2023-03-15 17:03:54 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
ಅಸ್ತೀತಿ ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಯಶ್ಚ ಯಶ್ಚ ನಾಸ್ತೀತಿ ವಸ್ತುನಿ ।
ಬುದ್ಧರೇವ ಗುಣಾವೇತೌ ನ ತು ನಿತ್ಯಸ್ಯ ವಸ್ತುನಃ II ೫೭೧ II
ವಸ್ತುನಿ = ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ, ಅಸ್ತಿ ಇತಿ = [ಬಂಧವು] ಇದೆ ಎಂಬ, ಯಃ ಚ
ಪ್ರತ್ಯಯಃ = ಯಾವ ಜ್ಞಾನವೊ, ನ ಅಸ್ತಿ ಇತಿ - [ಬಂಧವು] ಇಲ್ಲ ಎಂಬ, ಯಃ ಚ =
ಯಾವ, [ಪ್ರತ್ಯಯವೊ] ಏತೌ = ಈ ಎರಡೂ, ಬುದ್ಧೇಃ = ಬುದ್ಧಿಯ, ಗುಣೌ ಏವ =
ಗುಣಗಳೇ, ನಿತ್ಯಸ್ಯ ವಸ್ತುನಃ = ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿಗೆ, ನ ತು = ಸೇರಿಲ್ಲ.
೫೭೧. ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬಂಧವಿದೆ ಎಂಬ ಜ್ಞಾನ, ಅದಿಲ್ಲ-
ವೆಂಬ ಜ್ಞಾನ--ಇವೆರಡೂ ಬುದ್ಧಿಯ ಗುಣಗಳೇ ಹೊರತು ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿಗೆ
ಸೇರಿದ್ದಲ್ಲ.
ಅತಸ್ತೌ ಮಾಯಯಾ ಕ್ಲೃಪ್ತೌ ಬಂಧಮೋಕ್ಷೌ ನ ಚಾತ್ಮನಿ ।
ನಿಷ್ಕಲೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ ಶಾಂತೇ ನಿರವದ್ಯೇ ನಿರಂಜನೇ ।
ಅದ್ವಿತೀಯೇ ಪರೇ ತತ್ತ್ವೇ ವ್ಯೋಮವತ್ಕಲ್ಪನಾ ಕುತಃ ॥ ೫೭೨ ॥
ಅತಃ = ಆದುದರಿಂದ, ತೌ ಬಂಧಮೋಕ್ಷೌ = ಆ ಬಂಧಮೋಕ್ಷಗಳು, ಮಾಯ-
ಯಾ = ಮಾಯೆಯಿಂದ, ಕ್ಲೃಪ್ತೌ = ಕಲ್ಪಿತವಾದುವು, ನ ಚ ಆತ್ಮನಿ = ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಲ್ಲ;
ವ್ಯೋಮವತ್ = ಆಕಾಶದಂತಿರುವ, ನಿಷ್ಕಲೇ = ನಿಷ್ಕಲವಾದ, ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ = ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ-
ವಾದ, ಶಾಂತೇ = ಶಾಂತವಾದ, ನಿರವದ್ಯೇ = ನಿರ್ಮಲವಾದ, ನಿರಂಜನೇ = ನಿರಂಜನ-
ವಾದ, ಅದ್ವಿತೀಯೇ = ಅದ್ವಿತೀಯವಾದ, ಪರೇ ತತ್ತ್ವೇ = ಪರತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ, ಕಲ್ಪನಾ =
ಕಲ್ಪನೆಯು, ಕುತಃ = ಎಲ್ಲಿಯದು?
೫೭೨. ಆದುದರಿಂದ ಬಂಧ-ಮೋಕ್ಷಗಳು ಮಾಯೆಯಿಂದ ಕಲ್ಪಿತ-
ವಾಗಿವೆ, ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಆಕಾಶದಂತಿರುವ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಕಲವೂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವೂ
ಶಾಂತವೂ ನಿರ್ಮಲವೂ ನಿರಂಜನವೂ ಅದ್ವಿತೀಯವೂ ಆದ ಪರತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ
ಕಲ್ಪನೆಯು ಎಲ್ಲಿಯದು?
ನ ನಿರೋಧೋ ನ ಚೋತ್ಪತ್ತಿರ್ನ ಬದ್ಧೋ ನ ಚ ಸಾಧಕಃ ।
ನ ಮುಮುಕ್ಷುರ್ನ ವೈ ಮುಕ್ತ ಇತ್ಯೇಷಾ ಪರಮಾರ್ಥತಾ ॥೫೭೩॥
ನಿರೋಧಃ = ಪ್ರಲಯವೂ, ನ = ಇಲ್ಲ, ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಚ = ಉತ್ಪತ್ತಿಯೂ ನ,
ಬದ್ಧಃ = ಬದ್ಧನೂ ನ, ಸಾಧಕಃ ಚ = ಸಾಧಕನೂ ನ, ಮುಮುಕ್ಷುಃ = ಮುಮುಕ್ಷುವು
ನ, ಮುಕ್ತಃ = ಮುಕ್ತನು ನ ವೈ-- ಇತಿ ಏಷಾ = ಹೀಗೆ ಇದು, ಪರಮಾರ್ಥತಾ =
ಪರಮಾರ್ಥವು.
