2023-03-09 01:17:09 by Vidyadhar Bhat
This page has not been fully proofread.
ಸಂಬೋಧಮಾತ್ರ ಪರಿಶುದ್ಧ ತತ್ತ್ವಂ
ವಿಜ್ಞಾಯ ಸಂಘ ನೃಪವಚ್ಚ ಸೈನ್ಯೇ ।
ತದಾಶ್ರಯಃ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸರ್ವದಾ ಸ್ಥಿತೋ
ವಿಲಾಪಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವಿಶ್ವಜಾತಮ್ ॥ ೨೬೪ ॥
ಸೈನ್ಯ -ಯೇ = ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ, ನೃಪವತ್ ಚ = ರಾಜನನ್ನು ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ, ಸಂಘೇ =
ಕಾರ್ಯಕರಣಸಮೂಹದಲ್ಲಿ, ಪರಿಶುದ್ಧ ತತ್ತ್ವಂ = ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು, ಸಂ-
ಬೋಧಮಾತ್ರಂ = ಕೇವಲ- ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪವನ್ನಾಗಿ,ವಿಜ್ಞಾಯ = ತಿಳಿದುಕೊಂಡು,
ತದಾಶ್ರಯಃ = ಅದನ್ನೇಆಶ್ರಯಿಸಿದವನಾಗಿ, ಸ್ವ-ಆತ್ಮನಿ =ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಯೇ, ಸರ್ವದಾ =
ಯಾವಾಗಲೂ, ಸ್ಥಿತಃ = ಇರುವವನಾಗಿ, ಬ್ರಹ್ಮಣಿ = ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವಜಾತಂ =
ವಿಶ್ವ ಸಮೂಹವನ್ನೆಲ್ಲ, ವಿಲಾಪಯ = ಲಯಗೊಳಿಸು.
೨೬೪. ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜನನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಂತೆ ಈ ಕಾರ್ಯ
ಕರಣ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ವರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ಕೇವಲ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪವೆಂದು
ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಅದನ್ನೇ ಆಶ್ರಯಿಸಿದವನಾಗಿ ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಯೇ ಯಾವಾಗಲೂ
ಇರುವವನಾಗಿ, ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಮೂಹವನ್ನೆಲ್ಲ ಲಯಗೊಳಿಸು.[^೧]
[^೧] ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನೂ, ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನೂ, ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿಯನ್ನೂ,
ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ವಾಯುವನ್ನೂ, ಅವ್ಯಾಕೃತದಲ್ಲಿ ಆಕಾಶವನ್ನೂ, ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಅವ್ಯಾಕೃತ
ವನ್ನೂ ಲಯಗೊಳಿಸಿ ಆ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ತಾನೆಂದು ಅನುಸಂಧಾನಮಾಡಬೇಕು.]
ಬುದ್ಧೌ ಗುಹಾಯಾಂ ಸದಸದ್ವಿಲಕ್ಷಣಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಂ ಪರಮದ್ವಿತೀಯಮ್ ।
ತದಾತ್ಮನಾ ಯೋಽತ್ರ ವಸೇದ್ ಗುಹಾಯಾಂ
ಪುನರ್ನ ತಸ್ಯಾಂಗ ಗುಹಾಪ್ರವೇಶಃ ॥ ೨೬೫ ॥
ಬುದ್ಧೌ = ಬುದ್ಧಿಯೆಂಬ, ಗುಹಾಯಾಂ = ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ, ಸತ್-ಅಸತ್-ವಿಲ-
ಕ್ಷಣಂ = ಸ್ಥೂಲ ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವೂ, ಸತ್ಯಂ = ಸತ್ಯ ಸರೂಪವೂ, ಅದ್ವಿತೀಯಂ=
ಅದ್ವಿತೀಯವೂ, [ಆದ] ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ = ಪರಬ್ರಹ್ಮವು, ಅಸ್ತಿ = ಇರುತ್ತದೆ; ಅಂಗ =
ಎಲೈ ಶಿಷ್ಯನೆ, ಅತ್ರ ಗುಹಾಯಾಂ = ಈ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ, ಯಃ = ಯಾವನು, ತದಾತ್ಮನಾ
ಆ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪದಿಂದ, ವಸೇತ್ = ವಾಸಮಾಡುತ್ತಾನೆಯೊ, ತಸ್ಯ= ಅವನಿಗೆ ಪುನಃ =
ಮತ್ತೆ, ಗುಹಾಪ್ರವೇಶಃ = ಶರೀರಪ್ರವೇಶವು, ನ = ಇಲ್ಲ.
