विवेकचूडामणिः कर्णाटानुवादसहितः /51

ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
 
೮೧]
 
ಮೊಸಳೆಯು ಕೊರಳಿನಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು ವೇಗದ ದೆಸೆಯಿಂದ[^೧] ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿ

ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸುತ್ತದೆ.
 
೪೧
 
[^೨]
 
[ವಿಷಯವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವೈರಾಗ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಉಂಟಾಗತಕ್ಕ ಅನರ್ಥವನ್ನು

ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.
 

[^೧] ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರವನ್ನು ದಾಟುವುದೆಂಬ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ.

[^೨]' ಬ್ರಹ್ಮಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಮುಗ್ಧನೂ ಉಭಯಭ್ರಷ್ಟನೂ ಆಶ್ರಯವಿಲ್ಲದವನೂ (ಆದ

ಮನುಷ್ಯನು) ತುಂಡಾದ ಮೇಘದಂತೆ ನಾಶವಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆ?' ಕಚ್ಚಿನ್ನೋ ಭಯ.
-
ವಿಭ್ರಷ್ಟಶ್ಘಿನ್ನಾಭ್ರಮಿವ ನಶ್ಯತಿ । ಅಪ್ರತಿಷ್ಟೋಠೋ ಮಹಾಬಾಹೋ ವಿಮಢ
ಮೂಡೋ
ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಪಥಿ|| ಎಂದು ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ (೬. ೩೮) ಹೇಳಿದೆ.
 
]
 
ವಿಷಯಾಖ್ಯ-ಗ್ರಹೋ ಯೇನ ಸುವಿರಕ್ತ್ಯಸಿನಾ ಹತಃ ।

ಸ ಗಚ್ಛತಿ ಭವಾಂಭೋಧೇಃ ಪಾರಂ ಪ್ರತ್ಯಯೂಹ-ವರ್ಜಿತಃ ॥ ೮೦ ॥
 

 
ಯೇನ =ಯಾವನಿಂದ, ವಿಷಯಗ್ರಹಃ -= ವಿಷಯಾಭಿಲಾಷೆಯೆಂಬ ಮೊಸಳೆಯು
,
ಸುನಿರಕ್ತಿ -ಅಸಿನಾ = ದೃಢ ವೈರಾಗ್ಯವೆಂಬ ಕತ್ತಿಯಿಂದ, ಹತಃ =ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೊ
,
ಸಃ = ಅವನು, ಪ್ರತ್ಯಯೂಹ -ವರ್ಜಿತಃ -= ವಿಘ್ನಗಳಿಂದ ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ವನಾಗಿ, ಭವಾಂ
-
ಭೋಧೇಃ-= ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರದ, ಪಾರಂ= ತೀರವನ್ನು, ಗಚ್ಛತಿ -= ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.
 

 
೮೦. ಯಾವನು ದೃಢವೈರಾಗ್ಯವೆಂಬ ಕತ್ತಿಯಿಂದ ವಿಷಯಾಭಿಲಾಷೆ
-
ಯೆಂಬ ಮೊಸಳೆಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆಯೋ ಅವನೇ ವಿಘ್ನ ಶೂನ್ಯನಾಗಿ
[^೧]
ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರದ ಆಚೆಯ ತೀರವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.
 
[^೨]
 
[^೧] ಪರಮಾತ್ಮ -ಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಬರುವ ನಾನಾ ವಿಧವಾದ ವಿಘ್ನಗಳಿಂದ

ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟವನಾಗಿ,
 

[^೨ ]'ಅವನು ಸಂಸಾರಗತಿಯ ಕೊನೆಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ; ಅದೇ ವಿಷ್ಣುವಿನ

ಪರಮಪದ' ಸೋsಧ್ವನಃ ಪಾರಮಾ ಪ್ನೋತಿ ತದ್ವಿಷ್ಟೋಃಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದ
ಮ್
ಎಂದು ಕಠ,- ಶ್ರುತಿಯಲ್ಲಿ (೧. ೩. ೯) ಹೇಳಿದೆ.]
 

 
ವಿಷಮ-ವಿಷಯ-ಮಾರ್ಗೆ ಗಚ್ಛತೋಽನಚ್ಛಬುದ್ಧತಿ
ಧೇಃ
ಪ್ರತಿಪದಮಭಿಯಾತೋ ಮೃತ್ಯುರಷ್ಯೇಷ ವಿದ್ದಿಧಿಃ ।

ಹಿತ-ಸುಜನ-ಗುರೂಕಾಕ್ತ್ಯಾ ಗಚ್ಛತಃ ಸ್ವಸ್ಯ ಯುಕ್ತಾ
ತ್ಯಾ
ಪ್ರಭವತಿ ಫಲಸಿದ್ಧಿಃ ಸತ್ಯಮಿತ್ಯೇವ ವಿಧ್ಯ ।ಧಿ || ೮೧ ॥
||
 
ವಿಷಮ-ವಿಷಯ-ಮಾರ್ಗ -ಗೇ = ಭಯಂಕರವಾದ ವಿಷಯಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ

ಗಚ್ಛತಃ = ಹೋಗುತ್ತಿರುವ, ಅನಚ್ಛ ಬುದ್ಧ -ಧೇಃ = ಮಲಿನಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳವನ, ಏಷಃ