2023-03-19 09:13:40 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
ಲೌಲ್ಯಂ= ಪ್ರತಿಬಿಂಬದ ಚಾಂಚಲ್ಯವನ್ನು, ರವಿವತ್ = ಸೂರ್ಯನಂತೆ, ವಿನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ =
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯನಾದ, ಸ್ವಬಿಂಬಭೂತಂ = ತಮ್ಮ ಬಿಂಬವಾದ, [ಆತ್ಮನಿಗೆ] ನಯಂತಿ =
ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ; ಕರ್ತಾ ಅಸ್ಮಿ= ಕರ್ತೃವಾಗಿದ್ದೇನೆ, ಭೋಕ್ತಾ ಅಸ್ಮಿ-= ಭೋಕ್ತೃ-
ವಾಗಿದ್ದೇನೆ, ಹಾ ಹತಃ ಅಸ್ಮಿ= ಅಯ್ಯೋ ಸತ್ತೆನು! ಇತಿ= ಎಂದು (ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ).]
೫೦೭. ಉಪಾಧಿಯು ಅಲುಗಾಡಿದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿರು-
ವುದೂ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ.[^೧] ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳವರು ಈ ಚಾಂಚಲ್ಯವನ್ನು
ಸೂರ್ಯನಂತೆ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯನಾದ ತಮ್ಮ ಬಿಂಬವಾದ ಆತ್ಮನಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.
'ನಾನು ಕರ್ತೃವು, ನಾನು ಭೋಕ್ತೃವು, ಅಯ್ಯೋ ನಾನು ಸತ್ತೆನು!'[^೨] ಎಂದು
ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.
[^೧] ಸೂರ್ಯನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿರುವ ನೀರೇ ಉಪಾಧಿಯು. ನೀರು ಅಲುಗಾಡಿ-
ದಾಗ ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವೂ ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ಅಲುಗಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಸೂರ್ಯ-
ನಿಗೆ ಈ ಅಲುಗಾಟವಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಕಂಡ ಯಾವನೋ ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯು
ಸೂರ್ಯನೇ ಚಲಿಸುತ್ತಾನೆಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹೀಗೆಯೇ ಬುದ್ಧಿಯ
ವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿರುವ ಆತ್ಮನಿಗೆ ವೃತ್ತಿಗಳ ಚಾಂಚಲ್ಯವನ್ನು ಮೂಢಬುದ್ಧಿ-
ಗಳು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
[^೨] ಇದು ಅಜ್ಞಾನಿಗಳ ಗೋಳಾಟ.]
ಜಲೇ ವಾಽಪಿ ಸ್ಥಲೇ ವಾಽಪಿ ಲುಠುತ್ವೇಷ ಜಡಾತ್ಮಕಃ ।
ನಾಹಂ ವಿಲಿಪ್ಯೇ ತದ್ಧರ್ಮೈರ್ಘಟಧರ್ಮೈರ್ನಭೋ ಯಥಾ ॥೫೦೮॥
ಜಡಾತ್ಮಕಃ = ಜಡಸ್ವರೂಪವಾದ, ಏಷಃ = ಈ ದೇಹವು, ಜಲೇ ವಾ ಅಪಿ =
ನೀರಿನಲ್ಲಿಯಾದರೂ, ಸ್ಥಲೇ ವಾ ಅಪಿ = ನೆಲದ ಮೇಲಾದರೂ, ಲುಠತು = ಬೀಳಲಿ;
ಘಟಧರ್ಮೈಃ = ಗಡಿಗೆಯ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ, ನಭಃ ಯಥಾ = ಆಕಾಶವು ಹೇಗೋ
ಹಾಗೆ, ಅಹಂ = ನಾನು, ತದ್ಧರ್ಮೈಃ = ಆ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ, ನ ವಿಲಿಪ್ಯೇ = ಲಿಪ್ತನಾಗು-
ವುದಿಲ್ಲ.
೫೦೮. ಈ ಜಡಸ್ವರೂಪವಾದ ದೇಹವು ನೀರಿನಲ್ಲಿಯಾದರೂ ನೆಲದ
ಮೇಲಾದರೂ ಬೀಳಲಿ! ಗಡಿಗೆಯ ಧರ್ಮಗಳು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಅಂಟಿದಿರುವಂತೆ
ಈ ಶರೀರಧರ್ಮಗಳು ನನಗೆ ಅಂಟುವುದಿಲ್ಲ.
[ಗಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅವಚ್ಛಿನ್ನವಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಣುವ ಆಕಾಶವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದೊಂದಿಗೆ
ಏಕವಾಗಿದೆ; ಗಡಿಗೆಯು ಒಡೆಯಲಿ ಒಡೆಯದಿರಲಿ ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಯಾವ ಭೇದವೂ
ಉಂಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆತ್ಮನಿಗೆ ಶರೀರದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವುಂಟಾದಂತೆ ಕಂಡು-
ಬಂದರೂ ಅವನ ನಿರಂಜನತ್ವಕ್ಕೆ ಯಾವ ಹಾನಿಯೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.)]