೨೬೫. ಬುದ್ಧಿಯೆಂಬ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವೂ
ಸತ್ಸ್ವ ರೂಪವೂ ಅನ್ವಯವೂ ಆದ ಪರಬ್ರಹ್ಮವಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಬುದ್ಧಿ ಗುಹೆ
ವಿಜ್ಞಾಯ ಸಂಘ ನೃಪವಚ್ಚ ಸೈನ್ಯೇ ।
ತದಾಶ್ರಯಃ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಸರ್ವದಾ ಸ್ಥಿತೋ
ವಿಲಾಪಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವಿಶ್ವಜಾತಮ್ ॥ ೨೬೪ ॥
ಸೈನ್
ಕಾರ್ಯಕರಣಸಮೂಹದಲ್ಲಿ, ಪರಿಶುದ್ಧ ತತ್ತ್ವಂ = ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು, ಸಂ-
ಬೋಧಮಾತ್ರಂ = ಕೇವಲ- ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪವನ್ನಾಗಿ,ವಿಜ್ಞಾಯ = ತಿಳಿದುಕೊಂಡು,
ತದಾಶ್ರಯಃ = ಅದನ್ನೇಆಶ್ರಯಿಸಿದವನಾಗಿ, ಸ್ವ-ಆತ್ಮನಿ =ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಯೇ, ಸರ್ವದಾ =
ಯಾವಾಗಲೂ, ಸ್ಥಿತಃ = ಇರುವವನಾಗಿ, ಬ್ರಹ್ಮಣಿ = ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವಜಾತಂ =
ವಿಶ್ವ ಸಮೂಹವನ್ನೆಲ್ಲ, ವಿಲಾಪಯ = ಲಯಗೊಳಿಸು.
೨೬೪. ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜನನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಂತೆ ಈ ಕಾರ್ಯ
ಕರಣ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ವರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ಕೇವಲ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪವೆಂದು
ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಅದನ್ನೇ ಆಶ್ರಯಿಸಿದವನಾಗಿ ಆತ್ಮನಲ್ಲಿಯೇ ಯಾವಾಗಲೂ
ಇರುವವನಾಗಿ, ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಮೂಹವನ್ನೆಲ್ಲ ಲಯಗೊಳಿಸು.[^೧]
[^೧] ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನೂ, ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನೂ, ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿಯನ್ನೂ,
ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ವಾಯುವನ್ನೂ, ಅವ್ಯಾಕೃತದಲ್ಲಿ ಆಕಾಶವನ್ನೂ, ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಅವ್ಯಾಕೃತ
ವನ್ನೂ ಲಯಗೊಳಿಸಿ ಆ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ತಾನೆಂದು ಅನುಸಂಧಾನಮಾಡಬೇಕು.]
ಬುದ್ಧೌ ಗುಹಾಯಾಂ ಸದಸದ್ವಿಲಕ್ಷಣಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತಿ ಸತ್ಯಂ ಪರಮದ್ವಿತೀಯಮ್ ।
ತದಾತ್ಮನಾ ಯೋಽತ್ರ ವಸೇದ್ ಗುಹಾಯಾಂ
ಪುನರ್ನ ತಸ್ಯಾಂಗ ಗುಹಾಪ್ರವೇಶಃ ॥ ೨೬೫ ॥
ಬುದ್ಧೌ = ಬುದ್ಧಿಯೆಂಬ, ಗುಹಾಯಾಂ = ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ, ಸತ್-ಅಸತ್-ವಿಲ-
ಕ್ಷಣಂ = ಸ್ಥೂಲ ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವೂ, ಸತ್ಯಂ = ಸತ್ಯ ಸರೂಪವೂ, ಅದ್ವಿತೀಯಂ=
ಅದ್ವಿತೀಯವೂ, [ಆದ] ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ = ಪರಬ್ರಹ್ಮವು, ಅಸ್ತಿ = ಇರುತ್ತದೆ; ಅಂಗ =
ಎಲೈ ಶಿಷ್ಯನೆ, ಅತ್ರ ಗುಹಾಯಾಂ = ಈ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ, ಯಃ = ಯಾವನು, ತದಾತ್ಮನಾ
ಆ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪದಿಂದ, ವಸೇತ್ = ವಾಸಮಾಡುತ್ತಾನೆಯೊ, ತಸ್ಯ= ಅವನಿಗೆ ಪುನಃ =
ಮತ್ತೆ, ಗುಹಾಪ್ರವೇಶಃ = ಶರೀರಪ್ರವೇಶವು, ನ = ಇಲ್ಲ.
೨೬೫. ಬುದ್ಧಿಯೆಂಬ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವೂ
ಸತ್ಸ್ವ ರೂಪವೂ ಅನ್ವಯವೂ ಆದ ಪರಬ್ರಹ್ಮವಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಬುದ್ಧಿ ಗುಹೆ