2023-02-20 15:03:56 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
೭೪
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
[೧೩೮
ಕೊಳ್ಳುವ ರೇಷ್ಮೆಯ ಹುಳುವಿನಂತೆ-ವಿಷ = ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಪುಷ್ಯತಿ- ಪೋಷಿಸಿ
ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಉಕ್ಷತಿ - ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವತಿ – ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಅಭಿ
೧೩೭, (ಶರೀರವೇ ಮೊದಲಾದ) ಅನಾತ್ಮವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ 'ನಾನು' ಎಂಬ
ಬುದ್ಧಿಯೇ ಬಂಧವು. ಜನನಮರಣಗಳೆಂಬ ಕೇಶಗಳ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಕಾರಣ
ವಾದ ಈ ಬಂಧವು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಸಂಭವಿಸಿದೆ.
ಮಾನದಿಂದಲೇ ಇವನು ಈ ಅಸತ್ಯವಾದ ಶರೀರವನ್ನು ಸತ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ
ಕೊಂಡು ಅದು ತಾನೇ ಎಂಬ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ-ರೇಷ್ಮೆಯ ಹುಳು ತಂತು
ಗಳಿಂದ ತನ್ನ ಸುತ್ತಲೂ ಗೂಡನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಅದನ್ನು ವಿಷಯ
ಗಳಿಂದ ಪೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಸ್ನಾನಮಾಡಿಸುತ್ತಾನೆ ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.
[೧ ಮನುಷ್ಯನು ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳು ತನಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿರುವುವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ
ಅವುಗಳ ಹಿಂದೆ ಧಾವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಮತ್ತನಾದ ಸಂಸಾರಿಗೆ ವಿಷಯಗಳು ಬಂಧ
ವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವುವೆಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ.]
ಅತಸ್ಮಿಂಸ್ತದ್ದುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಭವತಿ ವಿಮೂಢಸ್ಯ ತಮಸಾ
ವಿವೇಕಾಭಾವಾ ಸ್ಪುರತಿ ಭುಜಗೇ ರಜ್ಜು ಧಿಷಣಾ ।
ತತೋಽನರ್ಥವ್ರಾತೋ ನಿಪತತಿ ಸಮಾದಾತುರಧಿಕ
ಸತೋ ಯೋsಸಾಹಃ ಸ ಹಿ ಭವತಿ ಬಂಧಃ
ಶೃಣು ಸಖೇ ॥ ೧೩೮ ॥
ಎಂಬ
ತಮಸಾ ತಮಸ್ಸಿನಿಂದ ವಿಮೂಢಸ್ಯ = ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೂಢನಾದವನಿಗೆ
ಅತಸ್ಮಿನ್ - 'ಅದು' ಅಲ್ಲದ್ದರಲ್ಲಿ ತದ್.
*.ಬುದ್ದಿಃ - ಅದು'
ಬುದ್ಧಿ ಯು
ಪ್ರಭವತಿ = ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ; ವಿವೇಕ ಅಭಾವಾತ್ ವೈ - ವಿವೇಕವು ಇಲ್ಲದಿರುವು
ದರಿಂದಲೇ ಭುಜಗೇ ಹಾವಿನಲ್ಲಿ ರಜ್ಜು ಧಿಷಣಾ-ಹಗ್ಗವೆಂಬ ಬುದ್ಧಿಯು ಸ್ಪುರತಿ-
ಹೊಳೆಯುತ್ತದೆ; ತತಃ- ಅದರಿಂದ ಸಮಾದಾತುಃ=ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವನಿಗೆ ಅಧಿಕಃ-
ಹೆಚ್ಚಾದ ಅನರ್ಥ ವ್ರಾತಃ = ಅನರ್ಥ ಪರಂಪರೆಯು ನಿವತತಿ = ಬಂದೊದಗುತ್ತದೆ;
ತತಃ = ಆದುದರಿಂದ ಸಖೇ ಸ್ನೇಹಿತನೆ, ಶೃಣು = ಕೇಳು:
ಯಃ - ಯಾವುದು
ಜ
ಅಸದ್ ಗ್ರಾಹಃ = ಅಸತ್ ಗ್ರಹಣವೊ ಸಃ ಹಿ- ಅದೇ ಬಂಧಃ ಭವತಿ – ಬಂಧ
ವಾಗುತ್ತದೆ.