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯನಾದ, ಸ್ವಬಿಂಬಭೂತಂ = ತಮ್ಮ ಬಿಂಬವಾದ, [ಆತ್ಮನಿಗೆ] ನಯಂತಿ =
ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ; ಕರ್ತಾ ಅಸ್ಮಿ= ಕರ್ತೃವಾಗಿದ್ದೇನೆ, ಭೋಕ್ತಾ ಅಸ್ಮಿ
ವಾಗಿದ್ದೇನೆ, ಹಾ ಹತಃ ಅಸ್ಮಿ= ಅಯ್ಯೋ ಸತ್ತೆನು! ಇತಿ= ಎಂದು (ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ).]
೫೦೭. ಉಪಾಧಿಯು ಅಲುಗಾಡಿದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿರು-
ವುದೂ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ.[^೧] ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳವರು ಈ ಚಾಂಚಲ್ಯವನ್ನು
ಸೂರ್ಯನಂತೆ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯನಾದ ತಮ್ಮ ಬಿಂಬವಾದ ಆತ್ಮನಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.
'ನಾನು ಕರ್ತೃವು, ನಾನು ಭೋಕ್ತೃವು, ಅಯ್ಯೋ ನಾನು ಸತ್ತೆನು!'[^೨] ಎಂದು
ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.
[^೧] ಸೂರ್ಯನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿರುವ ನೀರೇ ಉಪಾಧಿಯು. ನೀರು ಅಲುಗಾಡಿ-
ದಾಗ ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವೂ ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ಅಲುಗಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಸೂರ್ಯ-
ನಿಗೆ ಈ ಅಲುಗಾಟವಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಕಂಡ ಯಾವನೋ ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯು
ಸೂರ್ಯನೇ ಚಲಿಸುತ್ತಾನೆಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹೀಗೆಯೇ ಬುದ್ಧಿಯ
ವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿರುವ ಆತ್ಮನಿಗೆ ವೃತ್ತಿಗಳ ಚಾಂಚಲ್ಯವನ್ನು ಮೂಢಬುದ್ಧಿ-
ಗಳು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
[^೨] ಇದು ಅಜ್ಞಾನಿಗಳ ಗೋಳಾಟ.]
ಜಲೇ ವಾಽಪಿ ಸ್ಥಲೇ ವಾಽಪಿ ಲುಠುತ್ವೇಷ ಜಡಾತ್ಮಕಃ ।
ನಾಹಂ ವಿಲಿಪ್ಯೇ ತದ್ಧರ್ಮೈರ್ಘಟಧರ್ಮೈರ್ನಭೋ ಯಥಾ ॥೫೦೮॥
ಜಡಾತ್ಮಕಃ = ಜಡಸ್ವರೂಪವಾದ, ಏಷಃ = ಈ ದೇಹವು, ಜಲೇ ವಾ ಅಪಿ =
ನೀರಿನಲ್ಲಿಯಾದರೂ, ಸ್ಥಲೇ ವಾ ಅಪಿ = ನೆಲದ ಮೇಲಾದರೂ, ಲುಠತು = ಬೀಳಲಿ;
ಘಟಧರ್ಮೈಃ = ಗಡಿಗೆಯ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ, ನಭಃ ಯಥಾ = ಆಕಾಶವು ಹೇಗೋ
ಹಾಗೆ, ಅಹಂ = ನಾನು, ತದ್ಧರ್ಮೈಃ = ಆ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ, ನ ವಿಲಿಪ್ಯೇ = ಲಿಪ್ತನಾಗು-
ವುದಿಲ್ಲ.
೫೦೮. ಈ ಜಡಸ್ವರೂಪವಾದ ದೇಹವು ನೀರಿನಲ್ಲಿಯಾದರೂ ನೆಲದ
ಮೇಲಾದರೂ ಬೀಳಲಿ! ಗಡಿಗೆಯ ಧರ್ಮಗಳು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಅಂಟಿದಿರುವಂತೆ
ಈ ಶರೀರಧರ್ಮಗಳು ನನಗೆ ಅಂಟುವುದಿಲ್ಲ.
[ಗಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅವಚ್ಛಿನ್ನವಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಣುವ ಆಕಾಶವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದೊಂದಿಗೆ
ಏಕವಾಗಿದೆ; ಗಡಿಗೆಯು ಒಡೆಯಲಿ ಒಡೆಯದಿರಲಿ ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಯಾವ ಭೇದವೂ
ಉಂಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆತ್ಮನಿಗೆ ಶರೀರದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವುಂಟಾದಂತೆ ಕಂಡು-
ಬಂದರೂ ಅವನ ನಿರಂಜನತ್ವಕ್ಕೆ ಯಾವ ಹಾನಿಯೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.