2023-03-15 08:54:17 by Veera Raagavan
This page has been fully proofread once and needs a second look.
सारविवेचिनोव्याख्यासंवलितः
१२१
दविधानाद्धातोरत्यन्तपारार्थ्यापत्तेश्च यज्यानर्थक्
करणं समर्प्यते, गुणस्य करणत्वेनान्वयात्
त्वेनान्वयात्
अथ गुणफलसम्बन्धविधाने यागस्याश्रयत्वेन सम्बन्ध इति चेत्-न;
यजेतेत्यत्र आश्रयत्ववाच
त्वमपि लक्ष्यमिति चेत्-न;
णाया एव युक्तत्वात्
[commentary]
त्यर्थः
मेवा
हि तावत् यद्यपि विधिर्भावनामेव विषयीकरोति तथापि निरवच्छिन्नायास्तस्याः विधिवि-
षयत्वासम्भवात् धात्वर्थमपि तादृशभावनाविशेषणतया स विधत्ते
न्तरेण प्राप्तः तत्र तदुद्देशेनान्यत् विधत्ते
मुख्य: कल्पः, उद्देश्यत्वेन सम्बन्धस्ततो जघन्यः कल्पः, उभयथाप्यसम्बन्धोऽत्यन्तज-
घन्यः; प्रकृते च विधेयत्वस्य गुणसंक्रान्तत्वात् उद्देश्यत्वस्य च फलनिष्ठत्वात् धात्वर्थ-
F
स्योभयथापि सम्बन्धाभावेनात्यन्तजघन्यता
धातोः स्वार्थमुच्चारणाभावात् प
ल
पत्तेः फलमाह
म्बन्धवि
शब्द उद्देश्यत्वापरपर्यायः
त्यर्थः
ननु गुणफलसम्बन्ध
निरूपकापेक्षायां
मिस्याशङ्कते-
भिप्रेतः
यजेतेत्यत्रेति
•
मात्रवाचि
स्
त्ववाचकस्य पदस्याश्रवणादित्यर्थः
धात्वर्थस्य कथमन्वयः ? करणत्वेनेति चेत् कथमेतत् ? तद्वा
च "प्रकृतिप्रत्ययौ प्रत्ययार्थं सह ब्रूतः" इत्यनुशासनबलात्
क्षकत्वमित्युच्येत, तर्हि ममाप्याश्रयत्वमेव धातुना लक्ष्यतामित्याशङ्कते-
क्षणायाः करणत्वलक्षणायाः
2
-
[^१
१६ मो० न्या०