2023-02-20 15:03:44 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
ಸ್ವಾತ್ಮತತ್ವಾನುಸಂಧಾನಂ ಭಕ್ತಿರಿತ್ಯ ಪರೇ ಜಗುಃ ।
ಉಕ್ತಸಾಧನಸಂಪನ್ನಸ್ತತ್ತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸುರಾತ್ಮನಃ ।
ಉಪಸೀರೇದ್ಗುರುಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಯಸ್ಮಾದ್ವಂಧ-
೩೩]
೧೭
ವಿಮೋಕ್ಷಣಮ್ ॥ ೩೨ ।
-
ಅಪರೇ - ಕೆಲವರು ಸ್ವಾತ್ಮತತ್ತ್ವ. ಅನುಸಂಧಾನಂ – ತನ್ನ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವದ
ಅನುಸಂಧಾನವೇ ಭಕ್ತಿ ಇತಿ ಭಕ್ತಿಯೆಂದು ಜಗುಃ - ಹೇಳಿದರು; ಉಕ್ತಸಾಧನ.
ಸಂಪನ್ನಃ =
8 . ಹಿ೦ದೆ ಹೇಳಿದ ಸಾಧನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವನೂ, ಆತ್ಮನಃ = ಆತ್ಮನ
ತತ್ತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸುಃ - ತತ್ತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಬಯಸುವವನೂ ಯಸ್ಮಾತ್ - ಯಾವ
ನಿಂದ ಬಂಧವಿಮೋಕ್ಷಣಂ - ಬಂಧದ ಮೋಕ್ಷವು [ಆಗುತ್ತದೆಯೋ] ತಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ
ಗುರುಂ = ಅಂಥ ಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಗುರುವನ್ನು ಉಪಸೀದೇತ್ = ಬಳಿಸಾರಬೇಕು.
೩೨. ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮನ ನಿಜಸ್ವರೂಪದ ಅನುಸಂಧಾನವೇ
ಭಕ್ತಿಯೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. (ಹೀಗೆ ಹಿಂದೆ ಹೇಳಿದ ವಿವೇಕಾದಿ ಸಾಧನ
ಗಳಿಂದ ಸಂಪನ್ನನಾದವನೂ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಬಯಸುವವನೂ
ಆದ ಮುಮುಕ್ಷುವು, ಯಾವನಿಂದ ಸಂಸಾರವೆಂಬ ಬಂಧದ ಬಿಡುಗಡೆಯು
ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಅಂಥ ಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಗುರುವನ್ನು ಬಳಿಸಾರಬೇಕು.
[೩೧ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಾನುಸಂಧಾನಕ್ಕೂ ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವ ಸ್ವಾತ್ಮಾನು
ಸಂಧಾನಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭೇದವು ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ೮ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದ ಟಿಪ್ಪಣಿ
ಗಳನ್ನು ನೋಡಿ.
ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ ।
ಯೋವೃಜಿನೋಕಾಮಹತೋ
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯು ಪರತಃ ಶಾಂತೋ ನಿರಿಂಧನ ಇವಾನಲಃ ।
ಅಹೇತುಕ-ದಯಾಸಿಂಧುರ್ಬಂಧುರಾನಮತಾಂ ಸತಾಮ್ ॥ ೩೩
ಯಃ = ಯಾವನು ಪ್ರೋತ್ರಿಯಃ = ಪ್ರೋತ್ರಿಯನೊ, ಅವೃಜಿನಃ - ಪಾಪ
ರಹಿತನೊ, ಅಕಾಮಹತಃ = ಕಾಮವಿಲ್ಲದವನೊ, ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ = ಬ್ರಹ್ಮವಿದರಲ್ಲಿ
ಶ್ರೇಷ್ಠನೊ, ಬ್ರಹ್ಮಣಿ=ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಉಪರತಃ ನೆಲಸಿರುವ, ನಿರಿಂಧನಃ ಅನಲಃ
ಇವ ಕಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಸುಟ್ಟಿರುವ ಬೆಂಕಿಯಂತೆ ಶಾಂತಃ - ಶಾಂತನೊ ಅಹೇತುಕ.
