2023-05-08 04:17:26 by Lakshmainarayana achar
This page has been fully proofread once and needs a second look.
रिति' इति तन्मूलमहाकविवचनाच्च । धत्ते आधारशक्तिरूपे-
भा
णापतनाय धारयतीत्यर्थः । तत्त्वयोगात् महदादिपृथिव्यन्तानि
त्रयोविंशतितत्त्वान्यनुप्रविश्येत्यर्थः, कारणस्य कार्येष्वनुवृत्तेः ।
अथवा तत्त्वस्य परमार्थभूतस्य परमेश्व
वेशात् । 'गामाविश्य च भूतानि धारयाम्यहमोजसा' इति
भगवद्वचनाच्च । अथवा पुंस इति प्रस्तुतत्वात् तच्छब्देने-
श्वरः परामृश्यते । तस्य भावस्तत्वं तस्य योगात् संबन्धात्
भगवद
1
श्रीरनपायिनी । यथा सर्वगतो विष्णुस्तथैवेयं द्विजोत्तम
इति श्रीविष्णुपुराणवचनात् । 'यथा शिवस्तथा देवी यथा
देवी तथा शिवः । नानयोरन्तरं विद्या
इति श्रीवाय
यथा' इति श्रीरामायणे चोक्ते: । चरं जङ्गमं मनुष्यादिकम् ।
अचरं स्थावरं वृक्षादिकम् । इदमिति पूर्
अथवा प्रत्यक्षगोचरस्याभिनय: । भूतये पुरुषस्य भोगमो-
क्षस्वरूपायै संपदे, 'वत्सवृद्धिनिमित्तं क्षीरस्य यथा प्रवृत्ति-
रज्ञस्य पुरुषस्य कार्यहेतोः प्रवर्तते तद्वदव्यक्तम्' इति सां-
ख्योक्तेः । सृष्टस्य स्थितये या सूते धत्ते इत्युभयत्रापि हेतुत्वेन
संबध्यते । भूतजातं द्रव्यसमूहं भूतशब्दस्य प्राण्यप्राणिसाधार-
णत्वात् 'भूतानां प्राणिनः श्रेष्ठाः ' इति वचनात् । धात्रीं धारणे
३६