2023-03-19 09:10:13 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
೫೦೫. (ಮನುಷ್ಯರು ಮಾಡುವ ಒಳ್ಳೆಯ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ) ಕರ್ಮಗಳಿಗೆ
ಸೂರ್ಯನು ಹೇಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯೊ,[^೧] ಅಗ್ನಿಯು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೇಗೆ ದಹಿಸು-
ವುದೊ,[^೨] ಹಗ್ಗವು ತನ್ನಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿತವಾದ ವಸ್ತುವಿನೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ
ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆಯೊ[^೩] ಹಾಗೆಯೇ ಕೂಟಸ್ಥ-ಚಿತ್ಸ್ವರೂಪನಾದ
ನನಗೆ (ಸಾಕ್ಷಿಭಾವವಿರುತ್ತದೆ).
[^೧] ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರು ಎಂಥ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿದರೂ ಅದರಿಂದ
ಅವನು ಲಿಪ್ತನಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
[^೨] ದಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ ಅಗ್ನಿಯು ಲಿಪ್ತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
[^೩]ಹಗ್ಗಕ್ಕೂ ಹಾವಿಗೂ ಇರುವ ಸಂಬಂಧವು ಕೇವಲ ಕಲ್ಪನೆ.]
ಕರ್ತಾಽಪಿ ವಾ ಕಾರಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಂ
ಭೋಕ್ತಾಽಪಿ ವಾ ಭೋಜಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಮ್ ।
ದ್ರಷ್ಟಾಽಪಿ ವಾ ದರ್ಶಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಂ
ಸೋಽಹಂ ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿರನೀದೃಗಾತ್ಮಾ ॥ ೫೦೬ ॥
ಅಹಂ = ನಾನು, ಕರ್ತಾ ಅಪಿ ವಾ = ಕರ್ತೃವೂ, ಕಾರಯಿತಾ ಅಪಿ =
ಮಾಡಿಸುವವನೂ, ನ = ಅಲ್ಲ, ಅಹಂ ಭೋಕ್ತಾ ಅಪಿ ವಾ = ಭೋಕ್ತೃವೂ, ಭೋಜ-
ಯಿತಾ ಅಪಿ = ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವನೂ ನ, ಅಹಂ ದ್ರಷ್ಟಾ ಅಪಿ ವಾ =
ದೃಷ್ಟೃವೂ, ದರ್ಶಯಿತಾ ವಾ = ತೋರಿಸುವವನೂ, ನ; ಸಃ ಅಹಂ = ಆ ನಾನು,
ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಃ = ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಯು, ಅನೀದೃಕ್-ಆತ್ಮಾ = ಇದಕ್ಕಿಂತ ಬೇರೆಯ
ಸ್ವರೂಪದವನೇ.
೫೦೬. ನಾನು ಮಾಡುವವನಾಗಲಿ ಮಾಡಿಸುವವನಾಗಲಿ ಅಲ್ಲ, ಅನು-
ಭವಿಸುವವನಾಗಲಿ (ಇತರರನ್ನು) ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವನಾಗಲಿ
ಅಲ್ಲ, ನೋಡುವವನಾಗಲಿ ತೋರಿಸುವವನಾಗಲಿ ಅಲ್ಲ; ಆ ನಾನು ಸ್ವಯಂ
ಜ್ಯೋತಿಯು, ದೃಶ್ಯಜಗತ್ತಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನ ಸ್ವರೂಪದವನು.
