2023-03-28 11:34:34 by Veera Raagavan
This page has been fully proofread once and needs a second look.
सारविवेचिनोव्याख्या संवलितः
१३
धाने वाक्यभेदप्रसङ्गाच्च
न च चकारश्रवणान्न वाक्यभेद इति वाच्यम्
तं
संग्राहकत्वादारुण्यादिविशिष्टक्रयविधान इव कारकद्वयसमुच्चय
विधाने
चा
वाक्यभेदो न भवेत्
नैवाभिधानात्
अत एव दशमे भा
तम्-समुच्चयशब्दो हि तं प्राधान्येन ब्रूते, न चकारः
[commentary]
विध्यन्वयावश्यम्भावेनाने
स्यादयं दोषो यद्यग्निप्रजापत्योरुभयोरपि स्वातन्त्र्येण विधावन्वयः स्वीक्रियेत नत्वे-
तदस्ति, किन्तु चकारार्थे समुच्चय एव, तस्य च निपातार्थत्वेन परस्परान्वयस्य व्युत्प
न्नत्वात् कुतो वाक्यभेद इति पूर्वो
च' 'प्रजापतये च' इति चकारद्वयश्रवणात्
पिङ्गा
भूतानां प्रधानया क्रयभावनया वशीकारात् तद्विशिष्टाया एव च तस्या विधानात् न
वाक्यभेदः, तद्वदत्रापि यदि चकारार्थस्य समुच्चयस्य प्राधान्यं स्यात् तदा तेन कारकयोः
वशीकारसम्भवात् तद्विशिष्टसमुच्चय
माह
स्वभावसिद्धत्वादिति भावः
a
चकारस्यान्योपसर्जनीभूत
श्वदेवः" इति वाक्यवि
पायाः दक्षिणायाः प्रकृतिप्राप्त
सन्दिह्य प्रकृतौ ज्योतिष्टोमे "
यवाश्च तिला
गवादिभिः प्रत्येकं सम्बध्यते
म्
सा
यार्थो भवति न तु समुच्चयस्य निर्देशकः, परपद
मुपादत्ते, यदि हि निर्दिशेत् क्रियागुणैः समुच्चयः सम्बध्येत, समुच्चयः
शोभन: समुच्चयो द्रष्टव्यः इति यथा भवति तथा च शोभनः च द्रष्टव्यः
इति वा भविष्यति यथेह समुच्चेययोः षष्ठी भवति धवखदिरयोस्समुच्चय
इति, एवं धवः खदिरश्चेत्यत्राभविष्यत्, न तु भवति, तस्मात् न चशब्दः
समुच्चयं निर्दिशति' इति