2023-09-10 12:46:13 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
२२
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् २
सांसारिकस्य सर्वस्यापि सुखस्य दुःखमिश्रतया नश्वरतया च संकुचितत्वाद्
प्रेक्षावद्भिरप्रार्थनीयत्वम्,
भगवदुपासनेष्ववघातस्वेदवदानुषङ्गिकफलत्वाच्च
तस्मिन् प्रसन्ने किमिहास्त्यलभ्यं
धर्मार्थकामैरलमल्पकास्ते ।
तस्यान्तरायो मैत्रेय ब्रह्मेन्द्रत्वादिकं फलम् ।
इत्यादिवचनैरतो विपुलस्य निरतिशयस्यापवर्गाख्यस्यैव परमसुखस्य प्रार्थ- 65
नीयत्वमिति व्यज्यते । घर्मांशुशोभम् । यस्य शोभा भक्तविषये प्रसन्नावस्था,
घर्मांशुः =आदित्य इव; समस्तार्थप्रकाशकत्वादतिदुःसहत्वाभावाच्च, दुष्ट-
विषयायास्तु घोरावस्थाया दुःसहत्वात्,
द्वे तनू तस्य देवस्य वेदज्ञा ब्राह्मणा विदुः।
एका घोरा शिवा चान्या ते वै च शतधा पुनः ।
इति,
दृष्ट्वाद्भुतं रूपमुग्रं तवेदं
लोकत्रयं प्रव्यथितं महात्मन् ।
आश्वासयामास च भीतमेनं
भूत्वा पुनः सौम्यवपुर्महात्मा ।
इत्यादिवचनैर्भगवतो रूपद्वयप्रतिपादनात् । घर्मांशोः = सूर्यस्येव, शोभा य
=
स्येति व्याख्याने, सर्वधाम्नां परं धामेति सूर्याद्यतिरिक्तंत्वोक्तेर्व्याहतिः स्फु
"
टैव । अथवा, विपुलं शर्मेति तत्त्वज्ञानमुच्यते परमसुखसाधनत्वात्, कारणे
2.63 तस्मिन् प्रसन्ने ॰मल्पकास्ते ] Visnupurāņa 1.17.91.
2.64 तस्यान्तरायो मैत्रेय ब्रह्मेन्द्रत्वादिकं फलम् ] Visnupurāna 2.06.43.
2.70 द्वे तनू शतधा पुनः ] Mahābhārata 13.146.3.
2.73 दृष्ट्वाद्भुतं
महात्मन् ] Bhagavadgītā 11.20.
2.75 आश्वासयाआस सौम्यवपुर्महात्मा ] Bhagavadgītā 5.50.
60
2.60 सांसारिकस्य सर्वस्यापि EXABD ] सांसारिकस्यापि संक्रमस्यापि C 2.60 दुःख
2.61 स्वेद ABCD ] खेद EY
ABCD ] om. EX
2.61 ° फल • ABCD ] om. EDU
2.61 ॰वद्भिरप्रार्थनीयत्वम् EYBC ] वद्भिः प्रार्थनीयत्वम् AD
2.67 दु:सह • EYB]
सुदुःसह ACD
2.70 ते वै च E¥‡‡C ] तवैव A; ते चैव B; तथैव D
2.72 तवेदं
ABD ] तदेवं C 2.77 परं EXBD ] परमम् AC 2.77 °रिक्तत्वोक्तेर्व्याहतिः EXAD ]
रिक्तत्वोक्तेर्व्याकरणे कार्ये व्याहतिः B; रिक्तत्वोक्तिव्याहति: C
70
75
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् २
सांसारिकस्य सर्वस्यापि सुखस्य दुःखमिश्रतया नश्वरतया च संकुचितत्वाद्
प्रेक्षावद्भिरप्रार्थनीयत्वम्,
भगवदुपासनेष्ववघातस्वेदवदानुषङ्गिकफलत्वाच्च
तस्मिन् प्रसन्ने किमिहास्त्यलभ्यं
धर्मार्थकामैरलमल्पकास्ते ।
तस्यान्तरायो मैत्रेय ब्रह्मेन्द्रत्वादिकं फलम् ।
इत्यादिवचनैरतो विपुलस्य निरतिशयस्यापवर्गाख्यस्यैव परमसुखस्य प्रार्थ- 65
नीयत्वमिति व्यज्यते । घर्मांशुशोभम् । यस्य शोभा भक्तविषये प्रसन्नावस्था,
घर्मांशुः =आदित्य इव; समस्तार्थप्रकाशकत्वादतिदुःसहत्वाभावाच्च, दुष्ट-
विषयायास्तु घोरावस्थाया दुःसहत्वात्,
द्वे तनू तस्य देवस्य वेदज्ञा ब्राह्मणा विदुः।
एका घोरा शिवा चान्या ते वै च शतधा पुनः ।
इति,
दृष्ट्वाद्भुतं रूपमुग्रं तवेदं
लोकत्रयं प्रव्यथितं महात्मन् ।
आश्वासयामास च भीतमेनं
भूत्वा पुनः सौम्यवपुर्महात्मा ।
इत्यादिवचनैर्भगवतो रूपद्वयप्रतिपादनात् । घर्मांशोः = सूर्यस्येव, शोभा य
=
स्येति व्याख्याने, सर्वधाम्नां परं धामेति सूर्याद्यतिरिक्तंत्वोक्तेर्व्याहतिः स्फु
"
टैव । अथवा, विपुलं शर्मेति तत्त्वज्ञानमुच्यते परमसुखसाधनत्वात्, कारणे
2.63 तस्मिन् प्रसन्ने ॰मल्पकास्ते ] Visnupurāņa 1.17.91.
2.64 तस्यान्तरायो मैत्रेय ब्रह्मेन्द्रत्वादिकं फलम् ] Visnupurāna 2.06.43.
2.70 द्वे तनू शतधा पुनः ] Mahābhārata 13.146.3.
2.73 दृष्ट्वाद्भुतं
महात्मन् ] Bhagavadgītā 11.20.
2.75 आश्वासयाआस सौम्यवपुर्महात्मा ] Bhagavadgītā 5.50.
60
2.60 सांसारिकस्य सर्वस्यापि EXABD ] सांसारिकस्यापि संक्रमस्यापि C 2.60 दुःख
2.61 स्वेद ABCD ] खेद EY
ABCD ] om. EX
2.61 ° फल • ABCD ] om. EDU
2.61 ॰वद्भिरप्रार्थनीयत्वम् EYBC ] वद्भिः प्रार्थनीयत्वम् AD
2.67 दु:सह • EYB]
सुदुःसह ACD
2.70 ते वै च E¥‡‡C ] तवैव A; ते चैव B; तथैव D
2.72 तवेदं
ABD ] तदेवं C 2.77 परं EXBD ] परमम् AC 2.77 °रिक्तत्वोक्तेर्व्याहतिः EXAD ]
रिक्तत्वोक्तेर्व्याकरणे कार्ये व्याहतिः B; रिक्तत्वोक्तिव्याहति: C
70
75