This page has been fully proofread once and needs a second look.

ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
 

 
ಮೂಢಧೀಃ = ಮೂಢಬುದ್ಧಿ ಯುಳ್ಳ, ಯಃ ತು -= ಯಾವನು, ದುರ್ಲಭಂ=

ದುಃಸಾಧ್ಯವಾದ, ನರಜನ್ಮ = ಮನುಷ್ಯ ಜನ್ಮವನ್ನು, ಕಥಂಚಿತ್ - ಹೇಗೋ, ಲಬ್ದಾ
ಧ್ವಾ=
ಪಡೆದು, ತತ್ರ -= ಅದರಲ್ಲಿಯೂ, ಪುಂಸ್ಕೃ- ತ್ವಂ=ಪುರುಷತ್ವವನ್ನು, ಶ್ರುತಿ ಪಾರದರ್ಶನಂ-
=
ವೇದಪ್ರವೀಣತೆಯನ್ನು, [ಲಬ್ಬಾ)ಧ್ವಾ] ಅಪಿ- =ಹೊಂದಿದ್ದರು ರೂ, ಆತ್ಮಮುಕ್ತೌ = - ತನ್ನ

ಮೋಕ್ಷದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ನ ಯತೇತ =ಪ್ರಯತ್ನ ಪಡುವುದಿಲ್ಲವೋವೊ ಸಃ - ಅವನು
= ಅವನು
ಆತ್ಮಹಾ =ಆತ್ಮಹತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡವನು; ಹಿ-=ಏಕೆಂದರೆ, ಅಸದ್-ಗ್ರಹಾತ್
=
ಮಿಥ್ಯಾವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ, ಸ್ವಂ- =ತನ್ನನ್ನು, ವಿನಿಹಂತಿ =ಕೊಂದು
-
ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
 
೫]
 
3
 

 
೪. ದುಃಸಾಧ್ಯವಾದ ಮನುಷ್ಯ ಜನ್ಮವನ್ನು ಹೇಗೆಗೋ ಪಡೆದುಕೊಂಡು,

ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಪುರುಷತ್ವವನ್ನು ಮತ್ತು ವೇದಪ್ರವೀಣತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿ
-
ದ್ದರೂ ಮೂಢಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳ ಯಾವ ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನ ಮೋಕ್ಷಕ್ಕಾಗಿ

ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೋವೊ ಅವನು ಆತ್ಮಹತ್ಯಕಾರನು;[^೧] ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು

ಮಿಥ್ಯಾವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳುವುದರ ದಶೆಯಿಂದ[^೨] ತನ್ನನ್ನು ಕೊಂದು
-
ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
 

 
[೧ ಮನುಷ್ಯ ಜನ್ಮ, ಪುರುಷತ್ವ, ವೇದಪ್ರಾವೀಣ್ಯ ಇವುಗಳಿದ್ದರೂ ಮನುಷ್ಯನು

ಮೋಕ್ಷವಾಸನೆಯಿಲ್ಲದೆ ವಿಷಯಿಯಾಗಿರಬಹುದು.
 

 
-

ಅನಾತ್ಮವಸ್ತುಗಳನ್ನು ನಿತ್ಯವೆಂದು ನಂಬಿ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಭಾವನೆಯನ್ನಿಡು
-
ವುದು ಆತ್ಮಹತ್ಯವೇ ಸರಿ.]
 

 
ಇತಃ ಕೋ ನೈನ್ವಸ್ತಿ ಮೂಢಾತ್ಮಾ ಯಸ್ತು ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ ।

ದುರ್ಲಭಂ ಮಾನುಷಂ ದೇಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತತ್ರಾಪಿ ಪೌರುಷಮ್ ॥ ೫ ॥
 

 
ಯಃ ತು- =ಯಾವನು, ದುರ್ಲಭಂ - =ದುಃಖಸಾಧ್ಯವಾದ, ಮಾನುಷಂ
=
ಮನುಷ್ಯ ಸಂಬಂಧವಾದ, ದೇಹಂ - =ಶರೀರವನ್ನು, ಪ್ರಾಪ್ಯ - =ಪಡೆದು, ತತ್ರ ಅಪಿ -
=
ಅದರಲ್ಲಿಯೂ, ಪೌರುಷಂ = =ಪುರುಷ ಸಂಬಂಧವಾದುದನ್ನು [ಹೊಂದಿ], ಸ್ವಾರ್ಥ -
ಥೇ=
ಸ್ವಪ್ರಯೋಜನದಲ್ಲಿ, ಮೋಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾತಿ =ಅಸಡ್ಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆಯೊ, ಇತಃ -
=
ಇವನಿಗಿಂತಲೂ, ಮೂಢಾತ್ಮಾ- =ಅವಿವೇಕಿಯು, ಕಃ ನು ಅಸ್ತಿ - =ಯಾವನಿರುವನು?
 

 
೫. ದುರ್ಲಭವಾದ ಮನುಷ್ಯ ಶರೀರವನ್ನು, ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಪುರುಷ

ಶರೀರವನ್ನು ಪಡೆದು ಮೋಕ್ಷ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಯಾವನು ಅಸಡ್ಡೆ ಮಾಡು
-
ತಾನೆಯೋ ಅವನಿಗಿಂತಲೂ ಅವಿವೇಕಿಯಾದವನು ಯಾವನಿರುವನು? [^
]
 
[೧ ಆದುದರಿಂದ ಸರ್ವ ಪ್ರಕಾರದಿಂದಲೂ ಮೋಕ್ಷಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು.