2023-03-05 15:39:02 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
मीमांसान्यायप्रकाशः
[ विनियोगविधि-
तृतीयान्तानां कर्मनामधेयानामन्वयोऽनुपपन्न एव । न हि संभवति याग इष्ट-
साधनमुद्भिदेति, तृतीयोपात्तस्य कारकस्य लिङ्गसंख्यान्वयायोग्यस्य क्रिय
यैवान्वयात् ।
ननु -
ननु--तवाप्य'ग्निहोत्रं जुहोती' त्यादिषु कर्मोत्पत्तिविधिषु द्वितोयान्तानां
कर्मनामधेयानामन्वयोऽनुपपन्नः, न हि संभवति होमेन भावयेदग्निहोत्र-
मिति । सत्यम्; श्रयमाणा ताव<error>द्वि</error><fix>द्द्वि</fix>तीयाऽर्थाक्षिप्त साध्यत्वानुवादः, होमस्य हि
करणत्वेनान्वयात् साधितस्य च करणत्वानुपपत्तेः तस्याश्चानन्वयोपस्थि
सा 'सक्तून् जुहोती' तिवत् तृतीयार्
दितीत्युक्तं पार्थसारथिमिश्रैः । अतश्च द्वितीयान्तानां कर्मनामधेयानामन्वयो
नानुपपन्नः । तत्सिद्धमुत्पत्तिविधौ कर्म करणत्वेनान्वेतोति ।
(
अङ्गप्रधान
[commentary]
तेषां मते तृतीयान्तानामन्वयानुपपत्
र्थत्वे यजेतेत्यस्य याग इष्टसाधनमित्यर्थः पर्यवसितः, तेन सह तृतीयान्तस्यान्वयो न
सम्भवतीत्यर्थः । तत्र हेतुमाह
दोपस्थाप्यार्थप्रकारकशाब्दबोधं प्रति आख्यातपदजन्योपस्थितेः
कारणत्वात् क्रियान्व-
याभावे क्रियान्वयित्वरूपकारकत्वभङ्गापत्तेरिति भावः ।
-
ननु –
ननु--भवन्मतेऽपि केषाञ्चित् द्वितीयान्तानां नामधेयानामन्वयो
सत्येवमुभयोर्दोषसाम्ये कथमहमेव पर्यनुयोगा
ऽपि वा समः । नैकः पर्यनुयोक्तव्यः तादृगर्थविचारणे" इति ह्यभियुक्ताः कथ-
यन्ति इत्याशयेन शङ्कते
'समिधो यजति' '
दोष उभयोरपि समानः, तदर्थं च लक्षणायामाश्रीयमाणायां यथा द्वितीयान्ते तथैव
तृतीयान्त इत्येतदपि तुल्यमेव; तथापि मन्मते द्वितीयया करणत्वे लक्षणीये असाधि-
तस्य धात्वर्थस्य करणत्वानुपपत्या अर्थाक्षिप्तस्य स्वशक्यार्थस्य साध्यत्वस्य "सौर्यं
चरुं निर्वपेदि" त्यादौ निर्वापादिवत् यथानुवादः, नैवं सम्भवति भवत्पक्षे तृतीयया
साध्यत्वलक्षणायामित्यस्मन्मत एव लाघवमित्याशयवान् परिहरति
असाधितस्येति । नासाधितं करणमिति न्यायादिति भावः । तस्याः द्वितीयायाः ।
अनन्वयोपस्थितौ अन्व
तीतिवदिति । यथा 'सक्तून् जुहोतो'त्यत्र सक्तूनां भूतभाव्युपयोगाभावेन संस्का-
र्यत्वानुपपत्तेः श्रूयमाणापि द्वितीया करणत्वलक्षिकेत्युक्तं तद्वदित्यर्थः । उक्तमिति ।
तत्प्रख्याधिकरण इति शेषः । उत्पत्तिविधिनिरूपणमुपसंहरति
क्रमप्राप्तं विनियोगविधिं निरूपयति
-
-
s