विवेकचूडामणिः कर्णाटानुवादसहितः /263

೫೦೭]
 
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
 
೫೦೫,. (ಮನುಷ್ಯರು ಮಾಡುವ ಒಳ್ಳೆಯ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ) ಕರ್ಮಗಳಿಗೆ

ಸೂರ್ಯನು ಹೇಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯೊ,[^೧] ಅಗ್ನಿಯು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೇಗೆ ದಹಿಸು
-
ವುದೊ,[^೨] ಹಗ್ಗವು ತನ್ನಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿತವಾದ ವಸ್ತುವಿನೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ

ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆಯೋಯೊ[^೩] ಹಾಗೆಯೇ ಕೂಟಸ್ಥ-ಚಿತ್ರಸ್ವರೂಪನಾದ

ನನಗೆ (ಸಾಕ್ಷಿಭಾವವಿರುತ್ತದೆ).
 
೨೫೩.
 

 
[^೧] ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರು ಎಂಥ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿದರೂ ಅದರಿಂದ

ಅವನು ಲಿಪ್ತನಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
 

[^೨] ದಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳ ಧರ್ಮಗಳಿಂದ ಅಗ್ನಿಯು ಲಿಪ್ತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
-
[^೩]ಹಗ್ಗಕ್ಕೂ ಹಾವಿಗೂ ಇರುವ ಸಂಬಂಧವು ಕೇವಲ ಕಲ್ಪನೆ.]
 
&
 

 
ಕರ್ತಾsಽಪಿ ವಾ ಕಾರಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಂ
 

ಭೋಕ್ತಾsಽಪಿ ವಾ ಭೋಜಯಿತಾಽಪಿ ನಾಹಮ್ ।

ದ್ರಷ್ಟಾಽಪಿ ವಾ ದರ್ಶಯಿತಾsಽಪಿ ನಾಹಂ
 

ಸೋsಽಹಂ ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿರನೀ ದೃಗಾತ್ಮಾ ॥ ೫೦೬ ॥

 
ಅಹಂ = ನಾನು, ಕರ್ತಾ ಅಪಿ ವಾ *= ಕರ್ತತೃವೂ, ಕಾರಯಿತಾ ಅಪಿ .
=
ಮಾಡಿಸುವವನೂ ನ-, ನ = ಅಲ್ಲ, ಅಹಂ ಭೋಕ್ತಾ ಅಪಿ ವಾ = ಭೋಗ್ಯಕ್ತೃವೂ, ಭೋಜ.
-
ಯಿತಾ ಅಪಿ -= ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವನೂ ನ, ಅಹಂ ದ್ರಷ್ಟಾ ಆಪಿ ವಾ
ಅಪಿ ವಾ =
ದೃಷ್ಟಟೃವೂ, ದರ್ಶಯಿತಾ ನಾ –ವಾ = ತೋರಿಸುವವನೂ, ನ; ಸಃ ಅಹಂ –= ಆ ನಾನು
,
ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಃ- = ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಯು, ಅನೀಕ್ ದೃಕ್-ಆತ್ಮಾ- = ಇದಕ್ಕಿಂತ ಬೇರೆಯ

ಸ್ವರೂಪದವನೇ.
 

 
೫೦೬. ನಾನು ಮಾಡುವವನಾಗಲಿ ಮಾಡಿಸುವವನಾಗಲಿ ಅಲ್ಲ, ಅನು

ಭವಿಸುವವನಾಗಲಿ (ಇತರರನ್ನು) ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವನಾಗಲಿ

ಅಲ್ಲ, ನೋಡುವವನಾಗಲಿ ತೋರಿಸುವವನಾಗಲಿ ಅಲ್ಲ; ಆ ನಾನು ಸ್ವಯಂ

ಜ್ಯೋತಿಯು, ದೃಶ್ಯ ಜಗತ್ತಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನ ಸ್ವರೂಪದವನು.
 

 
ಚಲತ್ಕು ಯುಪಾದ್ದೌ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಮೌಲೌಲ್ಯ-

ಮೌಪಾಧಿಕಂ ಮೂಢಧಿಯೋ
ನಯಂತಿ ।
ಸ್ವಬಿಂಬಭೂತಂ ರವಿವದ್ವಿನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ

ಕರ್ತಾsಽಸ್ಮಿ ಭೋಕ್ತಾ
 
ನಯಂತಿ ।
 
ಽಸ್ಮಿ ಹತೋSಽಸ್ಮಿ ಹೇತಿ
 
11 802 11
 
॥ ೫೦೭ ॥
 
ಮೂಢಧಿಯಃ -= ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳವರು, ಉಪಾದ್ದೌ ಚಲತಿ [ಸತಿ] =

ಉಪಾಧಿಯು ಚಲಿಸುತ್ತಿರಲಾಗಿ, ಔಪಾಧಿಕಂ = ಉಪಾಧಿಸಂಬಂಧವಾದ, ಪ್ರತಿಬಿಂಬ.