2023-09-10 12:46:47 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४८
वुदरमविशद् द्रष्टुं तस्मै जगन्निधये नमः ॥
इति मुरार्युक्तेश्च । देहाम्भोधिः = समुद्र इव विग्रहः । उपमाया हेतुमाह -
निरवधिः=परिच्छेदरहितः,
40
विष्णोरिवास्यानवधारणीयमीदृक्तया नूनमियत्तया वा ।
इति रघुवंशोक्तेः । अमृतम् ; मृतम् = मृतिः, तदभावः - अमृतम्। 'अ-
मृतस्य च' इति भगवद्वचनात् जननाभाव एवामृतम्; तस्य च मुक्तिम-
न्तरेणासंभवात् मुक्तिरित्यर्थः । 'अथ मर्त्यो ऽमृतो भवत्यत्र ब्रह्म समश्नुते ।
'एष त आत्मान्तर्याम्यमृतः । इति श्रुतेः । 'अमृतत्वाय कल्पते' इ-
45 ति स्मृतेश्च । अम्भोधित्वारोपादमृतदानोपपत्तिश्च । देयादित्याशिषि लिङ् ।
अत्रातिशयोक्तिरुपमा चालंकारः ॥ ४८ ॥
अथ
समस्तशक्तिरूपाणि तत्करोति जनेश्वरः ।
देवतिर्यङ्मनुष्याख्याश्चेष्टापयति लीलया ॥
50 इति
१४७
एतन्नानावताराणां निधानं बीजमव्ययम् ।
48.37 विरमति
नमः ] Anargharāghava 1.2.
48.40 विष्णोरिवास्यानवधारणीयमीदृक्तया नूनमियत्तया वा ] Raghuvamsa 13.5.
48.42 अमृतस्य च ] Bhagavadgītā 14.27.
48.43 अथ मर्त्यो समश्नुते ] Kathopanisad 6.14.
48.44 एष त आत्मान्तर्याम्यमृतः ] Brhadāranyakopanişad 3.7.3.
48.44 अमृतत्वाय कल्पते ] Bhagavadgīta 2.15.
48.49 समस्तशक्तिरूपाणि लीलया ] Visnupurāņa 6.7.71.
48.51 एतन्नानावताराणां निधानं बीजमव्ययम् ] Bhāgavatapurāņa 1.3.5.
48.37 ° करणं EYAC ] करण: B
मुरार्युक्तेश्च EVAC ] मुरार्यनुक्तेश्च B
EYAC ] रूप B
अस्याभावात् AB
48.43 समश्नुते EYAC]
EV¹BC] om. A
48.37 कीदृक्कस्य E¥BC ] कीदृक्तस्य A 48.38
48.38 हेतुमाह EV॰AC ] हेतुम् B 48.40 नून
48.41 अमृतम् मृतं EXC] मृतं AB 48.41 अमृतम् E¥C ]
48.43 मुक्तिमन्तरेणासंभवात् EYBC ] मुक्तिमन्तरेण संभवात् A
समंअत B 48.45 अम्भोधित्वारोपात् अमृतदानोपपत्तिश्च
48.49 • शक्तिरूपाणि EY AC ] रूपाणि B 48.49 तत्करोति
E¥॰AC ] तत्कारोक्ति B 48.49 चेष्टापयति EXC] चेष्टापयन्ति स्व A; चेष्टावन्ति B
48.51 निधानं EVAC ] निदानं B
वुदरमविशद् द्रष्टुं तस्मै जगन्निधये नमः ॥
इति मुरार्युक्तेश्च । देहाम्भोधिः = समुद्र इव विग्रहः । उपमाया हेतुमाह -
निरवधिः=परिच्छेदरहितः,
40
विष्णोरिवास्यानवधारणीयमीदृक्तया नूनमियत्तया वा ।
इति रघुवंशोक्तेः । अमृतम् ; मृतम् = मृतिः, तदभावः - अमृतम्। 'अ-
मृतस्य च' इति भगवद्वचनात् जननाभाव एवामृतम्; तस्य च मुक्तिम-
न्तरेणासंभवात् मुक्तिरित्यर्थः । 'अथ मर्त्यो ऽमृतो भवत्यत्र ब्रह्म समश्नुते ।
'एष त आत्मान्तर्याम्यमृतः । इति श्रुतेः । 'अमृतत्वाय कल्पते' इ-
45 ति स्मृतेश्च । अम्भोधित्वारोपादमृतदानोपपत्तिश्च । देयादित्याशिषि लिङ् ।
अत्रातिशयोक्तिरुपमा चालंकारः ॥ ४८ ॥
अथ
समस्तशक्तिरूपाणि तत्करोति जनेश्वरः ।
देवतिर्यङ्मनुष्याख्याश्चेष्टापयति लीलया ॥
50 इति
१४७
एतन्नानावताराणां निधानं बीजमव्ययम् ।
48.37 विरमति
नमः ] Anargharāghava 1.2.
48.40 विष्णोरिवास्यानवधारणीयमीदृक्तया नूनमियत्तया वा ] Raghuvamsa 13.5.
48.42 अमृतस्य च ] Bhagavadgītā 14.27.
48.43 अथ मर्त्यो समश्नुते ] Kathopanisad 6.14.
48.44 एष त आत्मान्तर्याम्यमृतः ] Brhadāranyakopanişad 3.7.3.
48.44 अमृतत्वाय कल्पते ] Bhagavadgīta 2.15.
48.49 समस्तशक्तिरूपाणि लीलया ] Visnupurāņa 6.7.71.
48.51 एतन्नानावताराणां निधानं बीजमव्ययम् ] Bhāgavatapurāņa 1.3.5.
48.37 ° करणं EYAC ] करण: B
मुरार्युक्तेश्च EVAC ] मुरार्यनुक्तेश्च B
EYAC ] रूप B
अस्याभावात् AB
48.43 समश्नुते EYAC]
EV¹BC] om. A
48.37 कीदृक्कस्य E¥BC ] कीदृक्तस्य A 48.38
48.38 हेतुमाह EV॰AC ] हेतुम् B 48.40 नून
48.41 अमृतम् मृतं EXC] मृतं AB 48.41 अमृतम् E¥C ]
48.43 मुक्तिमन्तरेणासंभवात् EYBC ] मुक्तिमन्तरेण संभवात् A
समंअत B 48.45 अम्भोधित्वारोपात् अमृतदानोपपत्तिश्च
48.49 • शक्तिरूपाणि EY AC ] रूपाणि B 48.49 तत्करोति
E¥॰AC ] तत्कारोक्ति B 48.49 चेष्टापयति EXC] चेष्टापयन्ति स्व A; चेष्टावन्ति B
48.51 निधानं EVAC ] निदानं B