2023-02-20 15:04:16 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
[೩೬೬
ಅವಿದ್ಯ ಯಾ - ಅನಾದಿಸಿದ್ಧವಾದ ಅವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ಕೃತಂ = ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಧ್ವಾಂತಂ
ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ವಿಧ್ವಂಸಯ = ನಾಶಪಡಿಸಿಕೊ
OFO
೩೬೫. ಆದುದರಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿಸಿ
ಕೊಂಡು ಶಾಂತಮನಸ್ಸುಳ್ಳವನಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸು;
ಸದಾತ್ಮನು ಒಬ್ಬನೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಅನಾದಿಸಿದ್ಧವಾದ
ಅವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮೋಹಾಂಧಕಾರವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿಕೊ.
ಯೋಗಸ್ಯ ಪ್ರಥಮದ್ವಾರಂ ವಾಜರೋಧೋSಪರಿಗ್ರಹಃ
ನಿರಾಶಾ ಚ ನಿರೀಹಾ ಚ ನಿತ್ಯಮೇಕಾಂತಶೀಲತಾ
॥ ೩೬೬ ॥
-
=
ವಾಕ್ ನಿರೋಧಃ - ವಾಕ್ಸಂಯಮ, ಅಪರಿಗ್ರಹಃ - ಪ್ರತಿಗ್ರಹಮಾಡದಿರು
ವುದು, ನಿರಾಶಾ ಚ = ಆಶೆಯಿಲ್ಲದಿರುವುದು, ನಿರೀಹಾ ಚ ಕರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡ
ದಿರುವುದು, ನಿತ್ಯಮ್ ಏಕಾಂತಶೀಲತಾ = ಯಾವಾಗಲೂ ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿರುವುದು
[ಇವು] ಯೋಗಸ್ಯ - ಯೋಗದ ಪ್ರಥಮದ್ವಾರಂ = ಮೊದಲನೆಯ ಬಾಗಿಲು.
೩೬೬, ವಾಕ್ಸಯಮ, ಅಪರಿಗ್ರಹ, ಆಶೆಯಿಲ್ಲದಿರುವುದು, ಕರ್ಮವಿಲ್ಲ
ದಿರುವುದು, ನಿತ್ಯವೂ ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿರುವುದು-ಇವು ಯೋಗಕ್ಕೆ ಮೊದಲನೆಯ
ಬಾಗಿಲು.
[೧ ಮೌನ ಅಥವಾ ಮಿತಭಾಷಣ.]
ಏಕಾಂತಸ್ಥಿತಿರಿಂದ್ರಿಯೋಪರಮಣೇ ಹೇತುರ್ದಮಶ್ಚತಸಃ
ಸಂಶೋಧೇ ಕರಣಂ ಶಮೇನ ವಿಲಯಂ ಯಾಯಾದಹಂವಾಸನಾ
ತೇನಾನಂದರಸಾನುಭೂತಿರಚಲಾ ಬ್ರಾಹ್ಮ ಸದಾ ಯೋಗಿನಃ
ತಸ್ಮಾಚ್ಚಿತ್ತನಿರೋಧ ಏವ ಸತತಂ ಕಾರ್ಯಃ ಪ್ರಯತ್ನಾನ್ಮುನೇ
॥ ೩೬೭ ॥
ಏ ಕಾಂತಸ್ಥಿತಿಃ – ಏಕಾಂತವಾಸವು ಇಂದ್ರಿಯ. ಉಪರಮಣೇ - ಇಂದ್ರಿಯ
ನಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಹೇತುಃ - ಕಾರಣವು; ದಮಃ = ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹವು ಚೇತಸಃ = ಚಿತ್ರದ
ಸಂರೋಧ = ನಿರೋಧಕ್ಕೆ ಕರಣಂ = ಕಾರಣವು; ಶಮೇನ - ಚಿತ್ರನಿರೋಧದಿಂದ
ಅಹಂವಾಸನಾ = ಅಹಂ-ವಾಸನೆಯು ವಿಲಯಂ ಯಾಯಾತ್ = ಲಯವನ್ನು
ಹೊಂದುತ್ತದೆ; ತೇನ - ಅದರಿಂದ ಯೋಗಿನಃ ಯೋಗಿಗೆ ಬ್ರಾಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಬಂಧ
ವಾಗಿರುವ ಆನಂದರಸಾನುಭೂತಿಃ – ಆನಂ ಸಾನುಭವವು ಸದಾ=ಯಾವಾಗಲೂ
[ಆಗುತ್ತದೆ]; ತಸ್ಮಾತ್ = ಆದುದರಿಂದ ಮುನೇಃ = ಮುನಿಗೆ ಸತತಂ = ಯಾವಾ
[೩೬೬
ಅವಿದ್ಯ ಯಾ - ಅನಾದಿಸಿದ್ಧವಾದ ಅವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ಕೃತಂ = ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಧ್ವಾಂತಂ
ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ವಿಧ್ವಂಸಯ = ನಾಶಪಡಿಸಿಕೊ
OFO
೩೬೫. ಆದುದರಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿಸಿ
ಕೊಂಡು ಶಾಂತಮನಸ್ಸುಳ್ಳವನಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸು;
ಸದಾತ್ಮನು ಒಬ್ಬನೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಂಡು ಅನಾದಿಸಿದ್ಧವಾದ
ಅವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಮೋಹಾಂಧಕಾರವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿಕೊ.
ಯೋಗಸ್ಯ ಪ್ರಥಮದ್ವಾರಂ ವಾಜರೋಧೋSಪರಿಗ್ರಹಃ
ನಿರಾಶಾ ಚ ನಿರೀಹಾ ಚ ನಿತ್ಯಮೇಕಾಂತಶೀಲತಾ
॥ ೩೬೬ ॥
-
=
ವಾಕ್ ನಿರೋಧಃ - ವಾಕ್ಸಂಯಮ, ಅಪರಿಗ್ರಹಃ - ಪ್ರತಿಗ್ರಹಮಾಡದಿರು
ವುದು, ನಿರಾಶಾ ಚ = ಆಶೆಯಿಲ್ಲದಿರುವುದು, ನಿರೀಹಾ ಚ ಕರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡ
ದಿರುವುದು, ನಿತ್ಯಮ್ ಏಕಾಂತಶೀಲತಾ = ಯಾವಾಗಲೂ ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿರುವುದು
[ಇವು] ಯೋಗಸ್ಯ - ಯೋಗದ ಪ್ರಥಮದ್ವಾರಂ = ಮೊದಲನೆಯ ಬಾಗಿಲು.
೩೬೬, ವಾಕ್ಸಯಮ, ಅಪರಿಗ್ರಹ, ಆಶೆಯಿಲ್ಲದಿರುವುದು, ಕರ್ಮವಿಲ್ಲ
ದಿರುವುದು, ನಿತ್ಯವೂ ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿರುವುದು-ಇವು ಯೋಗಕ್ಕೆ ಮೊದಲನೆಯ
ಬಾಗಿಲು.
[೧ ಮೌನ ಅಥವಾ ಮಿತಭಾಷಣ.]
ಏಕಾಂತಸ್ಥಿತಿರಿಂದ್ರಿಯೋಪರಮಣೇ ಹೇತುರ್ದಮಶ್ಚತಸಃ
ಸಂಶೋಧೇ ಕರಣಂ ಶಮೇನ ವಿಲಯಂ ಯಾಯಾದಹಂವಾಸನಾ
ತೇನಾನಂದರಸಾನುಭೂತಿರಚಲಾ ಬ್ರಾಹ್ಮ ಸದಾ ಯೋಗಿನಃ
ತಸ್ಮಾಚ್ಚಿತ್ತನಿರೋಧ ಏವ ಸತತಂ ಕಾರ್ಯಃ ಪ್ರಯತ್ನಾನ್ಮುನೇ
॥ ೩೬೭ ॥
ಏ ಕಾಂತಸ್ಥಿತಿಃ – ಏಕಾಂತವಾಸವು ಇಂದ್ರಿಯ. ಉಪರಮಣೇ - ಇಂದ್ರಿಯ
ನಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಹೇತುಃ - ಕಾರಣವು; ದಮಃ = ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹವು ಚೇತಸಃ = ಚಿತ್ರದ
ಸಂರೋಧ = ನಿರೋಧಕ್ಕೆ ಕರಣಂ = ಕಾರಣವು; ಶಮೇನ - ಚಿತ್ರನಿರೋಧದಿಂದ
ಅಹಂವಾಸನಾ = ಅಹಂ-ವಾಸನೆಯು ವಿಲಯಂ ಯಾಯಾತ್ = ಲಯವನ್ನು
ಹೊಂದುತ್ತದೆ; ತೇನ - ಅದರಿಂದ ಯೋಗಿನಃ ಯೋಗಿಗೆ ಬ್ರಾಹ್ಮ ಬ್ರಹ್ಮಸಂಬಂಧ
ವಾಗಿರುವ ಆನಂದರಸಾನುಭೂತಿಃ – ಆನಂ ಸಾನುಭವವು ಸದಾ=ಯಾವಾಗಲೂ
[ಆಗುತ್ತದೆ]; ತಸ್ಮಾತ್ = ಆದುದರಿಂದ ಮುನೇಃ = ಮುನಿಗೆ ಸತತಂ = ಯಾವಾ