2023-03-17 09:36:29 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
'ನನ್ನದು' 'ಇದು' ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ; ಮತ್ತೇನೆಂದರೆ
ತನ್ನ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿಯೇ ಎಚ್ಚತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ.
ನ ತಸ್ಯ ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥಸಮರ್ಥನೇಚ್ಛಾ
ನ ಸಂಗ್ರಹಸ್ತಜ್ಜಗತೋಽಪಿ ದೃಷ್ಟಃ ।
ತತ್ರಾನುವೃತ್ತಿರ್ಯದಿ ಚೇನ್ಮೃಷಾರ್ಥ
ನ ನಿದ್ರಯಾ ಮುಕ್ತ ಇತೀಷ್ಯತೇ ಧ್ರುವಮ್ ॥ ೪೫೫ ॥
ತಸ್ಯ = ಅವನಿಗೆ, ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥ-ಸಮರ್ಥನ-ಇಚ್ಛಾ = ಮಿಥ್ಯಾವಸ್ತುಗಳ ಸಮರ್ಥನ-
ದಲ್ಲಿ ಬಯಕೆಯು, ನ = ಇರುವುದಿಲ್ಲ; ತಜ್ಜಗತಃ = ಆ ಸ್ವಪ್ನಜಗತ್ತಿನ, ಸಂಗ್ರಹಃ
ಅಪಿ = ಸಂಗ್ರಹವೂ ಕೂಡ, ನ ದೃಷ್ಟಃ = ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ; ತತ್ರ ಮೃಷಾರ್ಥೇ =
ಆ ಅನೃತವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ, ಅನುವೃತ್ತಿಃ ಚೇತ್ ಯದಿ = ಅನುವರ್ತನವಿದ್ದರೆ, ಸಃ =
ಅವನು, ನಿದ್ರಯಾ = ನಿದ್ರೆಯಿಂದ, ನ ಮುಕ್ತಃ ಇತಿ = ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟವನಲ್ಲವೆಂದು,
ಇಷ್ಯತೇ = ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಧ್ರುವಂ = ಇದು ನಿಶ್ಚಯವು.
೪೫೫. ಅವನಿಗೆ ಮಿಥ್ಯಾವಸ್ತುಗಳ ಸಮರ್ಥನದಲ್ಲಿ ಬಯಕೆಯು ಇರುವು-
ದಿಲ್ಲ; ಆ ಸ್ವಪ್ನ ಜಗತ್ತಿನ ಸಂಗ್ರಹವೂ ಕೂಡ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಆ
ಅನೃತವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಅನುವರ್ತನವಿದ್ದರೆ ಅವನು ನಿದ್ರೆಯಿಂದ ಎಚ್ಚತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದು
ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಶ್ಚಯವು.
ತದ್ವತ್ ಪರೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವರ್ತಮಾನನಃ
ಸದಾತ್ಮನಾ ತಿಷ್ಠತಿ ನಾನ್ಯದೀಕ್ಷತೇ ।
ಸ್ಮೃತಿರ್ಯಥಾ ಸ್ವಪ್ನವಿಲೋಕಿತಾರ್ಥೇ
ತಥಾ ವಿದಃ ಪ್ರಾಶನ-ಮೋಚನಾದೌ ॥ ೪೫೬ ॥
ತದ್ವತ್ = ಹಾಗೆಯೇ, ಪರೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ = ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ, ವರ್ತಮಾನಃ =
ಇರುವವನು, ಸದಾತ್ಮನಾ = ಬ್ರಹ್ಮಭಾವದಿಂದಲೇ, ತಿಷ್ಠತಿ = ಇರುತ್ತಾನೆ, ಅನ್ಯತ್ =
ಬೇರೆ ಯಾವುದನ್ನೂ, ನ ಈಕ್ಷತೇ = ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ; ಸ್ವಪ್ನ-ವಿಲೋಕಿತ-ಅರ್ಥೇ =
ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ಮೃತಿಃ = ನೆನಪು, ಯಥಾ = ಹೇಗೋ ತಥಾ =
ಹಾಗೆಯೇ, ವಿದಃ = ಬ್ರಹ್ಮವಿದನಿಗೆ, ಪ್ರಾಶನ-ಮೋಚನ-ಆದೌ = ಊಟಮಾಡುವುದು
ಬಿಡುವುದು ಮೊದಲಾದುವುಗಳಲ್ಲಿ [ನೆನಪು ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತದೆ].
೪೫೬. ಹಾಗೆಯೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾದ ಮನಸ್ಸುಳ್ಳವನು ಬ್ರಹ್ಮ
ಭಾವದಿಂದಲೇ ಇರುತ್ತಾನೆ, ಬೇರೆ ಯಾವುದನ್ನೂ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಸ್ವಪ್ನ
ತನ್ನ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿಯೇ ಎಚ್ಚತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ.
