This page has been fully proofread once and needs a second look.

निरूपणम् ]
 
सारविबेचिनोव्याख्यासंवलितः
 
१२६
 
धीतेन सामान्यशास्त्रेण विधानानुपपत्तेश्च; पाञ्चदश्यावरुद्ध इव साप्तदश्य.
-
विधानम्
 
8
 

 
अथ मा भूदग्नीषोमीय पश्चनुवादेन चित्रस्व त्वस्त्रीत्व विधानम् । 'सारस्वती

मेषी' इति वाक्यविहितयागाङ्ग मेध्य ष्यनुवादेन तु गुणविधानं स्यात्, चित्रयेति

स्वीकार कानुवादेन चित्रत्वमात्रविधानात् । न च प्राकृतेन कृष्णसारङ्गवर्णन
णेन
नैराका झ्ङ्क्ष्यान्न चित्रत्व विधानं युक्तमिति वाच्यम् । उपदिष्टेन चित्रत्वेनातिदि
-
ष्
टस्य वर्णान्तरस्य वाघोबाधोपपत्तेरिति चेत् -
 
WAKE
 
--
 
मैवम् ; न हि चित्रयेत्येकेन ([^)] पदेन स्त्रीकारकस्योंहेशःयोद्देशेन चित्रत्वस्य च

विधानं संभवति, एकप्रसरताभङ्गलक्षणवाक्यभेदापत्तेः । उद्देश्यविधेयभाव-
स्था

स्या
नेकपदसाध्यत्वात् । अत एव 'वषट्कर्तुः प्रथमभक्ष' इत्यत्र विशिष्टभक्ष
 
-
 
[commentary]
 
तत्वादिति भावः । एतच्चोपरिष्टात् निरूपयिष्यते । तत्र दृष्टान्तमाह - -साप्तदश्येति

यथा पाञ्चदश्यावरुद्धायां दर्शपूर्णमासरूपप्रकृतौ नानारभ्याधीतस्य सातदश्यस्य निवेश-
[

स्
सम्भवति, तद्वदित्यर्थः । इदश्ञ्च साप्तदश्यं पाञ्चदश्यं च इष्ट्यङ्गभूतसामिघेधेन्याख्या
-
ग्निसमिन्नार्थऋग्गतसंख्या विशेष इति पूर्वमेव स्पष्टम्
 

 
एवं सर्वपशुयागप्रकृतिभूतेऽग्नीषोमीये पशौ चित्रत्वस्त्रीत्वयोरुभयोर्विघाधाने वाक्य -
भे-
दापत्त्या तत्र निवेशाभावे उपपादिते इदानीं यत्र स्त्रीत्वं प्राप्तं चित्रत्वं चाप्राप्तं तादृशे

विकृतिविशेषे मेषीद्रव्य के यागे निवेशमाशङ्कते- अथेति । अस्मिनमिंश्च पक्षे वाक्यमेदाभा.
-
वमुपपादयति - -चित्रयेति । न चास्मिन् पक्षे टाबंशस्यैवोद्देश्य समर्पकत्वावश्यकत्वात्

एकस्मिन् पदे एकांशस्योद्देश्यत्वमपरांशस्य विधेयत्व मित्येक प्रसरताभङ्गापत्तिरिति वाच्यम्

टावंबंशस्य तत्र तात्पर्यप्ग्राहकत्वमात्रम कीङ्गीकृत्य यजिघाधातोरेव स्त्रीस्व त्वविशिष्ट पशुद्रव्य

कयाग रूपो.
-
द्देश्यसमर्पकत्वाङ्गीकारे बाकाभावात् । अन्यथा मेष्यु द्देशेन चित्रत्व विधाने विहितस्य तस्य

मेषीमात्राज्जत्वापङ्गत्वापत्त्या यागाङ्गत्वाभावेन पश्वेकत्वाधिकरण पूर्वपक्षन्यायेन तस्या विवक्षा प्रा.
प्र
आ-
द्येतेति भावः। उपदिष्टेनेति । न च सातदश्यवदस्याप्यनारभ्याधीतत्वात् कथमतिदे-

-शप्राप्त प्राकृतवर्णबाकत्वम् । यदि चैवमिष्यते तर्हि तत्रापि विकृतिमात्रे उपदिष्टेन साप्त,

दश्येनातिदिष्टस्य पाञ्चदश्यस्य बाघःधः कुतो न स्यात् इति वाध्च्यम् । साप्तदश्यस्य विकृति
-
सामान्योद्देशेन विहितस्य पाञ्चदश्यप्रवृत्तिरहितासु मित्रविन्दादिष्वपि प्राप्तिसम्भवेन अन्यत्र

चरितार्थस्य तस्यातिदिष्टपाञ्चदश्यबाकत्वायोगात् । प्रकृते तु अनारभ्याधीतस्यापि स्त्री.
स्
-
त्
वस्य एतथाद्यागोद्देशेनैव विधानात् श्रनअत्र निवेशाभावे वैयर्थ्यापत्त्या निरवकाशेन तेन
:
प्राकृतवर्णबाघोधो युक्त एवेति भावः
 

 
अनेकपदसाध्यत्वादिति । प्रमाणान्तरप्राप्तपदार्थनिष्ठत्वादुद्देश्यस्त्वस्य विधेयत्वस्य

च तद्विपरीतत्वात् उभयोरपि तयोः युगपदेकेन पदेन बोधयितुमशक्यत्वादिति भावः
न च यजधातोरेव लक्षणया स्त्रीद्रव्य कयागवाचकत्वमङ्गोगीक्रियताम् । तस्यैवोद्देश्य समपं.
र्प-
कत्वमस्तु । तत्र च स्त्रीप्रत्ययस्य तात्पर्यप्ग्राहकत्वमात्राङ्गीकारान्न दोष इति पूर्वमेवोक्तमिति
 

 
 
[^
] येत्यनेन चित्रत्वकारकोद्देशः इति क. येत्यनेन चित्रत्वकारकोद्देशः इति क..
१७ मो० न्या०