2023-02-28 06:49:56 by Veera Raagavan
This page has been fully proofread once and needs a second look.
[मुख्यक्रम-
स्वेन प्रधानेन तुल्यमेकान्तरितव्यवधानं भवति, आग्नेयह
ग्नेययागयोः ऐन्द्रयागहविर
र
तत ऐन्द्रस्य हविषः, तत आग्नेययागः, ततश्चैन्द्रो यागः, इत्येवंक्र
क्रमात् सिद्धो भवति ।
यदि तु आदावैन्द्र
नुवाक्याकमवशादादावाग्नेयस्यानुष्ठानादाग्नेययागतदङ्गदविरभिघारणयोर.
त्यन्तमव्यवधानम्, ऐन्द्रयागतदङ्गदविरभिधारणयोरत्यन्तं व्यवधानं स्यात्,
तञ्च न युक्तम् । श्रतो युक्तः प्रयाजशेषाभिघारणस्य मुख्यक्रमात् क्रम इति ॥
स चासौ मुख्यक्रमः पाठक्रमात् दुर्बलः । मुख्यक्रमो हि प्रमाणान्तर •
सापेक्षप्रधानक्रमप्रतिपत्तिसापेक्षतया विलम्बित (१) प्रतिपत्तिकः, पाठक्रमस्तु
निरपेक्षस्वाध्यायपाठक्रममात्रसापेक्षतया न तथेति बलवान् ।
अत एव माग्नेयोपांशुयाजाग्नीषोमीयाणां क्रमेणानुष्ठीयमानानामप्यु-
१८
2
प्रयाजहोमानन्तरं श्रुतम् - प्रयाजशेषेण हवष्यभिघारयतीति । तेन प्रयाजानिष्ट्वा
तच्छेषेण वेद्यामासादितानां प्रधानहविषामभिघारणं कर्तव्यतया प्राप्तम् । तत्र दर्शे तावत्
श्रीणि हवींषि – प्रायः पुरोडाशः, ऐन्द्रं दधि, ऐन्द्रं पयश्चेति । तत्र त्रयाणां मध्ये प्रथमं
कस्य
नुवाक्याक्रमवशादादावाग्नेयस्यानुष्ठानादाग्नेययागतदङ्गहविरभिघारण
त्यन्तमव्यवधानम्, ऐन्द्रयागतदङ्गहविरभिघारणयोरत्यन्तं व्यवधानं स्यात्,
तच्च न युक्तम् । अतो युक्तः प्रयाजशेषाभिघारणस्य मुख्यक्रमात् क्रम इति ॥
स चासौ मुख्यक्रमः पाठक्रमात् दुर्बलः । मुख्यक्रमो हि प्रमाणान्तर-
सापेक्षप्रधानक्रमप्रतिपत्तिसापेक्षतया विलम्बित[^१] प्रतिपत्तिकः, पाठक्रमस्तु
निरपेक्षस्वाध्यायपाठक्रममात्रसापेक्षतया न तथेति बलवान् ।
अत एव आग्नेयोपांशुयाजाग्नीषोमीयाणां क्रमेणानुष्ठीयमानानामप्यु-
[commentary]
प्रयाजहोमानन्तरं श्रुतम्--प्रयाजशेषेण हवींष्यभिघारयतीति । तेन प्रयाजानिष्ट्वा
तच्छेषेण वेद्यामासादितानां प्रधानहविषामभिघारणं कर्तव्यतया प्राप्तम् । तत्र दर्शे तावत्
त्रीणि हवींषि--आग्नेयः पुरोडाशः, ऐन्द्रं दधि, ऐन्द्रं पयश्चेति । तत्र त्रयाणां मध्ये प्रथमं
कस्य हविषोऽभिघारणमनन्तरं च क
हविरभि
नत्वात् । एवं च प्रयोगविध्यवगतस्य साहित्यस्यानुग्रहो भवतीति । प्रयोगवि
हित्यानुग्रह
-
वैपरीत्येनानुष्ठाने बा
पश्चमप्रपाठके सप्तमानुवाके "अग्निर्मूर्धा दिवः" "भुवो यशस्य" इत्याग्नेय्यौ
याज्यानुवाक्ये आम्नाय ततः प्राजापत्या
एन्द्र सानसि
प्रथमतः आग्नेय
रेणेत्यर्थः ।
एवं मुख्यक्रमं निरूप्य तस्य पाठक्रमापेक्षया दौर्बल्यं निरूपयति- स चेति ।
णान्तरसापेक्षेति । याज्यानुवाक्यापाठादिरूपप्रमाणान्तरसापेक्षः प्रधानक्रमः, तत्प्र-
तिपत्तिमपेक्षते चा
अत एव मुख्यक्रमस्य पाठकमापेक्षया दौर्बल्यादेव। पौर्णमास्यां हि आग्नेयः
[^१
"
-