2023-03-17 09:53:39 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
೪೭೯. ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, (ಅನಂತರ)
ಬಹಿರ್ಮುಖನಾಗಿ[^೧] ಪರಮಾನಂದದಿಂದ ಈ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳಿದನು:
[^೧] ಪ್ರಾರಬ್ಧವಶದಿಂದ]
ಬುದ್ಧಿರ್ವಿನಷ್ಟಾ ಗಲಿತಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿ-
ರ್ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋರೇಕತಯಾಧಿಗತ್ಯಾ ।
ಇದಂ ನ ಜಾನೇಽಪ್ಯನಿದಂ ನ ಜಾನೇ
ಕಿಂ ವಾ ಕಿಯದ್ವಾ ಸುಖಮಸ್ತ್ಯಪಾರಮ್ ॥ ೪೮೦ ॥
ಬ್ರಹ್ಮ-ಆತ್ಮನೋಃ = ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಆತ್ಮ--ಇವರ, ಏಕತಯಾ ಅಧಿಗತ್ಯಾ =
ಐಕ್ಯಜ್ಞಾನದಿಂದ, [ನನ್ನ] ಬುದ್ಧಿಃ = ಮನಸ್ಸು, ವಿನಷ್ಟಾ = ನಾಶವಾಯಿತು, ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ =
ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು, ಗಲಿತಾ = ಶಿಥಿಲವಾಯಿತು; ಇದಂ ನ ಜಾನೇ = ಇದು ಎಂಬುದನ್ನು
ಅರಿಯೆನು, ಅನಿದಂ ನ ಜಾನೇ = ಇದಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನು ಅರಿಯೆನು, ಅಪಾರಂ =
ಕೊನೆಯಿಲ್ಲದ, ಸುಖಂ = ಆನಂದವು, ಕಿಂ ವಾ = ಯಾವುದೊ, ಕಿಯತ್ ವಾ ಆಸ್ತಿ =
ಎಷ್ಟಿದೆಯೊ [ನಾನು ಅರಿಯೆನು].
೪೮೦. ಜೀವಾತ್ಮ ಮತ್ತು ಪರಮಾತ್ಮ--ಇವರ ಐಕ್ಯಜ್ಞಾನದಿಂದ
ಮನಸ್ಸು ನಾಶವಾಯಿತು;[^೧] ಹೊರಗಿನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಶಿಥಿಲವಾಯಿತು;
'ಇದು' ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿಯೆನು, 'ಇದಲ್ಲ' ಎಂಬುದನ್ನೂ ಅರಿಯೆನು.
ಅಪಾರವಾದ ಆನಂದವು ಯಾವುದೊ ಎಷ್ಟಿದೆಯೊ (ಅರಿಯೆನು).
[^೧] ಚಿತ್ತ ವೃತ್ತಿಗಳೆಲ್ಲ ನಾಶವಾಯಿತು ಎಂದರ್ಥ.]
ವಾಚಾ ವಕ್ತುಮಶಕ್ಯಮೇವ ಮನಸಾ ಮಂತುಂ ನ ವಾ ಶಕ್ಯತೇ
ಸ್ವಾನಂದಾಮೃತ-ಪೂರಪೂರಿತ ಪರಬ್ರಹ್ಮಾಂಬುಧೇರ್ವೈಭವಮ್ ।
ಅಂಭೋರಾಶಿ-ವಿಶೀರ್ಣ-ವಾರ್ಷಿಕ-ಶಿಲಾಭಾವಂ ಭಜನ್ಮೇ ಮನೋ
ಯಸ್ಯಾಂಶಾಂಶಲವೇ ವಿಲೀನವಧುನಾಽಽನಂದಾತ್ಮನಾ ನಿರ್ವೃತಮ್ ॥ ೪೮೧ ॥
ಅಂಭೋರಾಶಿ-ವಿಶೀರ್ಣ-ವಾರ್ಷಿಕ-ಶಿಲಾಭಾವಂ = ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿಡಿದು-
ಬಿದ್ದ ಆಲಿಕಲ್ಲಿನ ರೂಪವನ್ನು, ಭಜತ್ = ಹೊಂದಿದ, ಮೇ = ನನ್ನ, ಮನಃ = ಮನಸ್ಸು,
ಯಸ್ಯ = ಯಾವ ಸಮುದ್ರದ, ಅಂಶಾಂಶ-ಲವೇ = ಅಂಶದ ಅಂಶದ ಅಲ್ಪಭಾಗದಲ್ಲಿ,
