनादीना-
मिव खादिरत्वस्यापि विकृतौ प्रापितत्वेन तेनैवाकांक्षायाः शान्तत्वात् कथमौदुम्बरत्वस्य
प्रकरणग्राह्यत्वम् ? इत्याशङ्कां निराकरोति--यदि हीति । खादिरत्वाविषयत्वादिति ।
एवं च खादिरत्वस्यातिदेशवाक्येनासंस्पर्शात् विकृतौ विध्यभावेन आकांक्षा
युक्तमौ
खादिरत्वस्य चोदकाविषयत्वे तद्वा
धवदिति । तृतीयाध्यायगोचरो बा
कथं तार्तीयबा
पूर्वप्रमाणकल्पनद्वारेति शेषः । तद्बोधितेन प्र
दुर्बल
विनियोगदशामप्राप्तस्यैव बा
बाघ
अत
शाक
"निःश्रेण्यारोहणप्राप्यं प्राप्तिमात्रोपपादि च ।
एकमेव फलं प्राप्तुमुभावारोहतो यदा ॥
एकस्सोपानपङ्क्ति
उभयोश्च जवस्तुल्यः प्रतिबन्धश्च नान्तरा ॥
विरोधि
प्रथमेन गृहीतेऽस्मिन् पश्चिमोऽवतरेन्मुधा ॥"
-
इत्यनेन प्रकारेण स्वरूपतः सत एवोत्तरोत्तरस्य स्वस्व
कल्पनामूलोच्छेदात् श्रुतिकल्पना
[^१
मगी