ಚಲತ್ಯುಪಾದೌ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಲೌಲ್ಯ-
ಮೌಪಾಧಿಕಂ ಮೂಢಧಿಯೋ ನಯಂತಿ ।
ಸ್ವಬಿಂಬಭೂತಂ ರವಿವದ್ವಿನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ
ಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಭೋಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಹತೋಽಸ್ಮಿ ಹೇತಿ ॥ ೫೦೭ ॥
ಮೂಢಧಿಯಃ = ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳವರು, ಉಪಾದೌಧೌ ಚಲತಿ [ಸತಿ] =
ಉಪಾಧಿಯು ಚಲಿಸುತ್ತಿರಲಾಗಿ, ಔಪಾಧಿಕಂ = ಉಪಾಧಿಸಂಬಂಧವಾದ, ಪ್ರತಿಬಿಂಬ-
ಸೂರ್ಯನು ಹೇಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯೊ,[^೧] ಅಗ್ನಿಯು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೇಗೆ ದಹಿಸು-
ವುದೊ,[^೨] ಹಗ್ಗವು ತನ್ನಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿತವಾದ ವಸ್ತುವಿನೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ
ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆಯೊ[^೩] ಹಾಗೆಯೇ ಕೂಟಸ್ಥ-ಚಿತ್ಸ್ವರೂಪನಾದ
ನನಗೆ (ಸಾಕ್ಷಿಭಾವವಿರುತ್ತದೆ).
[^೧] ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರು ಎಂಥ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿದರೂ ಅದರಿಂದ
ಅವನು ಲಿಪ್ತನಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
[^೨] ದಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ ಅಗ್ನಿಯು ಲಿಪ್ತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
[^೩]ಹಗ್ಗಕ್ಕೂ ಹಾವಿಗೂ ಇರುವ ಸಂಬಂಧವು ಕೇವಲ ಕಲ್ಪನೆ.]
ಕರ್ತಾಽಪಿ ವಾ ಕಾರಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಂ
ಭೋಕ್ತಾಽಪಿ ವಾ ಭೋಜಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಮ್ ।
ದ್ರಷ್ಟಾಽಪಿ ವಾ ದರ್ಶಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಂ
ಸೋಽಹಂ ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿರನೀದೃಗಾತ್ಮಾ ॥ ೫೦೬ ॥
ಅಹಂ = ನಾನು, ಕರ್ತಾ ಅಪಿ ವಾ = ಕರ್ತೃವೂ, ಕಾರಯಿತಾ ಅಪಿ =
ಮಾಡಿಸುವವನೂ, ನ = ಅಲ್ಲ, ಅಹಂ ಭೋಕ್ತಾ ಅಪಿ ವಾ = ಭೋಕ್ತೃವೂ, ಭೋಜ-
ಯಿತಾ ಅಪಿ = ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವನೂ ನ, ಅಹಂ ದ್ರಷ್ಟಾ ಅಪಿ ವಾ =
ದೃಷ್ಟೃವೂ, ದರ್ಶಯಿತಾ ವಾ = ತೋರಿಸುವವನೂ, ನ; ಸಃ ಅಹಂ = ಆ ನಾನು,
ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಃ = ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಯು, ಅನೀದೃಕ್-ಆತ್ಮಾ = ಇದಕ್ಕಿಂತ ಬೇರೆಯ
ಸ್ವರೂಪದವನೇ.
೫೦೬. ನಾನು ಮಾಡುವವನಾಗಲಿ ಮಾಡಿಸುವವನಾಗಲಿ ಅಲ್ಲ, ಅನು-
ಭವಿಸುವವನಾಗಲಿ (ಇತರರನ್ನು) ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವನಾಗಲಿ
ಅಲ್ಲ, ನೋಡುವವನಾಗಲಿ ತೋರಿಸುವವನಾಗಲಿ ಅಲ್ಲ; ಆ ನಾನು ಸ್ವಯಂ
ಜ್ಯೋತಿಯು, ದೃಶ್ಯಜಗತ್ತಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನ ಸ್ವರೂಪದವನು.
ಚಲತ್ಯುಪಾದೌ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಲೌಲ್ಯ-
ಮೌಪಾಧಿಕಂ ಮೂಢಧಿಯೋ ನಯಂತಿ ।
ಸ್ವಬಿಂಬಭೂತಂ ರವಿವದ್ವಿನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ
ಕರ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಭೋಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಹತೋಽಸ್ಮಿ ಹೇತಿ ॥ ೫೦೭ ॥
ಮೂಢಧಿಯಃ = ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳವರು, ಉಪಾ
ಉಪಾಧಿಯು ಚಲಿಸುತ್ತಿರಲಾಗಿ, ಔಪಾಧಿಕಂ = ಉಪಾಧಿಸಂಬಂಧವಾದ, ಪ್ರತಿಬಿಂಬ-