This page has been fully proofread once and needs a second look.

೯೯]
 
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
 
5
 
ಧೀಮಾತ್ರಕೋಪಾಧಿರಶೇಷಸಾಕ್ಷಿ
ಷೀ
ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ತಮ್ಮತ್ಕೃತ-ಕರ್ಮಲೇಶೈಃ ।

ಯಸ್ಮಾದಸಂಗಸ್ತತ ಏವ ಕರ್ಮಭಿ-

ರ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ಕಿಂಚಿದುಪಾಧಿನಾ ಕೃತೈಃ ॥ ೯೯ ।
 
ಅಸ್ಯ-
|
 
ಅಸ್ಯ=
ಇವನ, ವಿಭಕ್ತಿ ಆವಸ್ಥಾ =ಬೇರೆ ಸ್ಥಿತಿಯು, ಸ್ವಪ್ನಃ ಭವತಿ-= ಸ್ವಪ್ನವೆನಿಸು
-
ತ್ತ
ದೆ- ಯತ್ರ -= ಎಲ್ಲಿ, ಸ್ವಮಾತ್ರಶೇಷೇಣ -= ತಾನೊಬ್ಬನೇ ಶೇಷವಾಗಿ, ವಿಭಾತಿ
=
ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಾನೆಯೊ; ಸ್ವಪ್ನೇ ತು ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ= ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ, ಬುದ್ದಿ:-ಧಿಃ= ಅಂತಃಕರಣವು ಸ್ವಯ-
, ಸ್ವಯ-
ಮೇವ -= ತಾನೊಂದೇ, ಜಾಗ್ರತ್ ಕಾಲೀನ ನಾನಾ - ನಾನಾವಿಧ-ವಾಸನಾಭಿಃ= ಈ ಜಾಗ್ರದ
-
ವಸ್ಥೆಯ ನಾನಾ ವಿಧವಾದ [ಅನುಭವಗಳ) ವಾಸನೆಗಳಿಂದ, ಕರ್ತಾದಿಭಾವಂ =
ಕರ್ತ

ಕರ್ತೃ
ವೇ ಮೊದಲಾದ ಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿ, ರಾಜತೇ= ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತದೆ; ಯತ್ರ =ಎಲ್ಲಿ
,
ಅಯಂ ಪರಾತ್ಮಾ = ಈ ಪರಮಾತ್ಮನು, ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಃ= ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಯು;

ಧೀಮಾತ್ರಕ -ಉಪಾಧಿಃ -= ಕೇವಲ ಅಂತಃ ಕರಣವೆಂಬ ಉಪಾಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿ
-
ದವನಾದ, ಅಶೇಷ ಸಾಕ್ಷೀ-= ಎಲ್ಲ ಕ್ಕೂ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ [ಈ ಆತ್ಮನು] ತಮ್ಮ ತಕರ್ಮ.
, ತತ್ಕೃತ-ಕರ್ಮ-
ಲೇಶ್ ಃ =
*
ಶೈಃ = ಅಂತಃಕರಣದಿಂದಾದ ಕರ್ಮಲೇಶದಿಂದಲೂ, ನ ಲಿಪ್ಯತೇ = ಲಿಪ್ತನಾಗುವು
-
ದಿಲ್ಲ; ಯಸ್ಮಾತ್- =ಯಾವ ಕಾರಣದಿಂದ, ಅಸಂಗಃ-= ಸಂಗರಹಿತನೋ, ತತಃ ಏವ=

ಕಾರಣದಿಂದಲೇ, ಉಪಾಧಿನಾ =ಉಪಾಧಿಯಿಂದ, ಕೃತೈಃ= ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ, ಕರ್ಮಭಿಃ
=
ಕರ್ಮಗಳಿಂದ, ಕಿಂಚಿತ್ -= ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ, ನ ಲಿಪ್ಯತೇ -= ಲಿಪ್ತನಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
 
[ಇಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಶರೀರದ ವಿಶೇಷಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೇಳಿದೆ.
೧ ಬಾಂದ್ರಿಯಗಳ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದೆ.
 
200
 

 
೯೮-೯೯. ಈ (ಸೂಕ್ಷ್ಮಶರೀರಾಭಿಮಾನಿಯಾದ) ಜೀವನಿಗೆ ಸ್ವಪ್ನವು

ಜಾಗ್ರತಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ ಅವಸ್ಥೆ; ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ತಾನೊಬ್ಬನೇ ಉಳಿದು
-
ಕೊಂಡು[^೧] ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ ಅಂತಃಕರಣವು ತಾನೊಂದೇ

ಜಾಗೃದವಸ್ಥೆಯ ನಾನಾ ವಿಧವಾದ ಅನುಭವಗಳ ವಾಸನೆಗಳಿಂದ ಕರ್ತೃವೇ

ಮೊದಲಾದ ಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿ ಪ್ರಕಾಶಿಸುತ್ತದೆ; ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಈ ಪರ
-
ಮಾತ್ಮನು ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.[^೨] ಕೇವಲ ಅಂತಃಕರಣವೆಂಬ

ಉಪಾಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದವನಾಗಿ ಅಶೇಷಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುವ ಆತ್ಮನು ಅಂತಃ
-
ಕರಣದಿಂದಾದ ಕರ್ಮಲೇಶದಿಂದಲೂ ಲಿಪ್ತನಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇವನು ಅಸಂಗ
-
ನಾಗಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಉಪಾಧಿಯಿಂದಾದ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಲಿಪ್ತ
-
ನಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
 

 
[ಇಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಶರೀರದ ವಿಶೇಷಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೇಳಿದೆ.
[^೧] ಬಾಹ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗಳ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದೆ.
[^
] 'ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ ಈ ಪುರುಷನು ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ' ಅತ್ರಾಯಂ

ಪುರುಷಃ ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿರ್ಭವತಿ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉ. ೪, ೩, ೧೪).]