2023-03-19 09:59:10 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
೫೪೮. ಆದರೆ ಈ ಮುಕ್ತನ ದೇಹವು (ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟ) ಹಾವಿನ ಪೊರೆ-
ಯಂತೆ ಹೇಗೋ ಪ್ರಾಣವಾಯುವಿನಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತ ಇರು-
ತ್ತದೆ.
['ಹೇಗೆ ಪ್ರಾಣರಹಿತವಾದ ಹಾವಿನ ಪೊರೆಯು ಹುತ್ತದಲ್ಲಿ ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟು ಬಿದ್ದಿರು-
ತ್ತದೆಯೊ ಹಾಗೆಯೇ ಈ ಶರೀರವು ಬಿದ್ದಿರುತ್ತದೆ' ತದ್ಯಥಾಽಹಿನಿರ್ಲ್ವಯನೀ
ವಲ್ಮೀಕೇ ಮೃತಾ ಪ್ರತ್ಯಸ್ತಾ ಶಯೀತ, ಏವಮೇವೇದಂ ಶರೀರಂ ಶೇತೇ (ಬೃಹ-
ದಾರಣ್ಯಕ ಉ. ೪. ೪. ೭). ]
ಸ್ರೋತಸಾ ನೀಯತೇ ದಾರು ಯಥಾ ನಿಮ್ಮೋನ್ನತ-ಸ್ಥಲಮ್ ।
ದೈವೇನ ನೀಯತೇ ದೇಹೋ ಯಥಾಕಾಲೋಪಭುಕ್ತಿಷು ॥ ೫೪೯ ॥
ಯಥಾ = ಹೇಗೆ, ದಾರು = ಮರದ ತುಂಡು, ಸ್ರೋತಸಾ = ಪ್ರವಾಹದಿಂದ,
ನಿಮ್ನ-ಉನ್ನತ-ಸ್ಥಲಂ = ಹಳ್ಳತಿಟ್ಟುಗಳಿಗೆ, ನೀಯತೇ = ಒಯ್ಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೊ,
[ಹಾಗೆಯೇ] ದೇಹಃ = ದೇಹವು, ಯಥಾಕಾಲ-ಉಪಭುಕ್ತಿಷು = ಕಾಲೋಚಿತವಾದ
ಭೋಗಗಳ ಕಡೆಗೆ, ದೈವೇನ - ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮದಿಂದ, ನೀಯತೇ.
೫೪೯. ಹೇಗೆ ನೀರಿನ ಪ್ರವಾಹವು ಮರದ ತುಂಡನ್ನು ಹಳ್ಳತಿಟ್ಟುಗಳಿಗೆ
ಒಯ್ಯುತ್ತದೆಯೋ ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮವು ದೇಹವನ್ನು ಕಾಲೋಚಿತ-
ವಾದ ಸುಖದುಃಖಾನುಭವದ ಕಡೆಗೆ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮ-ಪರಿಕಲ್ಪಿತ -ವಾಸನಾಭಿಃ
ಸಂಸಾರಿವಚ್ಚರತಿ ಭುಕ್ತಿಷು ಮುಕ್ತದೇಹಃ ।
ಸಿದ್ಧಃ ಸ್ವಯಂ ವಸತಿ ಸಾಕ್ಷಿವದತ್ರ ತೂಷ್ಣೀಂ
ಚಕ್ರಸ್ಯ ಮೂಲಮಿವ ಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪ-ಶೂನ್ಯಃ ॥ ೫೫೦ ॥
ಮುಕ್ತದೇಹಃ = ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಯು, ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮ-ಪರಿಕಲ್ಪಿತ-ವಾಸ-
ನಾಭಿಃ = ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಕಲ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳಿಂದ, ಭುಕ್ತಿಷು =
ಭೋಗಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂಸಾರಿವತ್ = ಸಂಸಾರಿಯಂತೆ, ಚರತಿ = ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾನೆ; ಸಿದ್ಧಃ =
[ಆ] ಸಿದ್ಧನು, ಚಕ್ರಸ್ಯ = ಚಕ್ರದ, ಮೂಲವ್ ಇವ = ಅಚ್ಚಿನಂತೆ, ಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪ-
ಶೂನ್ಯಃ = ಸಂಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪಗಳಿಲ್ಲದೆ, ಸಾಕ್ಷಿವತ್ = ಸಾಕ್ಷಿಯ ಹಾಗೆ, ಅತ್ರ = ಇಲ್ಲಿ,
ಸ್ವಯಂ = ತಾನು, ತೂಷ್ಣೀಂ ವಸತಿ = ಸುಮ್ಮನಿರುತ್ತಾನೆ.
