2023-03-08 10:51:34 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
ಅಸ್ಥೂಲಮಿತೈತದಸನ್ನಿರಸ್ಯ
ಸಿದ್ಧಂ ಸ್ವತೋ ವ್ಯೋಮವದಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮ್ ।
ಅತೋ ಮೃಷಾಮಾತ್ರಮಿದಂ ಪ್ರತೀತಂ
ಜಹೀಹಿ ಯತ್ ಸ್ವಾತ್ಮತಯಾ ಗೃಹೀತಮ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಹಮಿತ್ಯೇವ ವಿಶುದ್ಧ ಬುದ್ಧ್ಯಾ
ವಿದ್ಧಿ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಮಖಂಡಬೋಧಮ್ ॥ ೨೫೦।||
ಅಸ್ಥೂಮ್ ಇತಿ =ಸ್ಥೂಲವಾದುದಲ್ಲ ಎಂದು, ಏತತ್ ಅಸತ್ = ಈ
ಅಸತ್ತನ್ನು, ನಿರಸ್ಯ = ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಸ್ವತಃ ಸಿದ್ಧ = ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ, ವ್ಯೋಮ-
ವತ್ = ಆಕಾಶದಂತೆ, [ಅಸಂಗನಾದ] ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಂ = ಊಹಿಸಲು ಅಶಕ್ಯನಾದ,
[ಆತ್ಮನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು]; ಅತಃ = ಆದುದರಿಂದ, ಪ್ರತೀತಂ = ತೋರು-
ತ್ತಿರುವ, ಮೃಷಾಮಾತ್ರಂ = ಮಿಥ್ಯಾಸ್ವರೂಪವಾದ, ಯತ್ = ಯಾವುದು, ಸ್ವಾತ್ಮ-
ತಯಾ ಗೃಹೀತಂ = ಆತ್ಮಭಾವದಿಂದ ಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆಯೊ. [ಅಂಥ] ಇದಂ = ಈ
ಶರೀರವನ್ನು, ಜಹೀಹಿ = ತೊರೆ, ಬ್ರಹ್ಮ ಅಹಮ್ ಇತಿ ಏವ = ನಾನು ಬ್ರಹ್ಮವು
ಎಂದೇ, ವಿಶುದ್ಧಬುದ್ಧ್ಯಾ= ವಿಶುದ್ಧ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ, ಅಖಂಡಬೋಧಂ = ಅಖಂಡಜ್ಞಾನ
ಸ್ವರೂಪನಾದ, ಸ್ವಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ = ನಿನ್ನ ಆತ್ಮನನ್ನೇ, ವಿದ್ಧಿ = ತಿಳಿದುಕೊ.
೨೫೦. 'ಸ್ಕೂಥೂಲವಾದುದಲ್ಲ'[^೧] ಎಂದು ಈ ಅಸತ್ತನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ ಸ್ವತಃ
ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ, ಆಕಾಶದಂತೆ (ಅಸಂಗನಾದ), ಊಹಿಸಲು ಅಶಕ್ಯನಾದ,
(ಆತ್ಮನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು). ಆದುದರಿಂದ ತೋರಿಬರುತ್ತಿರುವ,
ಮಿಥ್ಯಾಸ್ವರೂಪವಾದ, ಆತ್ಮಭಾವದಿಂದ ಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ, ಈ ಶರೀರವನ್ನು
ತೊರೆ. 'ನಾನು ಬ್ರಹ್ಮವು' ಎಂದೇ ವಿಶುದ್ಧ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ ಅಖಂಡಜ್ಞಾನ
ಸ್ವರೂಪನಾದ ನಿನ್ನ ಆತ್ಮನನ್ನೇ ತಿಳಿದುಕೊ,
[^೧] ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉ. ೩. ೮. ೮.]
