2023-02-20 15:04:03 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ಲಾಭೋದಯಃ = ಇಷ್ಟಾರ್ಥವು ಕೈಗೂಡಿದಾಗ ಉಂಟಾಗತಕ್ಕದ್ದು,
ಕೃತಿನಾಂ = ಪುಣ್ಯವಂತರಿಗೆ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ - ಪುಣ್ಯದ ಅನುಭವೇ ಅನುಭವವಾದಾಗ
ವಿಭಾತಿ ತೋರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಯತ್ರ ಯಾವುದರಲ್ಲಿ ತನು;ತ್ ಮಾತ್ರ-ಶರೀರ
ಮಾತ್ರವೇ ಉಳ್ಳವನು, ಸ್ವಯಮ್ ಆನಂದರೂಪಃ - ತಾನೇ ಆನಂದರೂಪನಾಗಿ
ಪ್ರಯತ್ನಂ ವಿನಾ - ಪ್ರಯತ್ನವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಸಾಧು ನಂದತಿ = ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸಂತೋಷಿಸು
ತಾನೆಯೊ.
೧೧೨
[೨೦೮
೨೦೭, ಆನಂದದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದಿಂದ ವ್ಯಾಪ್ತವಾದ ಸ್ವರೂಪವುಳ್ಳ ಅವಿದ್ಯೆ
ಯೆಂಬ ತಮಸ್ಸಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ವೃತ್ತಿಯು ಆನಂದಮಯಕೋಶವಾಗು
ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಿಯವೇ ಮೊದಲಾದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಇಷ್ಟಾರ್ಥವು
ಕೈಗೂಡಿದಾಗ ಉದಯವಾಗುತ್ತದೆ, ಪುಣ್ಯವಂತರಿಗೆ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಫಲದ
ಅನುಭವವಾದಾಗ ತೋರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಈ ಆನಂದಮಯಕೋಶದಲ್ಲಿ ಶರೀರ
ವುಳ್ಳವನು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡದೆಯೇ ಸ್ವಯಂ ಆನಂದರೂಪನಾಗಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ
ಸಂತೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ.
[ಇಲ್ಲಿಂದ ಆನಂದಮಯಕೋಶವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿದೆ.
೧ ಎಂದರೆ ಅವಿದ್ಯಾಪರಿಣಾಮರೂಪವಾದ ವೃತ್ತಿಯು; ಇದರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಚೈತನ್ಯವು
ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
೨ ಆ ಈ ವಿಜ್ಞಾನಮಯನಾದ ಆತ್ಮನಿಗಿಂತ ಅನ್ಯನೂ ಅಂತರನೂ ಆನಂದ
ಮಯನೂ ಆದ ಆತ್ಮನಿರುವನು' ತಸ್ಮಾದ್ವಾ ಏತಸ್ಮಾದ್ವಿಜ್ಞಾನಮಯಾದ-
ನ್ಯೂಂತರ ಆತ್ಮಾನಂದಮಯಃ (ತೈತ್ತಿರೀಯ ಉ. ೨. ೫).
೩ ಅವನಿಗೆ ಪ್ರಿಯವೇ ತಲೆ . . . ಆನಂದವು ಮಧ್ಯಭಾಗ' ತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಮೇವ
ಶಿರಃ ... ಆನಂದ ಆತ್ಮಾ (ತೈತ್ತಿರೀಯ ಉ. ೨. ೫).
ಆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪ್ರಯತ್ನವಿಲ್ಲದೆ ಎಂದರ್ಥ. ಈಗಿನ ಅನುಭವವು ಪೂರ್ವ
ಪ್ರಯತ್ನದ ಫಲವೆಂದು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.]
ಆನಂದಮಯಕೋಶಸ್ಯ ಸುಷುಪ್ ಸ್ಫೂರ್ತಿರುತ್ಕಟಾ ।
ಸ್ವಪ್ನ ಜಾಗರಯೋಷದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶನಾದಿನಾ
॥ ೨೦೮
ಸುಷುಪ್ತ ಸುಷುಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಆನಂದಮಯಕೋಶಸ್ಯ ಆನಂದಮಯ
ಕೋಶದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಃ - ಸ್ಫೂರ್ತಿಯು ಉತ್ಕಟಾ - ಪೂರ್ಣವಾದದ್ದು ; ಸ್ವಪ್ನಜಾಗ-
ರಯೋಃ = ಸ್ವಪ್ನ ಜಾಗೃದವಸ್ಥೆ ಗಳಲಿ ಇಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶನಾದಿನಾ- ಪ್ರಿಯವಸ್ತುಗಳನ್ನು
ನೋಡಿದ್ದೇ ಮೊದಲಾದುವುಗಳಿ೦ದ [ಸ್ಫೂರ್ತಿಯು] ಈ ಷತ್ ಸ್ವಲ್ಪವಾಗಿ [ಉಂಟಾಗು
ಇದೆ].
