2023-02-20 15:04:20 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
೪೨೭]
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
೪೨೫. ಯಾವನು ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿಯೇ ಅಂತಃಕರಣವನ್ನು ಲಯಮಾಡಿ
ಕೊಂಡು ಸರ್ವವಿಕಾರ ರಹಿತನಾಗಿ ಸರ್ವಕರ್ಮರಹಿತನಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ
ಆನಂದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವನೋ ಆ ಯತಿಯು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞನು.
ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋಃ ಶೋಧಿತಯೋರೇಕಭಾವಾವಗಾಹಿನೀ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾ ಚ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಾ ವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಜ್ಞೆತಿ ಕಥ್ಯತೇ ।
ಸುಸ್ಥಿತಾsಸ್ ಭವೇದ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ
೨೧೯
ಶೋಧಿತಯೋಃ ಶೋಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋಃ ಪರಮಾತ್ಮ ಜೀವಾತ್ಮರ
ಏಕಭಾವ ಅವಗಾಹಿನೀ - ಐಕ್ಯಭಾವವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾ - ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ
ವಾದ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಾ ಚ = ಚಿನ್ಮಾತ್ರವಾದ ವೃತ್ತಿಃ - ವೃತ್ತಿಯು ಪ್ರಜ್ಞಾ ಇತಿ-
- ಪ್ರಜ್ಞೆ
ಯೆಂದು ಕಥ್ಯತೇ - ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ; ಯಸ್ಯ - ಯಾವನಿಗೆ ಅಸೌ- ಈ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು
ಸುಸ್ಥಿತಾ ಭವೇತ್ – ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದೊ ಸಃ - ಅವನು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಃ – ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞ
ನೆಂದು ಉಚ್ಯತೇ – ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ.
ಯಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಾ ಭವೇತ್ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಯಸ್ಕಾನಂದೋ
ಪ್ರಪಂಚೋ ವಿಸ್ಮತಪ್ರಾಯಃ ಸ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ
॥ ೪೨೬ ೧
೪೨೬, (ತತ್, ತ್ವಮ್ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಗೆ ವಾಚ್ಯರಾಗಿರುವ) ಪರ
ಮಾತ್ಮ, ಜೀವಾತ್ಮ- ಇವರನ್ನು ಶೋಧಿಸಿ ಐಕ್ಯಭಾವವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ,
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪವೂ ಚಿನ್ಮಾತ್ರವೂ ಆದ ವೃತ್ತಿಯು ಪ್ರಜ್ಞೆ ಎಂದು ಹೇಳಲ್ಪಡು
ತದೆ. ಯಾವನಿಗೆ ಈ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದೋ ಅವನು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞನು
ಎನಿಸುತ್ತಾನೆ.
[೧೨೪೧ನೆಯ ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ನೋಡಿ.
=
ನಿರಂತರಃ ।
ಇಷ್ಯತೇ ॥ ೪೨೭ ।
ಯಸ್ಯ - ಯಾವನ ಪ್ರಜ್ಞಾ - ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸ್ಥಿತಾ ಭವೇತ್ - ಸ್ಥಿತವಾಗಿರು
ವುದೊ, ಯಸ್ಯ = ಯಾವನ ಆನಂದಃ - ಆನಂದವು ನಿರಂತರಃ = ನಿರಂತರವಾಗಿರು
ವುದೊ, [ಯಾವನಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚಃ - ಪ್ರಪಂಚವು ವಿಸ್ಮೃತಪ್ರಾಯಃ
ಹೋದಂತೆ ಆಗಿರುವುದೂ ಸಃ ಅವನು ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತನೆಂದು ಇತೇ
ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ.
ಮರೆತು
೪೨೭. ಯಾವನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸ್ಥಿತವಾಗಿರುವುದೊ ಯಾವನ ಆನಂದವು
ನಿರಂತರವಾಗಿರುವುದೋ ಯಾವನಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚವು ಮರೆತುಹೋದಂತೆ ಆಗಿರು
ವುದೊ ಅವನು ಜೀವನ್ಮುಕ್ತನು ಎನಿಸುತ್ತಾನೆ.
