2023-03-02 17:13:41 by Veera Raagavan
This page has been fully proofread once and needs a second look.
10 मीमांसान्यायप्रकाशः
[
श्र
भावात्,
चा 'ष्टवर्षं ब्राह्मणमुपनयीते' त्यादिना त्रैवर्णिकाधिकारत्वात् । आधान
'वसन्ते ब्राह्मणोऽग्नीनाद
यद्यपि च 'वर्षासु रथकारोऽग्नीनादधीते' त्यनेन रथकारस्य सौधन्वना-
परपर्यायस्याघा
परपर्यायस्याधानं विहितम् योगाद्
स्वधिकारः, अध्ययनविधिसिद्धज्ञानाभावात् ।
न च तद्भावे आ
ति वाच्यम्; तस्याध्ययन
नादधीत' इत्यनेनैव विधिनाऽऽधानमात्रौ
स्यैव विधेरनुपपत्तेः । अतश्च रथकारस्याधानमात्रेऽधिकारेऽपि नोत्तरकर्म-
स्वधिकारः, विद्याभावात् ।
एवञ्च तदाधानं नाग्निसंस्कारार्थम्। संस्कृताना
गाभावात्, किं तु तदाधानं लौकिकाग्निगुणकं विश्वजि
[commentary]
षयकत्वादेव । उपनीताधिकारत्वादिति । 'अष्टवर्
यीत' इति तच्छ्
एकादशवर्
उपनयीतेत्यादिना एकादशवर्
प्रहः । एवमुत्तर
.
a
ननु शूद्रस्याप्यस्त्येव यागादावधिकारः, रथकारस्याधानश्रवणात् । न च त्रैवर्णिक
एव यदि कश्चिद्रथं करोति तस्यैष कालविधिः इति कथमनेन त्रैवर्णिकातिरिक्तस्य जाति
विशेषस्या
कुर्वन्ति तेषामेष कालः" इति त्रैवर्णिकाधिक
पेक्षया रूढेर्बलीयस्त्वात् । न च प्रोक्षण्यधिकरणविरोधः । क्लृप्तस्यैव योगस्य कल्प्य
बा
कर
कत्वेन सन्न्यायविरो
मित्याशङ्
कालिकेषु अग्निहोत्रदर्शपूर्णमासादिकर्मसु । ज्ञानाभावादिति । रथकारस्य वर्णत्रय
बहिर्भूतत्वेन तस्योपनयनाभावादनुपनीतस्याध्ययनाभावात् तज्जन्यज्ञानस्य दूरापास्तत्वादि
स्
त्यर्थः । अनुपपत्तेरिति । एवञ्च
माक्षिप्य रथकारविषये प्रवृत्तावपि नोत्तरक्रतुविधयस्तद्विषये प्रवर्त्तन्त इति भावः ।
नन्वेवं उत्तरक्रतुष्वधिकाराभावे
नध्
नस्यैव वैयर्थ्
ककर्तृकमाधानं उत्तरक्
मित्यर्थ: । उपयोगाभावादिति । यस्य चोत्तरत्र उपयोग: क्लृप्तः यथा