2023-05-09 01:51:26 by Lakshmainarayana achar
This page has been fully proofread once and needs a second look.
-
नप्रयोगः । कथं बहुत्वमवगम्यते इत्यत्राह - साहस्रीति,
सहस्रपरिमिता ' तपः सहस्राभ्यां विनीनौ, अ
न्
चकारः अपिवत् समुच्चयार्थः । संख्या गणना प्रक
स्पष्टं लिङ्गवाक्यादिव्यतिरेकेण श्रुत्यैव साक्षादित्यर्थ: । अभिहि-
ता उक्ता । सर्ववेदेषु ऋग्यजुः सामाख्ये वेदत्रये 'सहस्रशीर्षा
पुरुषः । सहस्राक्षः सहस्रपात् ' इत्यादिवचनैः । पुरुषसूक्तस्
सर्ववेदेषु साम्यात् सर्ववेदे
कृष्णेन शतबाहुना' इति मन्त्राच्च । विश्वंभरा भूमि-
य
र्यैव्याप्ता सर्वतः समाक्रान्ता । अतिवितततनोः स्थूल-
रूपेण विवृत्तस्य । कथं विवृत्तत्वमित्यत्राह - विश्वं चरा
रभूतविशिष्टं ब्रह्माण्डं मूर्तिर्विग्रहो यस्य । तदानीं विराज:
विविधं राजतो विराट्संज्ञस्य हिरण्यगर्भस्येत्यर्थः । 'हिरण्य-
गर्भ: समवर्तताग्रे' इति श्रुतेः । 'सहस्रसंख्यैर्गगनं शिरोभिः
पादैर्भुवं व्याप्य वितिष्ठमानम् । विलोचनस्थानगतोष्णरश्मि-
निशाकरं साधु हिरण्यगर्भम्' इति माघोक्तेः । विष्णोरिति
विशेष्यनिर्देशः । 'अन्तर्बहिश्च तत्सर्
स्थित : ' इति श्रुतेः व्याप्तस्य अरूपस्य परमात्मन इति अनेन
लीलाविग्रहत्वं प्रकाश्यते, 'अजोऽपि सन्नव्ययात्मा भूता-
नामीश्वरोऽपि सन् । प्रकृतिं स्वामधिष्ठाय संभवाम्यात्ममा-
4
४९