ಬುದ್ಧರೇವ ಗುಣಾವೇತೌ ನ ತು ನಿತ್ಯಸ್ಯ ವಸ್ತುನಃ II ೫೭೧ II
ವಸ್ತುನಿ = ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ, ಅಸ್ತಿ ಇತಿ = [ಬಂಧವು] ಇದೆ ಎಂಬ, ಯಃ ಚ
ಪ್ರತ್ಯಯಃ = ಯಾವ ಜ್ಞಾನವೊ, ನ ಅಸ್ತಿ ಇತಿ - [ಬಂಧವು] ಇಲ್ಲ ಎಂಬ, ಯಃ ಚ =
ಯಾವ, [ಪ್ರತ್ಯಯವೊ] ಏತೌ = ಈ ಎರಡೂ, ಬುದ್ಧೇಃ = ಬುದ್ಧಿಯ, ಗುಣೌ ಏವ =
ಗುಣಗಳೇ, ನಿತ್ಯಸ್ಯ ವಸ್ತುನಃ = ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿಗೆ, ನ ತು = ಸೇರಿಲ್ಲ.
೫೭೧. ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬಂಧವಿದೆ ಎಂಬ ಜ್ಞಾನ, ಅದಿಲ್ಲ-
ವೆಂಬ ಜ್ಞಾನ--ಇವೆರಡೂ ಬುದ್ಧಿಯ ಗುಣಗಳೇ ಹೊರತು ನಿತ್ಯವಸ್ತುವಿಗೆ
ಸೇರಿದ್ದಲ್ಲ.
ಅತಸ್ತೌ ಮಾಯಯಾ ಕ್ಲೃಪ್ತೌ ಬಂಧಮೋಕ್ಷೌ ನ ಚಾತ್ಮನಿ ।
ನಿಷ್ಕಲೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ ಶಾಂತೇ ನಿರವದ್ಯೇ ನಿರಂಜನೇ ।
ಅದ್ವಿತೀಯೇ ಪರೇ ತತ್ತ್ವೇ ವ್ಯೋಮವತ್ಕಲ್ಪನಾ ಕುತಃ ॥ ೫೭೨ ॥
ಅತಃ = ಆದುದರಿಂದ, ತೌ ಬಂಧಮೋಕ್ಷೌ = ಆ ಬಂಧಮೋಕ್ಷಗಳು, ಮಾಯ-
ಯಾ = ಮಾಯೆಯಿಂದ, ಕ್ಲೃಪ್ತೌ = ಕಲ್ಪಿತವಾದುವು, ನ ಚ ಆತ್ಮನಿ = ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಲ್ಲ;
ವ್ಯೋಮವತ್ = ಆಕಾಶದಂತಿರುವ, ನಿಷ್ಕಲೇ = ನಿಷ್ಕಲವಾದ, ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇ = ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ-
ವಾದ, ಶಾಂತೇ = ಶಾಂತವಾದ, ನಿರವದ್ಯೇ = ನಿರ್ಮಲವಾದ, ನಿರಂಜನೇ = ನಿರಂಜನ-
ವಾದ, ಅದ್ವಿತೀಯೇ = ಅದ್ವಿತೀಯವಾದ, ಪರೇ ತತ್ತ್ವೇ = ಪರತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ, ಕಲ್ಪನಾ =
ಕಲ್ಪನೆಯು, ಕುತಃ = ಎಲ್ಲಿಯದು?
೫೭೨. ಆದುದರಿಂದ ಬಂಧ-ಮೋಕ್ಷಗಳು ಮಾಯೆಯಿಂದ ಕಲ್ಪಿತ-
ವಾಗಿವೆ, ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಆಕಾಶದಂತಿರುವ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಕಲವೂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವೂ
ಶಾಂತವೂ ನಿರ್ಮಲವೂ ನಿರಂಜನವೂ ಅದ್ವಿತೀಯವೂ ಆದ ಪರತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ
ಕಲ್ಪನೆಯು ಎಲ್ಲಿಯದು?
ನ ನಿರೋಧೋ ನ ಚೋತ್ಪತ್ತಿರ್ನ ಬದ್ಧೋ ನ ಚ ಸಾಧಕಃ ।
ನ ಮುಮುಕ್ಷುರ್ನ ವೈ ಮುಕ್ತ ಇತ್ಯೇಷಾ ಪರಮಾರ್ಥತಾ ॥೫೭೩॥
ನಿರೋಧಃ = ಪ್ರಲಯವೂ, ನ = ಇಲ್ಲ, ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಚ = ಉತ್ಪತ್ತಿಯೂ ನ,
ಬದ್ಧಃ = ಬದ್ಧನೂ ನ, ಸಾಧಕಃ ಚ = ಸಾಧಕನೂ ನ, ಮುಮುಕ್ಷುಃ = ಮುಮುಕ್ಷುವು
ನ, ಮುಕ್ತಃ = ಮುಕ್ತನು ನ ವೈ-- ಇತಿ ಏಷಾ = ಹೀಗೆ ಇದು, ಪರಮಾರ್ಥತಾ =
ಪರಮಾರ್ಥವು.