2023-03-01 10:04:42 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
[ဂဝမှ
ಮತ್ತು ಶರೀರದಲ್ಲಿಯೂ
ಪ್ರತಿಚ್ಛಾಯೆಯೊಂದಿಗೆ
'ನಾನು' ಎಂಬ ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದು ಆತ್ಮನ
[
[^೨] ನಾನು ನೋಡುತ್ತೇನೆ' ಇತ್ಯಾದಿ.
*
[^೩] ಚಿತ್- ವಸ್ತುವಿನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪ್ರಕಾಶದಂತಿರುವ ತೋರ್ಕೆಯನ್ನು
ಚಿದಾಭಾಸ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ನಿಜವಾದ ಚೈತನ್ಯವಲ್ಲ.]
ಅಹಂಕಾರಃ ಸ ವಿ
ಸತ್ತ್ವಾದಿಗುಣಯೋಗೇನ ಚಾವಸ್ಥಾತ್ರಯಮಶ್ನುತೇ ॥ ೧೦೪ ||
ಸಃ= ಅದೇ, ಅಹಂಕಾರಃ= ಅಹಂಕಾರವೆಂದು, ವಿಜೇಯಃ=ತಿಳಿಯತಕ್ಕದ್ದು,
ಅಯಂ= ಇದು, ಕರ್ತಾ = ಕರ್ತವೆಂದೂ, ಭೋಕ್ತಾ = ಭೋಕ್ತೃವೆಂದೂ, ಅಭಿ-
ಮಾನೀ = ಅಭಿಮಾನಿಯೆಂದೂ [ತಿಳಿಯತಕ್ಕದ್ದು]; ಸತ್ಯಾದಿಗುಣಯೋಗೇನ
ಸಃ- ಅದೇ ಅಹಂಕಾರಃ- ಅಹಂಕಾರವೆಂದು ವಿಜೇಯಃ-ತಿಳಿಯತಕ್ಕದ್ದು
ಅಯಂ. ಇದು ಕರ್ತಾ = ಕರ್ತವೆಂದೂ ಭೋಕ್ತಾ – ಭೋಗ್ಯವೆಂದೂ ಅಭಿ.
ಮಾನೀ = ಅಭಿಮಾನಿಯೆಂದೂ [ತಿಳಿಯತಕ್ಕದ್ದು]; ಸತ್ಯಾದಿಗುಣಯೋಗೇನ -
ಸತ್ತವೇ ಮೊದಲಾದ ಗುಣಗಳ ಸಂಬಂಧದಿಂದ, ಅವಸ್ಥಾತ್ರಯಂ ಚ =
ತ್ರಯವನ್ನು
೧೦೪. ಯಾವುದು ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದು ಕರ್
ಭೋಕ್
ಸಂಬಂಧದಿಂದ (ಜಾಗ್ರತ್ -ಸ್ವಪ್ನ- ಸುಷುಪ್ತಿಗಳೆಂಬ) ಅವಸ್ಥಾತ್ರಯವನ್ನು
ಪಡೆಯುತ್ತದೆಯೋ ಅದನ್ನೇ ಅಹಂಕಾರವೆಂದು ತಿಳಿಯಬೇಕು.
[^೧] ರಜೋಗುಣ
ಸ್ವಪ್ನವೂ ತಮಃಸಂಬಂಧದಿಂದ ಸುಷುಪ್ತಿಯೂ ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.]
ಜಾಗೃದವಸ್ಥೆಯೂ
ಸತ್ಯಸಂಬಂಧದಿಂದ
ವಿಷಯಾಣಾಮಾನುಕೂ
ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಚ ತದ್ಧರ್ಮಃ ಸದಾನಂದಸ್ಯ ನಾತ್ಮನಃ ॥ ೧೦೫ ॥
ವಿಷಯಾಣಾಂ
ಸುಖಿಯೆಂದೂ, ವಿಪರ್ಯಯೇ= ಅನನುಕೂಲತೆಯಲ್ಲಿ, ದುಃಖ
{ವ್ಯವಹರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ); ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಚ = ಸುಖವೂ ದುಃಖವೂ
ಧರ್ಮಃ = ಅದರ ಧರ್ಮವು, ಸದಾನಂದಸ್ಯ
ಆತ್ಮನಃ
೧೦೫, ಇಂದ್ರಿಯವಿಷಯಗಳು ಅನುಕೂಲವಾಗಿರುವಾಗ ಅದು ಸುಖಿ
ಯಾಗುತ್ತದೆ, ಅವು ವಿಪರೀತವಾದಾಗ ದುಃಖಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಸುಖ