2023-09-10 12:46:49 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ५०
स्वभावोक्तिरतिशयोक्तिर्भाविकं चालंकारः। अवतारस्वभाववर्णनात् कारु-
णिकत्वातिशयस्य भारखिन्नत्वेनाध्यवसायादतीतानागतानां प्रत्यक्षायमाण-
वत्वाच्च ॥ ४९ ॥
१५२
अथ भक्ताभ्यवपत्तये मूर्तत्वेन विवृत्तममूर्तं सकलजगदधिष्ठानं सच्चिदानन्दै-
करसं वस्तु भयोपास्ते, अमूर्तानुप्रवेशात् मूर्तोपासनस्य;
साधकस्य तु लक्षार्थं तस्य रूपमिदं स्मृतम् ।
इति,
यथाग्निमानयेत्युक्ते ज्वलत्काष्ठादृते पृथक् ।
नाग्निरानीयते तद्वत् पूज्यो मूर्त्यात्मना शिवः॥
इति वायूक्तेः,
क्लेशोऽधिकतरस्तेषामव्यक्तासक्तचेतसाम् ।
अव्यक्ता हि गतिर्दु:खं देहवद्भिरवाप्यते ॥
इति भगवद्वचनात्,
उपाय: सो ऽवताराय नास्ति भेदः कथंचन ।
इत्याचार्यवचनाच्च-
यस्माद्वाचो निवृत्ताः सममपि मनसा लक्षणामीक्षमाणाः
स्वार्थालाभात् परार्थव्यपगमकथनश्लाघिनो वेदवादाः ।
49.70 साधकस्य तु रूपमिदं स्मृतम् ] Source not known; often quoted in Śaiva
sources (e.g. Mrgendravrtti ad Vidyāpāda 5:16) as as a line of the lost scripture called
the Pauskara [pārameśvaratantra].
49.73 यथाग्निमानयेत्युक्ते शिवः ] Vāyaviyasamhitā of the Sivapurāņa, I.31.12.
49.76 क्लेशोऽधिकतर देहवद्भिरवाप्यते ] Bhagavadgītā 12.5.
49.78 उपायः सो ऽवताराय नास्ति भेद: कथंचन ] Gaudapādakārikā 3.15.
...
...
49.68 भक्ताभ्यवपत्तये EYAC ] भक्ताभ्युदयोपपत्तये B 49.68 विवृत्तममूर्तं A ] विवृ-
त्तमूर्तं EXBC 49.69 मूर्तोपासनस्य EYC] फलत्वात् मूर्तोपासनस्य AB
साधकस्य ABC ] संधानस्य Eye
49.70
49.70 लक्षार्थं EYLAC ] लक्षणार्थं B 49.73 शिव:
EVAC ]
om. B 49.74 वायूक्तेः EVAC ] या मूर्ते: B 49.76 गतिर्दु:खं EVMAC ]
गतिऋ--- B 49.79 ° वचनाच्च EXC] वचनाच्च यस्मादित्यादि AB 50.2 ° कथन ०
EYBC ] कथा (unmetrical) A
65
70
75
स्वभावोक्तिरतिशयोक्तिर्भाविकं चालंकारः। अवतारस्वभाववर्णनात् कारु-
णिकत्वातिशयस्य भारखिन्नत्वेनाध्यवसायादतीतानागतानां प्रत्यक्षायमाण-
वत्वाच्च ॥ ४९ ॥
१५२
अथ भक्ताभ्यवपत्तये मूर्तत्वेन विवृत्तममूर्तं सकलजगदधिष्ठानं सच्चिदानन्दै-
करसं वस्तु भयोपास्ते, अमूर्तानुप्रवेशात् मूर्तोपासनस्य;
साधकस्य तु लक्षार्थं तस्य रूपमिदं स्मृतम् ।
इति,
यथाग्निमानयेत्युक्ते ज्वलत्काष्ठादृते पृथक् ।
नाग्निरानीयते तद्वत् पूज्यो मूर्त्यात्मना शिवः॥
इति वायूक्तेः,
क्लेशोऽधिकतरस्तेषामव्यक्तासक्तचेतसाम् ।
अव्यक्ता हि गतिर्दु:खं देहवद्भिरवाप्यते ॥
इति भगवद्वचनात्,
उपाय: सो ऽवताराय नास्ति भेदः कथंचन ।
इत्याचार्यवचनाच्च-
यस्माद्वाचो निवृत्ताः सममपि मनसा लक्षणामीक्षमाणाः
स्वार्थालाभात् परार्थव्यपगमकथनश्लाघिनो वेदवादाः ।
49.70 साधकस्य तु रूपमिदं स्मृतम् ] Source not known; often quoted in Śaiva
sources (e.g. Mrgendravrtti ad Vidyāpāda 5:16) as as a line of the lost scripture called
the Pauskara [pārameśvaratantra].
49.73 यथाग्निमानयेत्युक्ते शिवः ] Vāyaviyasamhitā of the Sivapurāņa, I.31.12.
49.76 क्लेशोऽधिकतर देहवद्भिरवाप्यते ] Bhagavadgītā 12.5.
49.78 उपायः सो ऽवताराय नास्ति भेद: कथंचन ] Gaudapādakārikā 3.15.
...
...
49.68 भक्ताभ्यवपत्तये EYAC ] भक्ताभ्युदयोपपत्तये B 49.68 विवृत्तममूर्तं A ] विवृ-
त्तमूर्तं EXBC 49.69 मूर्तोपासनस्य EYC] फलत्वात् मूर्तोपासनस्य AB
साधकस्य ABC ] संधानस्य Eye
49.70
49.70 लक्षार्थं EYLAC ] लक्षणार्थं B 49.73 शिव:
EVAC ]
om. B 49.74 वायूक्तेः EVAC ] या मूर्ते: B 49.76 गतिर्दु:खं EVMAC ]
गतिऋ--- B 49.79 ° वचनाच्च EXC] वचनाच्च यस्मादित्यादि AB 50.2 ° कथन ०
EYBC ] कथा (unmetrical) A
65
70
75