2023-03-04 09:09:35 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
[ मत्वर्थलक्षणा-
न
धात्वर्थान्वयस्योक्तत्वात् । तथाहि '
द्धोमो विधीयते, तस्य वचनान्तरेण विहित्वात् । नापि होमस्य फल-
सम्बन्धः, गुणपदानर्थक्यापत्तेः । नापि
क्यापत्तेः ।
भेदापत्तेः । यदाहुः
प्राप्ते कर्मणि नानेको विधातुं शक्यते गुणः ।
अप्राप्ते तु विधीयन्ते बहवोऽ
अत्र च कर्मपदवत् गुणेत्युपलक्षणम् । एकोद्देशेनानेकविधाने वाक्य-
भेदात् । अतएव
(
[^५
(
[^६
पशुकामो ह्येतेन यजेत', इत्यत्र वारवन्तीयस्य रेवतीसं
सामसम्बन्धे फलसम्बन्धे च विधोयमाने वाक्यभेदाद्भावनोपसर्जनं भावना-
[commentary]
अपि निराकरणेन तदप्यधिकरणं प्रयोजनवत् भविष्यति, इत्य
वचनान्तरेण अग्निहोत्रं जुहुयादित्यनेन । प्राप्ते कर्मणीति । अयमत्र वार्त्तिका-
शयः
"भावनैव हि वाक्यार्थः सर्वत्राख्यातवत्तया ।
अनेक
इत्यादिना । सा यत्राऽप्राप्ता तत्र तस्या एव विधेयत्वेन तत्र च सर्वेषां कारकाणां वैशि-
ष्ट्यसंभवेन अनेककारकविशिष्टा एका भावना विनैव वाक्यमेदादिकमेकेन विधिव्यापारेण
विधातुं शक्यते । यत्र च सा प्राप्ता तत्र पुनः तस्या विधेयत्वासंभवात्कारकाणामेव च
विधेयत्वात्तेषां परस्परं वैशिष्ट्याभावात् पृथक् पृथक् विधिव्यापारस्याऽभ्युपगमनीयत्वेन
विध्यात्रृत्तिलक्षणो वाक्यभेदः प्रसज्यत इति नाऽनेकगुणविधानं संभवतीति । एकयत्नतः
एकेन विधिव्यापारेण । कर्मपदवदिति । यथा कर्मपदं प्राप्तमात्रोपलक्षकं एवं गुणपद-
मपि विधेयमात्रोपलक्षकमित्यर्थः । फलितमाह
णत्वादेव । ग्रहं सम्मार्ष्
तीत्यर्थो मिश्रमते । राणकमते तु--धारातः पात्रे सोमरसस्य ग्रहणकाले पात्रस्य बहि-
र्लग्नानां विप्रषां प्रोञ्छनं कुर्यादित्यर्थः । पात्रवाचकत्वमेव युक्ततरं मन्यामहे । ग्रहो-
देशेन ग्र
·
-
गुणपदस्योपलक्षणत्वे फलमाह
दग्निष्टोमः' इत्यनेन प्रथमं त्रिवृत्स्तोमयुक्तः अग्निष्टोमसंस्थाक: अग्निष्टुन्नामको यागो
विहितः । तस्य "तस्य वायव्यास्वेकविंशमग्निष्टोमसाम कृत्वा ब्रह्मवर्चसकामो
३ नाऽप्युभय
[^१] २.२. ११. [^२] गुणसम्बन्धं विधत्ते । [^३] नाऽप्युभयसम्बन्धः,
[^४] ३.१.७ [^५] एकत्वसम्मार्गविधौ. ६२.२.१२.
१ २.२. ११.
४३.१.७
२ गुणसम्बन्धं विधत्ते ।
५ एकत्वसम्मार्गविधौ.
·