2023-03-09 11:24:08 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
[ लिङ्ग-
श्रुतेः प्रा
अत एव "ऐन्द्र्या गार्हपत्यमुपतिष्ठत" इत्यत्र यावल्लिङ्गा
स्थाना
क्रियत इति
(लिङ्गनिरूपणम्)
सामर्थ्यं लिङ्गम् । यदाहुः--
'सामर्थ्
तेनाङ्गत्वं, यथा
हि लवनं प्रकाशयितुं समर्थः । तच्च लिङ्गं द्विविधम्
प्रमाणान्तरानपेक्षं तद्पेक्षं च । तत्र यदन्तरेण यन्न सम्भवत्येव तस्य तदङ्गत्वं
तदनपेक्षं केवललिङ्गादेव । यथा
ज्ञानमन्त
[commentary]
तदाका
अत एव लिङ्गापेक्षया श्रुतेः प्राबल्यादेव । ऐन्द्
(
[^६
ष्ठेतेत्यर्थः । उपस्थानं मन्त्रकरणकाभिधानम् । अङ्गत्वं कल्प्यत इति । अनया 'इन्द्र
तिष्ठेत इत्यङ्गत्व
च पर्यालोच्य यावता
पूर्वमेव प्रत्यक्षया क्लृप्तया गार्हपत्यमिति द्वितीया
काङ्क्षायास्तावतैव शान्तत्वेन निवृत्तव्यापारं लिङ्गं न पुनः प्रवर्तत इति गार्हपत्योपस्था-
नाङ्गत्वमेव मन्त्रस्य, नेन्द्रोपस्थानाङ्गत्वमिति भावः । क्रियत इति बोध्यत इत्यर्थः ।
(लिङ्गनिरूपणम् )
-
लिङ्गं निरूपयति
र्थ्यमिति । सर्वभावानां सर्वपदार्थानाम् । एवं लिङ्गद्वयसाधारण्येन लक्षणमुक्त्वा श
●
ब्दगतस्य लिङ्गस्यैव विशेषविचारसम्भवात् तदर्
तेनेति । लिङ्गद्वयान्तर्गतेन शब्दगतेन लिङ्गेनेनेत्यर्थः । बर्हिरिति । देवोपसदनयोग्यं बर्हिः
खण्डयामीत्यर्थ: । अस्य लवनाङ्गत्वमिति । बर्हि
तया -
तया--अनेन मन्त्रेण बर्हिर्लवनं सम्पादयेत् इति श्रुत्या अङ्गत्वं बोध्यत इत्यर्थः । त
यदुभयात्मकं तदित्यर्थः । सामान्येति । य
बोधयति न विशेषं, तत् सामान्यसम्बन्धबोधकप्रमाणमित्युच्यते ।
यदिति । अर्थज्ञानस्येति । वैदिकवाक्यार्थज्ञानस्येत्यर्थः । न हीति । विधिवाक्यार्थ-
ज्ञानमन्तरा कर्मस्वरूपस्यैवाज्ञानात् मन्त्रार्थज्ञानमन्तरा अनुष्ठेयार्थविषयकनियतस्मरणा.
[^१]. [^२]. नार्थ
[^६] कदा चन स्तरीरसि नेन्द्र स<flag>ञ्च</flag>सि दाशुषे । उपोपेन्तु मघवन् भूय इन्नु ते दानं देवस्य पृच्यते ।