2023-04-06 10:16:04 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
सारविवेचनी व्याख्यासंवलितः
त् स्यात्:
त् स्यात्; अपूर्वाणां त्वाकाङ्क्षा
स्व
म्बन्धः प्रकरणात्स्यात्, प्रकरणं च स्थाना
सा
णामेव प्रथमसम्बन्धः स्यात्, न प्राकृतानामिति ।
(
[^१
ला
न्धो युक्त
विकृतेश्
ङ्गसम्बन्धः । ततश्च न विकृतौ प्रकरणं विनियोजकम् ॥
यत्तु विकृतौ प्राकृताङ्गानुवादेन विधोयते-
इति यूपानुवादेन औदुम्बरत्वम्, तत्प्रकरणाद्गृह्यते।
ननु न तत्प्रकरणाद्गृह्यते अक्रियात्वात् । क्रियाया एव प्रकरणग्राह्यत्वा-
दिति चेत् सत्यम् । तथापि तु तावद्विधीयमानस्यौदुम्बरत्वस्यास्त्येवाकाङ्क्षा
[commentary]
तेनैवाकाङ्क्षोपरमात् प्राकृताङ्गग्रहणमेव न स्यादिति शङ्कते
आशङ्कां निराकरोति
द
प्रकरणं प्रबलं, तथापि प्रमेयस्वरूपपर्यालोचनायां प्राकृतानामङ्गानां क्लृप्तोपकारकत्वेन
स्वतः प्राबल्या
त्वेन कल्प्योपकारकत्वेन वा प्रयोजनम् ; किन्तु विकृतिः पदार्थान् परमाकाङ्क्षति ।
काङ्क्षा च सन्निहितैरेव शाम्यतीति कथं प्राकृताङ्गसम्बन्धः ? इत्यत
रिति । न पदार्थमात्राणामिति । स्यादेवं यदि पदार्थत्वरूपेण पदार्थानामाकाङ्क्षा,
न त्वेतदस्ति; किन्तु उपकारजनकत्वेन, तच्च प्राकृतानामेव पूर्
-
क्लृप्तमिति तेषामेव प्रथमं सम्बन्ध इत्यर्थः । विकृतौ
रति--
रति--ततश्चेति ॥
न सर्वथा विकृतौ न प्रकरणं विनियोजकं, किन्तु विकृतावपि यत् प्राकृताङ्गानुवादेन
विधीयते तदपि प्रकरणेन गृह्यत इत्याह
विहिताङ्गविषये विकृतौ च प्रकरणं विनियोजकं भवतीति सिद्धम् ।
भवतीति । औदुम्बर उदुम्बरवृ
कामः" इति वाक्यविहितकाम्यपशुयागसन्निधौ श्रुतमिदम् ।
-
पूर्वोक्तं द्रव्यादेः प्रकरणग्राह्यत्वाभावं मनसि निधाय शङ्कते
काङ्क्षेति। प्रकरणग्रहणं तूभयाकाङ्क्षानिबन्धनम्। तच्चात्रास्ति ।
र्थत्वात् । तच्च नापलपितुं शक्यम् । यदितु तस्य द्रव्यरूपत्वं, तर्हि क्रियाद्वारं
ब्
ष्यतीत्यर्थः । ननु यत्र धर्माणां स्वरूपार्थतायामानर्थक्यं तत्रैव प्रधानापूर्वपर्यन्तानुधावनं,
यत्र तु स्वरूपे नानर्थक्यं तत्र तदर्थत्वेनोपपत्तौ तावतैव च नैराकां
[^१