೫೫೦. ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಯು ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಕಲ್ಪಿತವಾಗಿರುವ
ಸಂಸ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಸಂಸಾರಿಯಂತೆ ಭೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಚಕ್ರದ-
ಯಂತೆ ಹೇಗೋ ಪ್ರಾಣವಾಯುವಿನಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತ ಇರು-
ತ್ತದೆ.
['ಹೇಗೆ ಪ್ರಾಣರಹಿತವಾದ ಹಾವಿನ ಪೊರೆಯು ಹುತ್ತದಲ್ಲಿ ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟು ಬಿದ್ದಿರು-
ತ್ತದೆಯೊ ಹಾಗೆಯೇ ಈ ಶರೀರವು ಬಿದ್ದಿರುತ್ತದೆ' ತದ್ಯಥಾಽಹಿನಿರ್ಲ್ವಯನೀ
ವಲ್ಮೀಕೇ ಮೃತಾ ಪ್ರತ್ಯಸ್ತಾ ಶಯೀತ, ಏವಮೇವೇದಂ ಶರೀರಂ ಶೇತೇ (ಬೃಹ-
ದಾರಣ್ಯಕ ಉ. ೪. ೪. ೭). ]
ಸ್ರೋತಸಾ ನೀಯತೇ ದಾರು ಯಥಾ ನಿಮ್ಮೋನ್ನತ-ಸ್ಥಲಮ್ ।
ದೈವೇನ ನೀಯತೇ ದೇಹೋ ಯಥಾಕಾಲೋಪಭುಕ್ತಿಷು ॥ ೫೪೯ ॥
ಯಥಾ = ಹೇಗೆ, ದಾರು = ಮರದ ತುಂಡು, ಸ್ರೋತಸಾ = ಪ್ರವಾಹದಿಂದ,
ನಿಮ್ನ-ಉನ್ನತ-ಸ್ಥಲಂ = ಹಳ್ಳತಿಟ್ಟುಗಳಿಗೆ, ನೀಯತೇ = ಒಯ್ಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆಯೊ,
[ಹಾಗೆಯೇ] ದೇಹಃ = ದೇಹವು, ಯಥಾಕಾಲ-ಉಪಭುಕ್ತಿಷು = ಕಾಲೋಚಿತವಾದ
ಭೋಗಗಳ ಕಡೆಗೆ, ದೈವೇನ - ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮದಿಂದ, ನೀಯತೇ.
೫೪೯. ಹೇಗೆ ನೀರಿನ ಪ್ರವಾಹವು ಮರದ ತುಂಡನ್ನು ಹಳ್ಳತಿಟ್ಟುಗಳಿಗೆ
ಒಯ್ಯುತ್ತದೆಯೋ ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮವು ದೇಹವನ್ನು ಕಾಲೋಚಿತ-
ವಾದ ಸುಖದುಃಖಾನುಭವದ ಕಡೆಗೆ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮ-ಪರಿಕಲ್ಪಿತ
ಸಂಸಾರಿವಚ್ಚರತಿ ಭುಕ್ತಿಷು ಮುಕ್ತದೇಹಃ ।
ಸಿದ್ಧಃ ಸ್ವಯಂ ವಸತಿ ಸಾಕ್ಷಿವದತ್ರ ತೂಷ್ಣೀಂ
ಚಕ್ರಸ್ಯ ಮೂಲಮಿವ ಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪ-ಶೂನ್ಯಃ ॥ ೫೫೦ ॥
ಮುಕ್ತದೇಹಃ = ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಯು, ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮ-ಪರಿಕಲ್ಪಿತ-ವಾಸ-
ನಾಭಿಃ = ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಕಲ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳಿಂದ, ಭುಕ್ತಿಷು =
ಭೋಗಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂಸಾರಿವತ್ = ಸಂಸಾರಿಯಂತೆ, ಚರತಿ = ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾನೆ; ಸಿದ್ಧಃ =
[ಆ] ಸಿದ್ಧನು, ಚಕ್ರಸ್ಯ = ಚಕ್ರದ, ಮೂಲವ್ ಇವ = ಅಚ್ಚಿನಂತೆ, ಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪ-
ಶೂನ್ಯಃ = ಸಂಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪಗಳಿಲ್ಲದೆ, ಸಾಕ್ಷಿವತ್ = ಸಾಕ್ಷಿಯ ಹಾಗೆ, ಅತ್ರ = ಇಲ್ಲಿ,
ಸ್ವಯಂ = ತಾನು, ತೂಷ್ಣೀಂ ವಸತಿ = ಸುಮ್ಮನಿರುತ್ತಾನೆ.
೫೫೦. ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನಿಯು ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಕಲ್ಪಿತವಾಗಿರುವ
ಸಂಸ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಸಂಸಾರಿಯಂತೆ ಭೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಚಕ್ರದ-