This page has not been fully proofread.

ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
 
[೩೯೧
 
ಪ್ರಕೃತಿ- ಪರಸೀ -ಮ್ನಿ = ಪ್ರಕೃತಿಯ ಪಾರದಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಿತವತಃ -= ಇರುವವನಿಗೆ
,
ವಾಕ್-ಮನಸಯೋಃ = ವಾಕ್ಕು ಮನಸ್ಸು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ, ಅವಗತಂ = ತೋರುತ್ತಿರುವ
,
ಇದಂ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ = ಈ ಜಗತ್ತೆಲ್ಲವೂ, ಸತ್ ಏವ = ಸದ್ವಸ್ತುವೇ; ಸತಃ

ಸದ್ವಸ್ತುವಿಗಿಂತ ಅನ್ಯತ್-, ಅನ್ಯತ್ = ಬೇರೆಯಾದುದು, ನ ಅಸ್ತಿ ಏನ-ವ = ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲವು; ಕಲಶ.
-
ಘಟ. -ಕುಂಭ, -ಆದಿ- = ಕಲಶ ಗಡಿಗೆ ಮಡಕೆ ಮೊದಲಾದುದು, ಮೃತಾತ್ಸ್ನಾಯಾಃ =
8
= ಮಣ್ಣಿ
-
ಗಿಂತ, ಪೃಥಕ್ = ಬೇರೆಯಾಗಿ, ಅವಗತಂ ಕಿಂ- = ಅರಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆಯೇನು? ಮಾಯಾ.
-
ಮದಿರಯಾ- = ಮಾಯೆಯೆಂಬ ಮದ್ಯದಿಂದ, ಭ್ರಾಂತಃ = ಭ್ರಾಂತನಾದ, ಏಷಃ = ಇವನು
,
ತ್ವಮ್ -= ನೀನು, ಅಹ -ಮ್ = ನಾನು, ಇತಿ = ಎಂದು ವದತಿ –, ವದತಿ = ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
 
೨೦೨
 

 
೩೯೦,. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಎಲ್ಲೆಯನ್ನು ಮೀರಿ ನಿಂತಿರುವವನಿಗೆ ವಾಙ್ಮನಸ್ಸು
-
ಗಳಲ್ಲಿ ತೋರುತ್ತಿರುವ ಈ ಜಗತ್ತೆಲ್ಲವೂ ಸದ್ವಸ್ತುವೇ; ಸದ್ವಸ್ತುವಿಗಿಂತ

ಬೇರೆಯಾದದ್ದು ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲ. ಕಲಶ ಗಡಿಗೆ ಮಡಕೆ ಮೊದಲಾದುವು

ಮಣ್ಣಿಗಿಂತ ಬೇರೆಯಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆಯೇನು? ಮಾಯೆಯೆಂಬ ಮದ್ಯ
-
ದಿಂದ ಭ್ರಾಂತನಾದ ಮನುಷ್ಯನೇ 'ನೀನು' 'ನಾನು' ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ.

 
ಕ್ರಿಯಾ -ಸಮಭಿಹಾರೇಣ ಯತ್ರ ನಾನ್ಯದಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ ।

ಬ್ರವೀತಿ ದೈದ್ವೈತರಾಹಿತ್ಯಂ ಮಿಥ್ಯಾಧ್ಯಾಸನಿವೃತ್ತಯೇ
 
॥ ೩೯೧ ॥
 
ಯತ್ರ -

 
ಯತ್ರ =
ಎಲ್ಲಿ, ಅನ್ಯತ್ ನ [ಪಶ್ಯತಿ] = ಬೇರೊಂದನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲವೊ
,
ಇತಿ -= ಎಂಬ, ಶ್ರುತಿಃ -= ಶ್ರುತಿಯು, ಮಿಥ್ಯಾ -ಅಧ್ಯಾಸ -ನಿವೃತ್ತಯೇ- = ಮಿಥ್ಯಾಭೂತ
-
ವಾದ ಅಧ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಕ್ರಿಯಾ -ಸಮಭಿ ಹಾರೇಣ = ಕ್ರಿಯಾ
-
ಪದಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, [ಪುನಃ ಪುನಃ] ದೈದ್ವೈತರಾಹಿತ್ಯಂ -= ಅದೈತ -ತತ್ತ್ವವನ್ನೇ

ಬ್ರನೀತಿ -ವೀತಿ = ಹೇಳುತ್ತದೆ.
 

 
೩೯೧. 'ಎಲ್ಲಿ ಬೇರೊಂದನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲವೊ'[^೧] ಎಂಬ ಶ್ರುತಿಯು

ಮಿಥ್ಯಾಭೂತವಾದ ಅಧ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾಪದ

ಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ (ಪುನಃ ಪುನಃ) ಅದೈತ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
 

 
[^ ] 'ಎಲ್ಲಿ ಬೇರೊಂದನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲವೊ ಬೇರೊಂದನ್ನು ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲವೋ

ಬೇರೊಂದನ್ನು ಅರಿಯುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅದು ಭೂಮವು' ಯತ್ರ ನಾನೃನ್ಯತ್ಪಶ್ಯತಿ ನಾನ್ಯ
ಚು
-
ಚ್ಛ್ರು
ಣೋತಿ ನಾನ್ಯದ್ವಿ ಜಾನಾತಿ ಸ ಭೂಮಾ (ಛಾಂದೋಗ್ಯ ಉ. ೭. ೨೪. ೧). 1
]
 
ಆಕಾಶವನ್ನಿರ್ಮಲ-ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ-

ನಿಃಸೀಮ-ನಿಃಸ್ಪಂದನ-ನಿರ್ವಿಕಾರಮ್ ।

ಅಂತರ್ಬಹಿಃಶೂನ್ಯಮನನ್ಯಮದ್ವಯಂ
 

ಸ್ವಯಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಕಿಮಸ್ತಿ ಬೋಧ್ಯಮ್ ॥ ೩೯೨ ॥