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
೪೨೫. ಯಾವನು ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿಯೇ ಅಂತಃಕರಣವನ್ನು ಲಯಮಾಡಿ
ಕೊಂಡು ಸರ್ವವಿಕಾರ ರಹಿತನಾಗಿ ಸರ್ವಕರ್ಮರಹಿತನಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ
ಆನಂದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವನೋ ಆ ಯತಿಯು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞನು.
ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋಃ ಶೋಧಿತಯೋರೇಕಭಾವಾವಗಾಹಿನೀ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾ ಚ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಾ ವೃತ್ತಿಃ ಪ್ರಜ್ಞೆತಿ ಕಥ್ಯತೇ ।
ಸುಸ್ಥಿತಾsಸ್ ಭವೇದ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ
೨೧೯
ಶೋಧಿತಯೋಃ ಶೋಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋಃ ಪರಮಾತ್ಮ ಜೀವಾತ್ಮರ
ಏಕಭಾವ ಅವಗಾಹಿನೀ - ಐಕ್ಯಭಾವವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾ - ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ
ವಾದ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಾ ಚ = ಚಿನ್ಮಾತ್ರವಾದ ವೃತ್ತಿಃ - ವೃತ್ತಿಯು ಪ್ರಜ್ಞಾ ಇತಿ-
- ಪ್ರಜ್ಞೆ
ಯೆಂದು ಕಥ್ಯತೇ - ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ; ಯಸ್ಯ - ಯಾವನಿಗೆ ಅಸೌ- ಈ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು
ಸುಸ್ಥಿತಾ ಭವೇತ್ – ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದೊ ಸಃ - ಅವನು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞಃ – ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞ
ನೆಂದು ಉಚ್ಯತೇ – ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ.
ಯಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಾ ಭವೇತ್ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಯಸ್ಕಾನಂದೋ
ಪ್ರಪಂಚೋ ವಿಸ್ಮತಪ್ರಾಯಃ ಸ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ
॥ ೪೨೬ ೧
೪೨೬, (ತತ್, ತ್ವಮ್ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಗೆ ವಾಚ್ಯರಾಗಿರುವ) ಪರ
ಮಾತ್ಮ, ಜೀವಾತ್ಮ- ಇವರನ್ನು ಶೋಧಿಸಿ ಐಕ್ಯಭಾವವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ,
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪವೂ ಚಿನ್ಮಾತ್ರವೂ ಆದ ವೃತ್ತಿಯು ಪ್ರಜ್ಞೆ ಎಂದು ಹೇಳಲ್ಪಡು
ತದೆ. ಯಾವನಿಗೆ ಈ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದೋ ಅವನು ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ಞನು
ಎನಿಸುತ್ತಾನೆ.
[೧೨೪೧ನೆಯ ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ನೋಡಿ.
=
ನಿರಂತರಃ ।
ಇಷ್ಯತೇ ॥ ೪೨೭ ।
ಯಸ್ಯ - ಯಾವನ ಪ್ರಜ್ಞಾ - ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸ್ಥಿತಾ ಭವೇತ್ - ಸ್ಥಿತವಾಗಿರು
ವುದೊ, ಯಸ್ಯ = ಯಾವನ ಆನಂದಃ - ಆನಂದವು ನಿರಂತರಃ = ನಿರಂತರವಾಗಿರು
ವುದೊ, [ಯಾವನಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚಃ - ಪ್ರಪಂಚವು ವಿಸ್ಮೃತಪ್ರಾಯಃ
ಹೋದಂತೆ ಆಗಿರುವುದೂ ಸಃ ಅವನು ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತನೆಂದು ಇತೇ
ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ.
ಮರೆತು
೪೨೭. ಯಾವನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸ್ಥಿತವಾಗಿರುವುದೊ ಯಾವನ ಆನಂದವು
ನಿರಂತರವಾಗಿರುವುದೋ ಯಾವನಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚವು ಮರೆತುಹೋದಂತೆ ಆಗಿರು
ವುದೊ ಅವನು ಜೀವನ್ಮುಕ್ತನು ಎನಿಸುತ್ತಾನೆ.