2023-03-19 10:01:05 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
ಕೆಳಗಿರುವ ಅಚ್ಚಿನಂತೆ[^೧] ಸಿದ್ಧನು ಸಂಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪಗಳಿಲ್ಲದೆ ಸಾಕ್ಷಿಯ ಹಾಗೆ
ಸಂಸಾರದಲ್ಲಿ ಸುಮ್ಮನಿರುತ್ತಾನೆ.
[^೧] ಗಡಿಗೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಚಕ್ರವು ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅದರ ಕೆಳಗಿರುವ ಆಧಾರ-
ವಾದ ಅಚ್ಚು ಅಚಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.]
ನೈವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಷಯೇಷು ನಿಯುಂಕ್ತ ಏಷ
ನೈವಾಪಯುಂಕ್ತ ಉಪದರ್ಶನ-ಲಕ್ಷಣಸ್ಥಃ ।
ನೈವಕ್ರಿಯಾಫಲಮಪೀಷದವೇಕ್ಷತೇ ಸ
ಸ್ವಾನಂದ-ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನ-ಸುಮತ್ತ-ಚಿತ್ರಃತಃ ॥ ೫೫೧ ॥
ಉಪದರ್ಶನ-ಲಕ್ಷಣಸ್ಥಃ = ಸಾಕ್ಷಿರೂಪನಾದ, ಏಷಃ = ಇವನು, ಇಂದ್ರಿ-
ಯಾಣಿ = ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು, ವಿಷಯೇಷು = ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ, ನ ಏವ ನಿಯುಂಕ್ತೇ =
ನಿಯೋಜಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ, ನ ಏವ ಅಪಯುಂಕ್ತೇ = ಹಿಂತೆಗೆಯುವುದೂ ಇಲ್ಲ,
ಕ್ರಿಯಾ ಫಲಂ = ಕರ್ಮಫಲವನ್ನು, ಈಷತ್ ಅಪಿ = ಸ್ವಲ್ಪವೂ, ನ ಏವ ಅವೇಕ್ಷತೇ =
ಗಮನಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ; ಸಃ = ಅವನು, ಸ್ವಾನಂದ-ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನ-ಸುಮತ್ತ-ಚಿತ್ತಃ =
ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂದದ ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನದಿಂದ ಮತ್ತವಾದ ಚಿತ್ರತವುಳ್ಳವನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.
೫೫೧. ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಯು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸು-
ವುದೂ ಇಲ್ಲ, ಅವುಗಳಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆಯುವುದೂ ಇಲ್ಲ; ಸಾಕ್ಷಿರೂಪದಿಂದ
ಅವಿಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಕರ್ಮಫಲವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ ಗಮನಿಸುವುದೇ
ಇಲ್ಲ. ಅವನು ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂದದ ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನದಿಂದ ಮತ್ತನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.
ಲಕ್ಷ್ಯಾಲಕ್ಷ್ಯಗತಿಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯಸ್ತಿಷ್ಠೇತ್ಕೇವಲಾತ್ಮನಾ ।
ಶಿವ ಏವ ಸ್ವಯಂ ಸಾಕ್ಷಾದಯಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದುತ್ತಮಃ ॥ ೫೫೨ ॥
ಯಃ = ಯಾವನು, ಲಕ್ಷ್ಯ-ಅಲಕ್ಷ್ಯ-ಗತಿಂ = ಲಕ್ಷ್ಯ ಅಲಕ್ಷ್ಯ ಎಂಬ ಭಾವನೆ-
ಯನ್ನು, ತ್ಯಕ್ತವಾ = ಬಿಟ್ಟು, ಕೇವಲ-ಆತ್ಮನಾ = ಕೇವಲ-ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪದಿಂದ, ತಿಷ್ಠೇತ್ =
ಇರುತ್ತಾನೆಯೊ, ಅಯಂ = ಇವನು, ಸ್ವಯಂ = ತಾನೇ, ಶಿವಃ ಏವ = ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಶಿವನೇ, ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್-ಉತ್ತಮಃ = ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠನು.
೫೫೨. ಲಕ್ಷ್ಯ, ಅಲಕ್ಷ್ಯ[^೧] ಎಂಬ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕೇವಲಾತ್ಮ-
ರೂಪದಿಂದಲೇ ಇರುತ್ತಿರುವ ಇವನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನೂ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿ-
ಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠನೂ ಆಗಿರುವನು.
