2023-02-17 12:54:48 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
१५४
मेघसंदेशे
शापोपद्दतत्वात् । अतः सादृश्यरूपेण तदर्थ यत्ने, तदपि मम मन्द-
भाग्यस्य न समग्रं सिद्धयतीत्याइ- श्यामास्वित्यादि । श्यामासु
फलिनीलतासु, न तु श्यामायाम्। अनेन देशकालदशाविशेषवशात्तासां
वैविध्येन प्रयत्नतोऽन्विष्य कस्यांचिद्वर्णकान्तिम्, अन्यस्यां कोमल-
त्वम्, अपरस्यां तनुत्वमित्यादि द्योत्यते । श्यामालतानां श्यामलको-
मलत्वांदिगुणयोगात्तदुपादानम्, 'कुवलयदलश्यामा श्यामालता प्रवि-
जृम्भते' इत्युक्तत्वात् । अङ्गं शरीरम्, करचरणादिकं वा । चकि-
तद्दरिणीप्रेक्षणे त्रस्तानां मृगीणां नेत्रव्यापारेषु, न तु मृगीजातिमात्रस्य ।
अनेन सिद्दबृंहितादिसद्भावै चकितत्वस्योपपत्तेः, तस्य च कादाचि-
त्कत्वात् कृच्छ्रलभ्यत्वं द्योत्यते । दृष्टिपातं नयनप्रेरणम् । वक्त्रच्छायां
मुखशौभाम्। शशिनीति, चन्द्रमस: पूर्णत्व एव मुखसादृश्यलाभादस्थि-
रत्वम्, तदानीं च स्फुटविकटकलङ्कपङ्काङ्कतया तत्सामम्यविरहो ध्वन्य-
ते। शिखिनां न पुनः शिखिनः । तेन तेषामपि प्रावृषि प्रभूतमदानामरो-
गाणां बहूनां मध्ये केषांचिदेव शबराद्यनुल्टुञ्छितेषु पिञ्छकलापेषु केषु-
चिद्धनतरायतस्निग्धनीलमृदुलेष्वेव साम्यसिद्धेस्तथात्वस्य दुःखोपल-
भ्यत्वं प्रकाश्यते । बईभारेषु शिखण्डनिचयेषु । केशान् न तु केशभा
रम्, शिरोरुहमात्रस्यैव स्मारकत्वात्, चतुरकृतवन्धस्य केशभारस्य
ईदृशमिद-
तुल्यतायामपर्याप्तेः । उत्पश्यामि उत्प्रेक्षे । ईदृशमिदम्,
मिति मनसा तर्कयामि।प्रतनुष्विति, मृदुपचनशकुनिशफरायास्फालन
एव तनुतराणां तरङ्गाणामुदयात्तेषामध्यसुलभत्वम्, अन्येषां च
तादृशसादृश्यचाह्यत्वं प्रतीयते । नदीवीचिषु सरित्तरङ्गेषु न तु सरो-
बीचिषु । प्रसन्नशीतलेषु अविच्छिन्नेषु जलप्रवाहेष्वेव त्वदीयं लावण्य-
मेघसंदेशे
शापोपद्दतत्वात् । अतः सादृश्यरूपेण तदर्थ यत्ने, तदपि मम मन्द-
भाग्यस्य न समग्रं सिद्धयतीत्याइ- श्यामास्वित्यादि । श्यामासु
फलिनीलतासु, न तु श्यामायाम्। अनेन देशकालदशाविशेषवशात्तासां
वैविध्येन प्रयत्नतोऽन्विष्य कस्यांचिद्वर्णकान्तिम्, अन्यस्यां कोमल-
त्वम्, अपरस्यां तनुत्वमित्यादि द्योत्यते । श्यामालतानां श्यामलको-
मलत्वांदिगुणयोगात्तदुपादानम्, 'कुवलयदलश्यामा श्यामालता प्रवि-
जृम्भते' इत्युक्तत्वात् । अङ्गं शरीरम्, करचरणादिकं वा । चकि-
तद्दरिणीप्रेक्षणे त्रस्तानां मृगीणां नेत्रव्यापारेषु, न तु मृगीजातिमात्रस्य ।
अनेन सिद्दबृंहितादिसद्भावै चकितत्वस्योपपत्तेः, तस्य च कादाचि-
त्कत्वात् कृच्छ्रलभ्यत्वं द्योत्यते । दृष्टिपातं नयनप्रेरणम् । वक्त्रच्छायां
मुखशौभाम्। शशिनीति, चन्द्रमस: पूर्णत्व एव मुखसादृश्यलाभादस्थि-
रत्वम्, तदानीं च स्फुटविकटकलङ्कपङ्काङ्कतया तत्सामम्यविरहो ध्वन्य-
ते। शिखिनां न पुनः शिखिनः । तेन तेषामपि प्रावृषि प्रभूतमदानामरो-
गाणां बहूनां मध्ये केषांचिदेव शबराद्यनुल्टुञ्छितेषु पिञ्छकलापेषु केषु-
चिद्धनतरायतस्निग्धनीलमृदुलेष्वेव साम्यसिद्धेस्तथात्वस्य दुःखोपल-
भ्यत्वं प्रकाश्यते । बईभारेषु शिखण्डनिचयेषु । केशान् न तु केशभा
रम्, शिरोरुहमात्रस्यैव स्मारकत्वात्, चतुरकृतवन्धस्य केशभारस्य
ईदृशमिद-
तुल्यतायामपर्याप्तेः । उत्पश्यामि उत्प्रेक्षे । ईदृशमिदम्,
मिति मनसा तर्कयामि।प्रतनुष्विति, मृदुपचनशकुनिशफरायास्फालन
एव तनुतराणां तरङ्गाणामुदयात्तेषामध्यसुलभत्वम्, अन्येषां च
तादृशसादृश्यचाह्यत्वं प्रतीयते । नदीवीचिषु सरित्तरङ्गेषु न तु सरो-
बीचिषु । प्रसन्नशीतलेषु अविच्छिन्नेषु जलप्रवाहेष्वेव त्वदीयं लावण्य-