3
ಎ
ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ಲಾಭೋದಯಃ = ಇಷ್ಟಾರ್ಥವು ಕೈಗೂಡಿದಾಗ ಉಂಟಾಗತಕ್ಕದ್ದು,
ಕೃತಿನಾಂ = ಪುಣ್ಯವಂತರಿಗೆ ಪುಣ್ಯಸ್ಯ - ಪುಣ್ಯದ ಅನುಭವೇ ಅನುಭವವಾದಾಗ
ವಿಭಾತಿ ತೋರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಯತ್ರ ಯಾವುದರಲ್ಲಿ ತನು;ತ್ ಮಾತ್ರ-ಶರೀರ
ಮಾತ್ರವೇ ಉಳ್ಳವನು, ಸ್ವಯಮ್ ಆನಂದರೂಪಃ - ತಾನೇ ಆನಂದರೂಪನಾಗಿ
ಪ್ರಯತ್ನಂ ವಿನಾ - ಪ್ರಯತ್ನವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಸಾಧು ನಂದತಿ = ಚೆನ್ನಾಗಿ ಸಂತೋಷಿಸು
ತಾನೆಯೊ.
೧೧೨
[೨೦೮
೨೦೭, ಆನಂದದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದಿಂದ ವ್ಯಾಪ್ತವಾದ ಸ್ವರೂಪವುಳ್ಳ ಅವಿದ್ಯೆ
ಯೆಂಬ ತಮಸ್ಸಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ವೃತ್ತಿಯು ಆನಂದಮಯಕೋಶವಾಗು
ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಿಯವೇ ಮೊದಲಾದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಇಷ್ಟಾರ್ಥವು
ಕೈಗೂಡಿದಾಗ ಉದಯವಾಗುತ್ತದೆ, ಪುಣ್ಯವಂತರಿಗೆ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಫಲದ
ಅನುಭವವಾದಾಗ ತೋರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಈ ಆನಂದಮಯಕೋಶದಲ್ಲಿ ಶರೀರ
ವುಳ್ಳವನು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡದೆಯೇ ಸ್ವಯಂ ಆನಂದರೂಪನಾಗಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ
ಸಂತೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ.
[ಇಲ್ಲಿಂದ ಆನಂದಮಯಕೋಶವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿದೆ.
೧ ಎಂದರೆ ಅವಿದ್ಯಾಪರಿಣಾಮರೂಪವಾದ ವೃತ್ತಿಯು; ಇದರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಚೈತನ್ಯವು
ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
೨ ಆ ಈ ವಿಜ್ಞಾನಮಯನಾದ ಆತ್ಮನಿಗಿಂತ ಅನ್ಯನೂ ಅಂತರನೂ ಆನಂದ
ಮಯನೂ ಆದ ಆತ್ಮನಿರುವನು' ತಸ್ಮಾದ್ವಾ ಏತಸ್ಮಾದ್ವಿಜ್ಞಾನಮಯಾದ-
ನ್ಯೂಂತರ ಆತ್ಮಾನಂದಮಯಃ (ತೈತ್ತಿರೀಯ ಉ. ೨. ೫).
೩ ಅವನಿಗೆ ಪ್ರಿಯವೇ ತಲೆ . . . ಆನಂದವು ಮಧ್ಯಭಾಗ' ತಸ್ಯ ಪ್ರಿಯಮೇವ
ಶಿರಃ ... ಆನಂದ ಆತ್ಮಾ (ತೈತ್ತಿರೀಯ ಉ. ೨. ೫).
ಆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪ್ರಯತ್ನವಿಲ್ಲದೆ ಎಂದರ್ಥ. ಈಗಿನ ಅನುಭವವು ಪೂರ್ವ
ಪ್ರಯತ್ನದ ಫಲವೆಂದು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.]
ಆನಂದಮಯಕೋಶಸ್ಯ ಸುಷುಪ್ ಸ್ಫೂರ್ತಿರುತ್ಕಟಾ ।
ಸ್ವಪ್ನ ಜಾಗರಯೋಷದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶನಾದಿನಾ
॥ ೨೦೮
ಸುಷುಪ್ತ ಸುಷುಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಆನಂದಮಯಕೋಶಸ್ಯ ಆನಂದಮಯ
ಕೋಶದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಃ - ಸ್ಫೂರ್ತಿಯು ಉತ್ಕಟಾ - ಪೂರ್ಣವಾದದ್ದು ; ಸ್ವಪ್ನಜಾಗ-
ರಯೋಃ = ಸ್ವಪ್ನ ಜಾಗೃದವಸ್ಥೆ ಗಳಲಿ ಇಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶನಾದಿನಾ- ಪ್ರಿಯವಸ್ತುಗಳನ್ನು
ನೋಡಿದ್ದೇ ಮೊದಲಾದುವುಗಳಿ೦ದ [ಸ್ಫೂರ್ತಿಯು] ಈ ಷತ್ ಸ್ವಲ್ಪವಾಗಿ [ಉಂಟಾಗು
ಇದೆ].
3
ಎ