೧೩೮. ಅಜ್ಞಾನವೆಂಬ ಅಂಧಕಾರದಿಂದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೂಢನಾದ
ವನಿಗೆ 'ಅದು' ಅಲ್ಲದ್ದರಲ್ಲಿ ಅದು' ಎಂಬ ಬುದ್ಧಿಯು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿವೇಕವಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಹಾವಿನಲ್ಲಿ ಹಗ್ಗವೆಂಬ ಬುದ್ದಿಯು ಹೊಳೆಯು
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
[೧೩೮
ಕೊಳ್ಳುವ ರೇಷ್ಮೆಯ ಹುಳುವಿನಂತೆ-ವಿಷ = ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಪುಷ್ಯತಿ- ಪೋಷಿಸಿ
ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಉಕ್ಷತಿ - ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವತಿ – ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಅಭಿ
೧೩೭, (ಶರೀರವೇ ಮೊದಲಾದ) ಅನಾತ್ಮವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ 'ನಾನು' ಎಂಬ
ಬುದ್ಧಿಯೇ ಬಂಧವು. ಜನನಮರಣಗಳೆಂಬ ಕೇಶಗಳ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಕಾರಣ
ವಾದ ಈ ಬಂಧವು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ ಸಂಭವಿಸಿದೆ.
ಮಾನದಿಂದಲೇ ಇವನು ಈ ಅಸತ್ಯವಾದ ಶರೀರವನ್ನು ಸತ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ
ಕೊಂಡು ಅದು ತಾನೇ ಎಂಬ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ-ರೇಷ್ಮೆಯ ಹುಳು ತಂತು
ಗಳಿಂದ ತನ್ನ ಸುತ್ತಲೂ ಗೂಡನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಅದನ್ನು ವಿಷಯ
ಗಳಿಂದ ಪೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಸ್ನಾನಮಾಡಿಸುತ್ತಾನೆ ಕಾಪಾಡುತ್ತಾನೆ.
[೧ ಮನುಷ್ಯನು ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳು ತನಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿರುವುವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ
ಅವುಗಳ ಹಿಂದೆ ಧಾವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಮತ್ತನಾದ ಸಂಸಾರಿಗೆ ವಿಷಯಗಳು ಬಂಧ
ವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವುವೆಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ.]
ಅತಸ್ಮಿಂಸ್ತದ್ದುದ್ಧಿಃ ಪ್ರಭವತಿ ವಿಮೂಢಸ್ಯ ತಮಸಾ
ವಿವೇಕಾಭಾವಾ ಸ್ಪುರತಿ ಭುಜಗೇ ರಜ್ಜು ಧಿಷಣಾ ।
ತತೋಽನರ್ಥವ್ರಾತೋ ನಿಪತತಿ ಸಮಾದಾತುರಧಿಕ
ಸತೋ ಯೋsಸಾಹಃ ಸ ಹಿ ಭವತಿ ಬಂಧಃ
ಶೃಣು ಸಖೇ ॥ ೧೩೮ ॥
ಎಂಬ
ತಮಸಾ ತಮಸ್ಸಿನಿಂದ ವಿಮೂಢಸ್ಯ = ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೂಢನಾದವನಿಗೆ
ಅತಸ್ಮಿನ್ - 'ಅದು' ಅಲ್ಲದ್ದರಲ್ಲಿ ತದ್.
*.ಬುದ್ದಿಃ - ಅದು'
ಬುದ್ಧಿ ಯು
ಪ್ರಭವತಿ = ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ; ವಿವೇಕ ಅಭಾವಾತ್ ವೈ - ವಿವೇಕವು ಇಲ್ಲದಿರುವು
ದರಿಂದಲೇ ಭುಜಗೇ ಹಾವಿನಲ್ಲಿ ರಜ್ಜು ಧಿಷಣಾ-ಹಗ್ಗವೆಂಬ ಬುದ್ಧಿಯು ಸ್ಪುರತಿ-
ಹೊಳೆಯುತ್ತದೆ; ತತಃ- ಅದರಿಂದ ಸಮಾದಾತುಃ=ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವನಿಗೆ ಅಧಿಕಃ-
ಹೆಚ್ಚಾದ ಅನರ್ಥ ವ್ರಾತಃ = ಅನರ್ಥ ಪರಂಪರೆಯು ನಿವತತಿ = ಬಂದೊದಗುತ್ತದೆ;
ತತಃ = ಆದುದರಿಂದ ಸಖೇ ಸ್ನೇಹಿತನೆ, ಶೃಣು = ಕೇಳು:
ಯಃ - ಯಾವುದು
ಜ
ಅಸದ್ ಗ್ರಾಹಃ = ಅಸತ್ ಗ್ರಹಣವೊ ಸಃ ಹಿ- ಅದೇ ಬಂಧಃ ಭವತಿ – ಬಂಧ
ವಾಗುತ್ತದೆ.
೧೩೮. ಅಜ್ಞಾನವೆಂಬ ಅಂಧಕಾರದಿಂದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೂಢನಾದ
ವನಿಗೆ 'ಅದು' ಅಲ್ಲದ್ದರಲ್ಲಿ ಅದು' ಎಂಬ ಬುದ್ಧಿಯು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿವೇಕವಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಹಾವಿನಲ್ಲಿ ಹಗ್ಗವೆಂಬ ಬುದ್ದಿಯು ಹೊಳೆಯು