ದಯಾಸಿಂಧುಃ = ಯಾವ ನಿಮಿತ್ತವಿಲ್ಲದೆ ದಯಾಸಿಂಧುವೋ ಆನಮತಾಂ ಸತಾಂ =
ನಮಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಾಧುಗಳಿಗೆ ಬಂಧುಃ = ಬಾಂಧವನೊ-
೩೩, ಯಾವನು ಪ್ರೋತ್ರಿಯನೊ ಪಾಪರಹಿತನೊ ಕಾಮವಿಲ್ಲದವನೊ
ಬ್ರಹ್ಮವಿದರಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠನೊ ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿರುವನೆ ಕಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನೆಲ್ಲ
ಸ್ವಾತ್ಮತತ್ವಾನುಸಂಧಾನಂ ಭಕ್ತಿರಿತ್ಯ ಪರೇ ಜಗುಃ ।
ಉಕ್ತಸಾಧನಸಂಪನ್ನಸ್ತತ್ತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸುರಾತ್ಮನಃ ।
ಉಪಸೀರೇದ್ಗುರುಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಯಸ್ಮಾದ್ವಂಧ-
೩೩]
೧೭
ವಿಮೋಕ್ಷಣಮ್ ॥ ೩೨ ।
-
ಅಪರೇ - ಕೆಲವರು ಸ್ವಾತ್ಮತತ್ತ್ವ. ಅನುಸಂಧಾನಂ – ತನ್ನ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವದ
ಅನುಸಂಧಾನವೇ ಭಕ್ತಿ ಇತಿ ಭಕ್ತಿಯೆಂದು ಜಗುಃ - ಹೇಳಿದರು; ಉಕ್ತಸಾಧನ.
ಸಂಪನ್ನಃ =
8 . ಹಿ೦ದೆ ಹೇಳಿದ ಸಾಧನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದವನೂ, ಆತ್ಮನಃ = ಆತ್ಮನ
ತತ್ತ್ವಜಿಜ್ಞಾಸುಃ - ತತ್ತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಬಯಸುವವನೂ ಯಸ್ಮಾತ್ - ಯಾವ
ನಿಂದ ಬಂಧವಿಮೋಕ್ಷಣಂ - ಬಂಧದ ಮೋಕ್ಷವು [ಆಗುತ್ತದೆಯೋ] ತಂ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ
ಗುರುಂ = ಅಂಥ ಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಗುರುವನ್ನು ಉಪಸೀದೇತ್ = ಬಳಿಸಾರಬೇಕು.
೩೨. ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮನ ನಿಜಸ್ವರೂಪದ ಅನುಸಂಧಾನವೇ
ಭಕ್ತಿಯೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. (ಹೀಗೆ ಹಿಂದೆ ಹೇಳಿದ ವಿವೇಕಾದಿ ಸಾಧನ
ಗಳಿಂದ ಸಂಪನ್ನನಾದವನೂ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಬಯಸುವವನೂ
ಆದ ಮುಮುಕ್ಷುವು, ಯಾವನಿಂದ ಸಂಸಾರವೆಂಬ ಬಂಧದ ಬಿಡುಗಡೆಯು
ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಅಂಥ ಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಗುರುವನ್ನು ಬಳಿಸಾರಬೇಕು.
[೩೧ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಾನುಸಂಧಾನಕ್ಕೂ ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವ ಸ್ವಾತ್ಮಾನು
ಸಂಧಾನಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭೇದವು ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ೮ನೆಯ ಶ್ಲೋಕದ ಟಿಪ್ಪಣಿ
ಗಳನ್ನು ನೋಡಿ.
ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ ।
ಯೋವೃಜಿನೋಕಾಮಹತೋ
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯು ಪರತಃ ಶಾಂತೋ ನಿರಿಂಧನ ಇವಾನಲಃ ।
ಅಹೇತುಕ-ದಯಾಸಿಂಧುರ್ಬಂಧುರಾನಮತಾಂ ಸತಾಮ್ ॥ ೩೩
ಯಃ = ಯಾವನು ಪ್ರೋತ್ರಿಯಃ = ಪ್ರೋತ್ರಿಯನೊ, ಅವೃಜಿನಃ - ಪಾಪ
ರಹಿತನೊ, ಅಕಾಮಹತಃ = ಕಾಮವಿಲ್ಲದವನೊ, ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತಮಃ = ಬ್ರಹ್ಮವಿದರಲ್ಲಿ
ಶ್ರೇಷ್ಠನೊ, ಬ್ರಹ್ಮಣಿ=ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಉಪರತಃ ನೆಲಸಿರುವ, ನಿರಿಂಧನಃ ಅನಲಃ
ಇವ ಕಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಸುಟ್ಟಿರುವ ಬೆಂಕಿಯಂತೆ ಶಾಂತಃ - ಶಾಂತನೊ ಅಹೇತುಕ.
ದಯಾಸಿಂಧುಃ = ಯಾವ ನಿಮಿತ್ತವಿಲ್ಲದೆ ದಯಾಸಿಂಧುವೋ ಆನಮತಾಂ ಸತಾಂ =
ನಮಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಾಧುಗಳಿಗೆ ಬಂಧುಃ = ಬಾಂಧವನೊ-
೩೩, ಯಾವನು ಪ್ರೋತ್ರಿಯನೊ ಪಾಪರಹಿತನೊ ಕಾಮವಿಲ್ಲದವನೊ
ಬ್ರಹ್ಮವಿದರಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠನೊ ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿರುವನೆ ಕಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನೆಲ್ಲ