2023-04-23 06:51:15 by dmraviteja
This page has been fully proofread once and needs a second look.
लारविवेचिनोव्याख्या संवलितः
G
धिका, तस्याः पदत्वेनाप्रमाणत्वात् । पौरोडाशिक
र्बला, लौकिकत्वेन पुरुषप्रत्ययसापेक्षत्वात् काण्डगोचरत्वेन तत्तत्पदार्था-
गोचरत्वाच्च । काण्डवाचकत्वमपि न काण्डत्वेन, किं तु पौरोडाशिकत्वादि-
नैव । न ह्येकहाय
एक
स्थान
प्रतिपन्नः । अतश्च समाख्यामुपलभ्य नूनमनयोः पदार्थयोः संबन्धोऽस्तीति
यावत्कल्प्यते तावत्प्रत्यक्षप्रतिपन्नेन संबन्धे
संबन्धानुपपत्तेः कल्पितसंबन्धेन च यावदितरत्राकाङ्क्षादि
न्यत्राकाङ्क्षया वाक्यादिकल्पनया विनियोगः क्रियते इति सिद्धं स्थानस्य
समाख्यातः प्राबल्यम् । अत एव शुन्धनमन्त्रः सान्नाय्यपात्राङ्गं, पाठसा
श्यात्
६
[commentary]
ननु वाचकत्वाभावेऽपि वाक्यार्थस्य वाक्यावा
एवं पदावाच्यस्यापि पद
७६
>
घि
धिका । तस्याः समाख्यायाः । पदत्वेनेति । प्रमाणीधीनत्वात्
पदस्य शाब्दबोधरूपप्रमित्यजनकत्वेन प्रामाण्यासग्भवादिति भावः । एवं वैदिक्यां समा-
ख्यायां सम्बन्धावाचकत्वं स
पौरोडाशिकम्, हौ
ताः । अतस्तदर्थनिश्चयायं तत्कल्पकपुरुषीयज्ञानयाथार्थ्यनिश्चयोऽपेक्षणीयः । अतः
प्रमाणान्तरसापेक्षत्वान्न झटिति निश्चयमादध्यादिति भावः । काण्डगोचरत्वेनेति ।
काण्ड
काण्ड एव गोचरीभवतीति को विशे
एक
यनीत्वेनैवेति । एतादृशस्थले वाच्यस्य द्रव्यस्वरूपस्य भेदाभावेऽपि प्रवृत्तिनिमित्त
दमादायैव सहप्रयोग उपपादनीयः । अन्यथा पर्यायत्वापत्तरेकहायन्या गवा सोमं
क्रीणातीति सहप्रयोगो न स्यादिति भावः । इतरत्र समाख्यास्थले । अन्यत्र स्थानवि-
नियोगे । शुन्धनमन्त्र: 'शुन्धध्वं दैव्याय कर्मणे देवयज्यायै' इति मन्त्रः । पौरो
डाशिक
तः । स पाठसादेश्यरूपात् स्थानात् सान्नाय्यसम्बन्धिपात्रप्रोक्षणाङ्गमित्यर्थः । पात्राङ्गं पात्र-
प्रोक्षणा
'णि । उ
( समाख्या निरूपणम् )
1
एवं स्थानगतं समाख्यातः प्राबल्यं निरूप्येदानीं समाख्यां निरूपयति-
[^१
9
-