2023-03-06 09:20:03 by Vidyadhar Bhat
This page has been fully proofread once and needs a second look.
ವಿವೇಕಚೂಡಾಮಣಿ
ಅನಾದ್ಯಪೀದಂ ನೋ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಗಭಾವ ಇವ ಸ್
[
ಅವಿದ್ಯಾಯಾಃ = ಅವಿದ್ಯೆಯ, ಕಾರ್ಯಸ್ಯ ಅಪಿ= ಕಾರ್ಯವೂ ಕೂಡ
ದಿತ್ವಂ= ಅನಾದಿ ಎಂಬುದು, ತಥಾ ಇಷ್ಯತೇ=ಹೀಗೆಯೇ ಒಪ್ಪುತ್ತದೆ; ವಿದ್ಯಾಯಾಂ
ಉತ್ಪನ್
ಕಂ = ಅವಿದ್ಯಾ ಕಾರ್ಯವೆಲ್ಲ, ಅನಾದಿ ಅಪಿ
ಸ್ವಪ್ನವತ್–
ಸ್ವಪ್ನವತ್= ಎಚ್ಚೆತ್ತಾಗ ಸ್ವಪ್ನವು ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ- ಸಹಮೂಲಂ= ಸಮೂಲವಾಗಿ
ವಿನಶ್ಯತಿ
ಅನಾದಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಾಕ್- ಅಭಾವಃ ಇವ= ಪ್ರಾಗಭಾವದಂತೆ, ನ ಉ ನಿತ್ಯಂ
ನಿತ್ಯವಲ್ಲವೆಂಬುದು
೧೯೮.೧೯೯. ಹೀಗೆಯೇ ಅವಿದ್ಯೆಯ ಕಾರ್ಯವೂ ಕೂಡ ಅನಾದಿ
ಎಂಬುದು ಒಪ್ಪುತ್ತದೆ. ಜ್ಞಾನವು ಉತ್ಪನ್ನವಾದಾಗ ಅವಿದ್ಯಾಕಾರ್ಯವೆಲ್ಲ
ಅನಾದಿಯಾಗಿದ್ದರೂ
ವಾಗಿ[^೧] ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವಿದ್ಯೆಯ ಕಾರ್ಯವು ಅನಾದಿಯಾಗಿದ್ದರೂ
ಪ್ರಾಗಭಾವದಂತೆ[^೨] ನಿತ್ಯವಲ್ಲವೆಂಬುದು ಸ್
[೧೯೨-೧೯೩ನೆಯ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಾಧಿಯು ಅನಾದಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ
ಅನಾದಿಯಾದ ಉಪಾಧಿಗೆ ನಾಶವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸಕೂಡದೆಂದು ಶಿಷ್ಯನು ಹೇಳಿದ್ದನು.
ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.
[^೧] ತನ್ನ ಕಾರಣವಾದ ಅವಿದ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ
- ಯಾವುದೋ
[^೨] ಯಾವುದೊ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಸ್ತುವು ಉತ್ಪನ್ನವಾದರೆ ಆ ವಸ್ತುವು
ತನ್ನ ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಇರಲಿಲ್ಲವೆಂಬುದು ಸ್
ಪ್ರಾಕ್-ಅಭಾವಕ್ಕೆ ಆದಿಯಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ವಸ್ತುವು ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ಕೂಡಲೇ ಪ್ರಾಕ್-
ಅಭಾವವು ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆಯೇ ಅವಿದ್ಯೆಗೆ ಆದಿಯಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಜ್ಞಾನವು
ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ಕೂಡಲೇ ಅದು ಮಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನಾದೇರ
ಯದ್ದುದ್ದು
ಯದ್ಬುದ್ಧ್ಯುಪಾಧಿಸಂಬಂಧಾತ್ ಪರಿಕಲ್ಪಿತಮಾತ್ಮನಿ ॥ ೨೦೦
ಜೀವತ್ವಂ ನ ತತೋsನ್ಯಸ್ತು ಸ್ವರೂಪೇಣ ವಿಲಕ್ಷಣಃ ।
ಸಂಬಂಧಸ್