ಮೃತ್ಕಾರ್ಯಂ ಸಕಲಂ ಘಟಾದಿ ಸತತಂ ಮೃನ್ಮಾತ್ರಮೇವಾಹಿತಂ
ತದ್ವತ್ ಸಜ್ಜನಿತಂ ಸದಾತ್ಮಕಮಿದಂ ಸನ್ಮಾತ್ರಮೇವಾಖಿಲಮ್ ।
ಯಸ್ಮಾನ್ನಾಸ್ತಿ ಸತಃ ಪರಂ ಕಿಮಪಿ ತತ್ ಸತ್ಯಂ ಸ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ
ತಸ್ಮಾತ್ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಪ್ರಶಾಂತಮಮಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ವಯಂ ಯತ್ಪರಮ್ ॥ ೨೫೧ ।
ಮೃತ್-ಕಾರ್ಯಂ = ಮಣ್ಣಿನ ಕಾರ್ಯವಾದ, ಘಟಾದಿ = ಗಡಿಗೆಯೇ
ಮೊದಲಾದ, ಸಕಲಂ= ಸಮಸ್ತವೂ, ಸತತಂ = ಯಾವಾಗಲೂ, ಮೃತ್-ಮಾತ್ರ-
ಸಿದ್ಧಂ ಸ್ವತೋ ವ್ಯೋಮವದಪ್ರತರ್ಕ್ಯಮ್ ।
ಅತೋ ಮೃಷಾಮಾತ್ರಮಿದಂ ಪ್ರತೀತಂ
ಜಹೀಹಿ ಯತ್ ಸ್ವಾತ್ಮತಯಾ ಗೃಹೀತಮ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಹಮಿತ್ಯೇವ ವಿಶುದ್ಧ ಬುದ್ಧ್ಯಾ
ವಿದ್ಧಿ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಮಖಂಡಬೋಧಮ್ ॥ ೨೫೦
ಅಸ್ಥೂಮ್ ಇತಿ =ಸ್ಥೂಲವಾದುದಲ್ಲ ಎಂದು, ಏತತ್ ಅಸತ್ = ಈ
ಅಸತ್ತನ್ನು, ನಿರಸ್ಯ = ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಸ್ವತಃ ಸಿದ್ಧ = ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ, ವ್ಯೋಮ-
ವತ್ = ಆಕಾಶದಂತೆ, [ಅಸಂಗನಾದ] ಅಪ್ರತರ್ಕ್ಯಂ = ಊಹಿಸಲು ಅಶಕ್ಯನಾದ,
[ಆತ್ಮನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು]; ಅತಃ = ಆದುದರಿಂದ, ಪ್ರತೀತಂ = ತೋರು-
ತ್ತಿರುವ, ಮೃಷಾಮಾತ್ರಂ = ಮಿಥ್ಯಾಸ್ವರೂಪವಾದ, ಯತ್ = ಯಾವುದು, ಸ್ವಾತ್ಮ-
ತಯಾ ಗೃಹೀತಂ = ಆತ್ಮಭಾವದಿಂದ ಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆಯೊ. [ಅಂಥ] ಇದಂ = ಈ
ಶರೀರವನ್ನು, ಜಹೀಹಿ = ತೊರೆ, ಬ್ರಹ್ಮ ಅಹಮ್ ಇತಿ ಏವ = ನಾನು ಬ್ರಹ್ಮವು
ಎಂದೇ, ವಿಶುದ್ಧಬುದ್ಧ್ಯಾ= ವಿಶುದ್ಧ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ, ಅಖಂಡಬೋಧಂ = ಅಖಂಡಜ್ಞಾನ
ಸ್ವರೂಪನಾದ, ಸ್ವಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ = ನಿನ್ನ ಆತ್ಮನನ್ನೇ, ವಿದ್ಧಿ = ತಿಳಿದುಕೊ.
೨೫೦. 'ಸ್
ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ, ಆಕಾಶದಂತೆ (ಅಸಂಗನಾದ), ಊಹಿಸಲು ಅಶಕ್ಯನಾದ,
(ಆತ್ಮನನ್ನು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು). ಆದುದರಿಂದ ತೋರಿಬರುತ್ತಿರುವ,
ಮಿಥ್ಯಾಸ್ವರೂಪವಾದ, ಆತ್ಮಭಾವದಿಂದ ಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ, ಈ ಶರೀರವನ್ನು
ತೊರೆ. 'ನಾನು ಬ್ರಹ್ಮವು' ಎಂದೇ ವಿಶುದ್ಧ ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ ಅಖಂಡಜ್ಞಾನ
ಸ್ವರೂಪನಾದ ನಿನ್ನ ಆತ್ಮನನ್ನೇ ತಿಳಿದುಕೊ,
[^೧] ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉ. ೩. ೮. ೮.]
ಮೃತ್ಕಾರ್ಯಂ ಸಕಲಂ ಘಟಾದಿ ಸತತಂ ಮೃನ್ಮಾತ್ರಮೇವಾಹಿತಂ
ತದ್ವತ್ ಸಜ್ಜನಿತಂ ಸದಾತ್ಮಕಮಿದಂ ಸನ್ಮಾತ್ರಮೇವಾಖಿಲಮ್ ।
ಯಸ್ಮಾನ್ನಾಸ್ತಿ ಸತಃ ಪರಂ ಕಿಮಪಿ ತತ್ ಸತ್ಯಂ ಸ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ
ತಸ್ಮಾತ್ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಪ್ರಶಾಂತಮಮಲಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದ್ವಯಂ ಯತ್ಪರಮ್ ॥ ೨೫೧ ।
ಮೃತ್-ಕಾರ್ಯಂ = ಮಣ್ಣಿನ ಕಾರ್ಯವಾದ, ಘಟಾದಿ = ಗಡಿಗೆಯೇ
ಮೊದಲಾದ, ಸಕಲಂ= ಸಮಸ್ತವೂ, ಸತತಂ = ಯಾವಾಗಲೂ, ಮೃತ್-ಮಾತ್ರ-