[^೧] ಇದು ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದುದು, ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲ ಎಂಬ ಭಾವನೆಗಳು.]
ಸಂಸಾರದಲ್ಲಿ ಸುಮ್ಮನಿರುತ್ತಾನೆ.
[^೧] ಗಡಿಗೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಚಕ್ರವು ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅದರ ಕೆಳಗಿರುವ ಆಧಾರ-
ವಾದ ಅಚ್ಚು ಅಚಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.]
ನೈವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ವಿಷಯೇಷು ನಿಯುಂಕ್ತ ಏಷ
ನೈವಾಪಯುಂಕ್ತ ಉಪದರ್ಶನ-ಲಕ್ಷಣಸ್ಥಃ ।
ನೈವಕ್ರಿಯಾಫಲಮಪೀಷದವೇಕ್ಷತೇ ಸ
ಸ್ವಾನಂದ-ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನ-ಸುಮತ್ತ-ಚಿತ್
ಉಪದರ್ಶನ-ಲಕ್ಷಣಸ್ಥಃ = ಸಾಕ್ಷಿರೂಪನಾದ, ಏಷಃ = ಇವನು, ಇಂದ್ರಿ-
ಯಾಣಿ = ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು, ವಿಷಯೇಷು = ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ, ನ ಏವ ನಿಯುಂಕ್ತೇ =
ನಿಯೋಜಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ, ನ ಏವ ಅಪಯುಂಕ್ತೇ = ಹಿಂತೆಗೆಯುವುದೂ ಇಲ್ಲ,
ಕ್ರಿಯಾ ಫಲಂ = ಕರ್ಮಫಲವನ್ನು, ಈಷತ್ ಅಪಿ = ಸ್ವಲ್ಪವೂ, ನ ಏವ ಅವೇಕ್ಷತೇ =
ಗಮನಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ; ಸಃ = ಅವನು, ಸ್ವಾನಂದ-ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನ-ಸುಮತ್ತ-ಚಿತ್ತಃ =
ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂದದ ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನದಿಂದ ಮತ್ತವಾದ ಚಿತ್
೫೫೧. ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಯು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸು-
ವುದೂ ಇಲ್ಲ, ಅವುಗಳಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆಯುವುದೂ ಇಲ್ಲ; ಸಾಕ್ಷಿರೂಪದಿಂದ
ಅವಿಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಕರ್ಮಫಲವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ ಗಮನಿಸುವುದೇ
ಇಲ್ಲ. ಅವನು ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂದದ ಸಾಂದ್ರರಸಪಾನದಿಂದ ಮತ್ತನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.
ಲಕ್ಷ್ಯಾಲಕ್ಷ್ಯಗತಿಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಯಸ್ತಿಷ್ಠೇತ್ಕೇವಲಾತ್ಮನಾ ।
ಶಿವ ಏವ ಸ್ವಯಂ ಸಾಕ್ಷಾದಯಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದುತ್ತಮಃ ॥ ೫೫೨ ॥
ಯಃ = ಯಾವನು, ಲಕ್ಷ್ಯ-ಅಲಕ್ಷ್ಯ-ಗತಿಂ = ಲಕ್ಷ್ಯ ಅಲಕ್ಷ್ಯ ಎಂಬ ಭಾವನೆ-
ಯನ್ನು, ತ್ಯಕ್ತವಾ = ಬಿಟ್ಟು, ಕೇವಲ-ಆತ್ಮನಾ = ಕೇವಲ-ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪದಿಂದ, ತಿಷ್ಠೇತ್ =
ಇರುತ್ತಾನೆಯೊ, ಅಯಂ = ಇವನು, ಸ್ವಯಂ = ತಾನೇ, ಶಿವಃ ಏವ = ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಶಿವನೇ, ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್-ಉತ್ತಮಃ = ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠನು.
೫೫೨. ಲಕ್ಷ್ಯ, ಅಲಕ್ಷ್ಯ[^೧] ಎಂಬ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕೇವಲಾತ್ಮ-
ರೂಪದಿಂದಲೇ ಇರುತ್ತಿರುವ ಇವನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನೂ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿ-
ಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠನೂ ಆಗಿರುವನು.
[^೧] ಇದು ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದುದು, ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲ ಎಂಬ ಭಾವನೆಗಳು.]