विवेकचूडामणिः कर्णाटानुवादसहितः /87

2023-03-04 09:48:12 by Vidyadhar Bhat

This page has been fully proofread once and needs a second look.

[^೧೪೩]

ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ

22

[೧ ಜಾಗ್ರತ್ -ಸ್ವಪ್ನ -ಸುಷುಪ್ತಿಗಳನ್ನು,

.
[^೨]ಜಲದಲ್ಲಿ ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿರುವ ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವು ಜಲದೊಂದಿಗೆ ತಾನೂ

ಚಲಿಸುವಂತೆ.]

ಭಾನುಪ್ರಭಾ-ಸಂಜನಿತಾಭ್ರಪಂಕ್ತಿ-

ರ್ಭಾನುಂ ತಿರೋಧಾಯ ಯಥಾ ವಿಜೃಂಭತೇ ।
~~ಆತೋ~~
ಆತ್ಮೋದಿತಾಹಂಕೃತಿರಾತ್ಮತ

ತ್ತ್ವಂ
ತಥಾ ತಿರೋಧಾಯ ವಿಜೃಂಭತೇ ಸ್ವಯಮ್ ॥ ೧೪೨ ॥

=

ಯಥಾ -= ಹೇಗೆ, ಭಾನುಪ್ರಭಾ, -ಸಂಜನಿತ. -ಅಭ್ರಪಂಕ್ತಿಃ -= ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣ
-
ಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮೇಘ ಪಂಕ್ತಿಯು, ಭಾನುಂ = ಸೂರ್ಯನನ್ನು, ತಿರೋಧಾಯ-
=
ಮರೆಮಾಡಿ, ವಿಜೃಂಭತೇ = ಮೆರೆಯುತ್ತದೆಯೊ, ತಥಾ -= ಹಾಗೆಯೇ
, ಆತ್ಮ-ಉದಿತ-
ಅಹಂಕೃತಿಃ = ಆತ್ಮನಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ಅಹಂಕಾರವು, ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಂ =ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪ
-
ವನ್ನು, ತಿರೋಧಾಯ- =ಮರೆಮಾಡಿ, ಸ್ವಯಂ =ತಾನೇ, ವಿಜೃಂಭತೇ =ಮೆರೆಯುತ್ತದೆ.

~~ಆತ್ಮ ಉದಿತ.~~

೧೪೨. ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮೇಘಪಂಕ್ತಿಯು

ಸೂರ್ಯನನ್ನೇ ಮರೆಮಾಡಿ ಹೇಗೆ ಮರೆಯುವುದೊ ಹಾಗೆಯೇ ಆತ್ಮನಿಂದಲೇ

ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ಅಹಂಕಾರವೂ ಕೂಡ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಮರೆಮಾಡಿ ತಾನೇ

ಮೆರೆಯುತ್ತದೆ.

ಕಬಲಿತ-ದಿನನಾಥೇ ದುರ್ದಿನೇ ಸಾಂದ್ರಮೇಘ-
ರ್ವಘೈ-
ರ್ವ್ಯಥಯತಿ ಹಿಮ-ಝಂರಝೂ-ವಾಯುರುಗೋಗ್ರೋ ಯಥೈತಾನ್ ।

ಅವಿರತ-ತಮಸಾತ್ಮನ್ಯಾವೃತೇ ಮೂಢಬುದ್ಧಿಂ
ಕೃ
ಕ್ಷಪಯತಿ ಬಹುದುಃಖೈಸ್ತೀವ್ರವಿಕ್ಷೇಪಶಕ್ತಿ

।ತಿಃ || ೧೪೩ ॥

8 ===

||

ಸಾಂದ್ರಮೇಫೈಃ = ನಿಬಿಡವಾದ ಮೇಘಗಳಿಂದ, ಕಬಲಿತ. -ದಿನನಾ~~ಥ =~~
ಥೇ =
ನುಂಗಲ್ಪಟ್ಟ ಸೂರ್ಯನುಳ್ಳ, ದುರ್ದಿನೇ = ದುರ್ದಿನದಲ್ಲಿ, ಉಗ್~~ರತಿ =~~ ರಃ=ಉಗ್ರವಾದ
,
ಹಿಮ~~.ರಂರು.~~ -ಝುಂಝೂಂ-ವಾಯುಃ = ಶೀತಲವಾದ ಬಿರುಗಾಳಿಯು, ಏತಾನ್ -= ಈ ಜನ
~~ರನ್ನು~~-
ರನ್ನು, ಯಥಾ -= ಹೇಗೆ, ವ್ಯಥಯತಿ = ವ್ಯಥೆಗೊಳಿಸುವುದೊ [ಹಾಗೆಯೇ], ಅವಿರತ,
-
ತಮಸಾ -= ನಿಬಿಡವಾದ ಅಜ್ಞಾನಾಂಧಕಾರದಿಂದ, ಆತ್ಮನಿ ಆವೃತೇ [ಸತಿ]=ಆತ್ಮನು

ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ತೀವ್ರವಿಕ್ಷೇಪಶಕ್ತಿಃ = ತೀವ್ರವಾದ ವಿಕ್ಷೇಪಶಕ್ತಿಯು, ಬಹು-

ದುಃಖೈಃ -= ಅನೇಕ ವ್ಯಸನಗಳಿಂದ, ಮೂಢ ಬುದ್ಧಿಂ -= ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಕೃಪ-
-, ಕ್ಷಪ-
ಯತಿ = ವ್ಯಥೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

-

ಯತಿ =

೧೪೩,. ನಿಬಿಡವಾದ ಮೇಘಗಳಿಂದ ಸೂರ್ಯನು ಮರೆಯಾದ ದುರ್ದಿನ
-
ದಲ್ಲಿ ಉಗ್ರವೂ ಶೀತಲವೂ ಆದ ಬಿರುಗಾಳಿಯು ಈ ಲೋಕದ ಜನರನ್ನು