विवेकचूडामणिः कर्णाटानुवादसहितः /139

ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
 
ಯಿ೦ದ
 
ತತ್ ತತ್-ತ್ವಮ್, -ಪದಾಭ್ಯಾಂ ..= ತತ್ ತ್ವಮ್ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ
, ಅಭಿಧೀ-
ಯಮಾನಯೋ- = ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ, ಇತ್ಯಂ -ಥಂ= ಹೀಗೆ, ಶೋಧಿತಯೋಃ-=ಶೋಧಿತ

ರಾದ, ತಯೋಃ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೋಃ = ಆ ಬ್ರಹ್ಮ ಆತ್ಮ ಇವರಿಗೆ, ಶ್ರುತ್ಯಾ -= ಶ್ರುತಿ
ತತ್
ಯಿಂದ, ತತ್-ತ್ವಮ್ -ಅಸಿ ಇತಿ - = 'ಅದು ನೀನಾಗಿರುವೆ' ಎಂದು, ಸಮ್ಯಕ್ -
=
ಚೆನ್ನಾಗಿ, ಏಕತ್ವಮ್ ಏವ -= ಅಭೇದವೇ, ಮುಹುಃ = ಪುನಃ ಪುನಃ, ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯತೇ

ಯದಿ -= ಉಪದೇಶಿಸಲ್ಪಡುವುದೇ ಆದರೆ, ಲಕ್ಷಿತಯೋಃ -= ಲಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ತೋರುವ
,
ತಯೋಃ -= ಅವೆರಡಕ್ಕೆ, ಐಕ್ಯಂ –= ಐಕ್ಯವು, ನಿಗದ್ಯತೇ = ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ವಾಚ್ಯ

ಯೋಃ = [ತತ್ ತ್ವಮ್-ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ) ವಾಚ್ಯಾರ್ಥವಾಗಿರುವ, ಅನ್ನೋನ್ಯ -ವಿರುದ್ಧ
-
ಧರ್ಮಿಣೋಃ -= ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧ ಧರ್ಮಗಳುಳ್ಳ-- ಖದ್ಯೋತ ಭಾಃಭಾನ್ವೋಃ ಇವ
=
ಮಿಂಚುಹುಳು-ಸೂರ್ಯರಂತೆ, ರಾಜ-ನೃತ್ಯ ಭೃತ್ಯಯೋಃ [ಇವ) -] = ರಾಜ-ನೃಭೃತ್ಯರಂತೆ,

ಕೂಪ. -ಅಂಬುರಾಃರಾಶ್ಯೋಃ = ಬಾವಿ- ಸಮುದ್ರಗಳಂತೆ, ಪರಮಾಣು -ಮೇರ್ವೋ8 -
ವೋಃ =
ಪರಮಾಣು ಮೇರುಪರ್ವತಗಳಂತೆ, [ಇರುವ] [ತಯೋಃ -= ಜೀವಬ್ರಹ್ಮರಿಗೆ] ನ = ಅಲ್ಲ.
 
೨೪೩]
 
೧೨೯
 
ಅಭಿಧೀ.
 

 
೨೪೧-೨೪೨, ತತ್ ತ್ವಮ್ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ

ಮತ್ತು ಹೀಗೆ[^೧] ಶೋಧಿತರಾದ ಬ್ರಹ್ಮ,[^೨] ಆತ್ಮ[^೩]--ಇವರಿಗೆ ಶ್ರುತಿಯು 'ಅದು

ನೀನಾಗಿರುವೆ' ಎಂದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅಭೇದವನ್ನೇ ಪುನಃ ಪುನಃ[^೪] ಉಪದೇಶಿಸಿದರೆ

ಅದು ಲಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ತೋರುವ ಅಭೇದವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು

ಆ ತತ್ ತ್ವಮ್ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಗೆ ವಾಚ್ಯವಾಗಿರುವ-- ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು

ಮಿಂಚುಹುಳು, ರಾಜ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ, ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಬಾವಿ, ಮೇರುಪರ್ವತ

ಮತ್ತು ಪರಮಾಣು ಇವುಗಳಂತೆ ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧ ಧರ್ಮವುಳ್ಳ--ಈಶ್ವರನಿಗೂ

ಜೀವನಿಗೂ ಐಕ್ಯವನ್ನು ಹೇಳಿಲ್ಲ.
 

 
[ತತ್ ತ್ವಮ್ ಎಂಬ ಪದಗಳ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಿ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥವನ್ನು

ಹೇಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.
 

 
[^೧] ಹಿಂದೆ ಹೇಳಿದ ಪ್ರಕಾರ,
 

[^೨] ಜಗರ್ತತ್ವವೇ ಮೊದಲಾದುವುಗಳಿಂದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ.
 
2
 

[^೩]ಜಾಗ್ರದಾದಿ ಅವಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ವಿಶಿಷ್ಟನಾದ.
 

[^೪] ಛಾಂದೋಗ್ಯಪನಿಷತ್ತಿನ ಆರನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ವಾಕ್ಯವು

ಒಂಬತ್ತು ಸಲ ಬಂದಿದೆ.]
 

 
ತಯೋರ್ನಿವಿರೋಧೋsಽಯಮುಪಾಧಿಕಲ್ಪಿತೋ
 

ನ ವಾಸ್ತವಃ ಕಶ್ಚಿದುಪಾಧಿರೇಷಃ ।

ಈಶಸ್ಯ ಮಾಯಾ ಮಹದಾದಿ-ಕಾರಣಂ
 

ಜೀವಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಂ ಶೃಣು ಪಂಚಕೋಶಮ್ ॥ ೨೪೩ ॥
 
5