ನ ತಸ್ಯ ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥಸಮರ್ಥನೇಚ್ಛಾ
ನ ಸಂಗ್ರಹಸ್ತಜ್ಜಗತೋಽಪಿ ದೃಷ್ಟಃ ।
ತತ್ರಾನುವೃತ್ತಿರ್ಯದಿ ಚೇನ್ಮೃಷಾರ್ಥ
ನ ನಿದ್ರಯಾ ಮುಕ್ತ ಇತೀಷ್ಯತೇ ಧ್ರುವಮ್ ॥ ೪೫೫ ॥
ತಸ್ಯ = ಅವನಿಗೆ, ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥ-ಸಮರ್ಥನ-ಇಚ್ಛಾ = ಮಿಥ್ಯಾವಸ್ತುಗಳ ಸಮರ್ಥನ-
ದಲ್ಲಿ ಬಯಕೆಯು, ನ = ಇರುವುದಿಲ್ಲ; ತಜ್ಜಗತಃ = ಆ ಸ್ವಪ್ನಜಗತ್ತಿನ, ಸಂಗ್ರಹಃ
ಅಪಿ = ಸಂಗ್ರಹವೂ ಕೂಡ, ನ ದೃಷ್ಟಃ = ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ; ತತ್ರ ಮೃಷಾರ್ಥೇ =
ಆ ಅನೃತವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ, ಅನುವೃತ್ತಿಃ ಚೇತ್ ಯದಿ = ಅನುವರ್ತನವಿದ್ದರೆ, ಸಃ =
ಅವನು, ನಿದ್ರಯಾ = ನಿದ್ರೆಯಿಂದ, ನ ಮುಕ್ತಃ ಇತಿ = ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟವನಲ್ಲವೆಂದು,
ಇಷ್ಯತೇ = ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಧ್ರುವಂ = ಇದು ನಿಶ್ಚಯವು.
೪೫೫. ಅವನಿಗೆ ಮಿಥ್ಯಾವಸ್ತುಗಳ ಸಮರ್ಥನದಲ್ಲಿ ಬಯಕೆಯು ಇರುವು-
ದಿಲ್ಲ; ಆ ಸ್ವಪ್ನ ಜಗತ್ತಿನ ಸಂಗ್ರಹವೂ ಕೂಡ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಆ
ಅನೃತವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಅನುವರ್ತನವಿದ್ದರೆ ಅವನು ನಿದ್ರೆಯಿಂದ ಎಚ್ಚತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದು
ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಶ್ಚಯವು.
ತದ್ವತ್ ಪರೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವರ್ತಮಾ
ಸದಾತ್ಮನಾ ತಿಷ್ಠತಿ ನಾನ್ಯದೀಕ್ಷತೇ ।
ಸ್ಮೃತಿರ್ಯಥಾ ಸ್ವಪ್ನವಿಲೋಕಿತಾರ್ಥೇ
ತಥಾ ವಿದಃ ಪ್ರಾಶನ-ಮೋಚನಾದೌ ॥ ೪೫೬ ॥
ತದ್ವತ್ = ಹಾಗೆಯೇ, ಪರೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ = ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ, ವರ್ತಮಾನಃ =
ಇರುವವನು, ಸದಾತ್ಮನಾ = ಬ್ರಹ್ಮಭಾವದಿಂದಲೇ, ತಿಷ್ಠತಿ = ಇರುತ್ತಾನೆ, ಅನ್ಯತ್ =
ಬೇರೆ ಯಾವುದನ್ನೂ, ನ ಈಕ್ಷತೇ = ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ; ಸ್ವಪ್ನ-ವಿಲೋಕಿತ-ಅರ್ಥೇ =
ಸ್ವಪ್ನದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ಮೃತಿಃ = ನೆನಪು, ಯಥಾ = ಹೇಗೋ ತಥಾ =
ಹಾಗೆಯೇ, ವಿದಃ = ಬ್ರಹ್ಮವಿದನಿಗೆ, ಪ್ರಾಶನ-ಮೋಚನ-ಆದೌ = ಊಟಮಾಡುವುದು
ಬಿಡುವುದು ಮೊದಲಾದುವುಗಳಲ್ಲಿ [ನೆನಪು ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತದೆ].
೪೫೬. ಹಾಗೆಯೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾದ ಮನಸ್ಸುಳ್ಳವನು ಬ್ರಹ್ಮ
ಭಾವದಿಂದಲೇ ಇರುತ್ತಾನೆ, ಬೇರೆ ಯಾವುದನ್ನೂ ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಸ್ವಪ್ನ