2023-03-01 06:35:01 by Veera Raagavan
This page has been fully proofread once and needs a second look.
मीमांसान्यायप्रकाशः
[ अधिकार विधि-
भवति । अन्यथा केषांचिदत्यन्तव्यवधानं केषांचि
तच्च न युक्तम् । तस्मात् येन क्रमेण प्रथमपदार्थोऽनुष्ठितस्तेनैव द्वितीयो
अ
ऽनुष्ठेयः । तत्सिद्धं प्रथमानुष्ठित
प्रवृत्तिक्रम इति ।
तदेवं निरूपितः संचेषतः
(अधिकारविधिनिरूपणम् )
फलस्वाम्यबोधको विधिरधिकारविधिः । फलस्वा
लभोक्तृत्वम् । स च 'यजेत स्वर्गकाम' इत्येवंरूपः । अनेन हि स्वर्गमुद्दिश्य
यागं विदधता स्वर्गकामस्य यागजन्य
'यस्याहिताग्नेरग्निर्गृहान दहेत् सोऽग्नये क्षामवते पुरोडाशमष्टा-
[commentary]
ऽपि तस्याकरणे प्रयोगविध्यवगतसाहित्यं बाध्येतेति
पदार्थानुसमयस्यैवाश्रयणीयत्वात् । तदेतत्सर्वं मनसि नि
षोडश
रादल्पव्यवधानस्य ग्रहणम् । प्रवृत्तिक्रमनिरूपणमुपसंहरति
तप्रयोग
-
(अधिकारविधिनिरूपणम् )
क्रमप्राप्तमधिकारवि
ग्रा
आह-
शे
रोतीति अधिकारबो
स्वर्गमुद्दिश्येति । यद्यप्यत्र पुरुष
न स्वर्गस्योद्देश्यता प्रतीयते तथापि अस्वार्थे पुरुषस्य प्रवृत्त्यनुदयात् विधिबलेन भाव
नायाः पुरुषार्
पेक्षिणः पुरुषस्य शेषित्वबोधनात् विशेष्यस्य आख्यातादेव प्राप्तत्वेन विशेषणभूतस्वर्गा-
दिमात्र
विदधतेति । षष्ठाद्यन्यायेन स्वर्गे भाव्यत्वेनान्विते भावार्थाधिकरणन्यानेन धात्वर्थस्य
करणत्वेनान्वयस्य युक्तत्वादिति भावः ।
नन्वे
वाभावेन तद्भोक्तृत्वस्य दूरा
'धर्मेण पापमपनुदती' ति वाक्यशेषश्रवणात् पापक्षयो वा फ
वाच्यम् । निमित्तफलयोः उभयोः एकस्मिन् वाक्ये उद्देश्यत्वाङ्गीकारे वाक्यमेदापत्तेः ।
उक्तं च
"निमित्तफलसम्बन्ध एकवाक्ये न युज्यते ।
उद्देश्यद्वयसम्बन्धे वाक्षभेदः प्रसज्यते" ॥ इति ।
श्रत मा
अत आह
T