ವಿಲೀನಂ = ವಿಲೀನವಾಗಿ, ಅಧುನಾ = ಈಗ, ಆನಂದಾತ್ಮನಾ = ಆನಂದಸ್ವರೂಪದಿಂದ,
ನಿರ್ವೃತಂ = ಸುಖವನ್ನು ಪಡೆಯಿತೊ, [ಅಂಥ] ಸ್ವ-ಆನಂದ-ಅಮೃತ-ಪೂರಪೂರಿತ-
ಬಹಿರ್ಮುಖನಾಗಿ[^೧] ಪರಮಾನಂದದಿಂದ ಈ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳಿದನು:
[^೧] ಪ್ರಾರಬ್ಧವಶದಿಂದ]
ಬುದ್ಧಿರ್ವಿನಷ್ಟಾ ಗಲಿತಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿ-
ರ್ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋರೇಕತಯಾಧಿಗತ್ಯಾ ।
ಇದಂ ನ ಜಾನೇಽಪ್ಯನಿದಂ ನ ಜಾನೇ
ಕಿಂ ವಾ ಕಿಯದ್ವಾ ಸುಖಮಸ್ತ್ಯಪಾರಮ್ ॥ ೪೮೦ ॥
ಬ್ರಹ್ಮ-ಆತ್ಮನೋಃ = ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಆತ್ಮ--ಇವರ, ಏಕತಯಾ ಅಧಿಗತ್ಯಾ =
ಐಕ್ಯಜ್ಞಾನದಿಂದ, [ನನ್ನ] ಬುದ್ಧಿಃ = ಮನಸ್ಸು, ವಿನಷ್ಟಾ = ನಾಶವಾಯಿತು, ಪ್ರವೃತ್ತಿಃ =
ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು, ಗಲಿತಾ = ಶಿಥಿಲವಾಯಿತು; ಇದಂ ನ ಜಾನೇ = ಇದು ಎಂಬುದನ್ನು
ಅರಿಯೆನು, ಅನಿದಂ ನ ಜಾನೇ = ಇದಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನು ಅರಿಯೆನು, ಅಪಾರಂ =
ಕೊನೆಯಿಲ್ಲದ, ಸುಖಂ = ಆನಂದವು, ಕಿಂ ವಾ = ಯಾವುದೊ, ಕಿಯತ್ ವಾ ಆಸ್ತಿ =
ಎಷ್ಟಿದೆಯೊ [ನಾನು ಅರಿಯೆನು].
೪೮೦. ಜೀವಾತ್ಮ ಮತ್ತು ಪರಮಾತ್ಮ--ಇವರ ಐಕ್ಯಜ್ಞಾನದಿಂದ
ಮನಸ್ಸು ನಾಶವಾಯಿತು;[^೧] ಹೊರಗಿನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಶಿಥಿಲವಾಯಿತು;
'ಇದು' ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿಯೆನು, 'ಇದಲ್ಲ' ಎಂಬುದನ್ನೂ ಅರಿಯೆನು.
ಅಪಾರವಾದ ಆನಂದವು ಯಾವುದೊ ಎಷ್ಟಿದೆಯೊ (ಅರಿಯೆನು).
[^೧] ಚಿತ್ತ ವೃತ್ತಿಗಳೆಲ್ಲ ನಾಶವಾಯಿತು ಎಂದರ್ಥ.]
ವಾಚಾ ವಕ್ತುಮಶಕ್ಯಮೇವ ಮನಸಾ ಮಂತುಂ ನ ವಾ ಶಕ್ಯತೇ
ಸ್ವಾನಂದಾಮೃತ-ಪೂರಪೂರಿತ ಪರಬ್ರಹ್ಮಾಂಬುಧೇರ್ವೈಭವಮ್ ।
ಅಂಭೋರಾಶಿ-ವಿಶೀರ್ಣ-ವಾರ್ಷಿಕ-ಶಿಲಾಭಾವಂ ಭಜನ್ಮೇ ಮನೋ
ಯಸ್ಯಾಂಶಾಂಶಲವೇ ವಿಲೀನವಧುನಾಽಽನಂದಾತ್ಮನಾ ನಿರ್ವೃತಮ್ ॥ ೪೮೧ ॥
ಅಂಭೋರಾಶಿ-ವಿಶೀರ್ಣ-ವಾರ್ಷಿಕ-ಶಿಲಾಭಾವಂ = ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿಡಿದು-
ಬಿದ್ದ ಆಲಿಕಲ್ಲಿನ ರೂಪವನ್ನು, ಭಜತ್ = ಹೊಂದಿದ, ಮೇ = ನನ್ನ, ಮನಃ = ಮನಸ್ಸು,
ಯಸ್ಯ = ಯಾವ ಸಮುದ್ರದ, ಅಂಶಾಂಶ-ಲವೇ = ಅಂಶದ ಅಂಶದ ಅಲ್ಪಭಾಗದಲ್ಲಿ,
ವಿಲೀನಂ = ವಿಲೀನವಾಗಿ, ಅಧುನಾ = ಈಗ, ಆನಂದಾತ್ಮನಾ = ಆನಂದಸ್ವರೂಪದಿಂದ,
ನಿರ್ವೃತಂ = ಸುಖವನ್ನು ಪಡೆಯಿತೊ, [ಅಂಥ] ಸ್ವ-ಆನಂದ-ಅಮೃತ-ಪೂರಪೂರಿತ-