2023-09-10 12:46:48 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
5
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४८
भ्रान्त्वा भ्रान्त्वा
=
अनवस्थानेनाटित्वा; वीप्सया प्रतिप्रलयावसानं भ्रमः
प्रकाश्यते । यदन्तः = यस्य देहाम्भोधेरुदरे; त्रिभुवनमिति उत्तरार्धगतमत्र
भ्रान्तिक्रियाकर्मत्वेन संबध्यते । त्रिभुवनगुरुः = स्रष्टृत्वेन त्रैलोक्यस्य पितृ-
वत् पूज्यः । अपिना प्रजापत्यादीनां का वार्तेति द्योत्यते । अनेकाः =बह्वीः ।
अब्दकोटीः = संवत्सराणां दश अयुतानि । असंख्येयत्वोपलक्षणं चैतत् ।
10 'कालाध्वनोरत्यन्तसंयोगे' इत्युभयत्र द्वितीया । अन्तम् = अवसानम्, ग-
न्तुम् = प्राप्तुम् तस्य त्रिभुवनस्येत्यर्थात् ; न समर्थः = अशक्तः; पुनः
पश्चात्, भ्रमर इव भृङ्ग इव – इत्यनेन यथा निष्पर्यन्ते गगने
स्वशक्त्यविज्ञानेन द्वरं परिभ्रमितुमुद्यच्छमानो भ्रमरः खिन्नखिन्नः सन्नपक्षः
क्षितितले विवशः पतति, एवमसावपीति द्योतयति,
-
नभः पतन्त्यात्मसमं पतत्रिणस्तथा समं विष्णुगतिं विपश्चितः
=
इति वचनात् । नाभिनालीकनालात् = नाभिकमलस्य नालादधोदेशात ।
उन्मज्जन् ऊर्ध्वं निर्गच्छन्नित्यनेन पूर्वं तेनैव पथान्तः प्रविष्टत्वमपि
सिद्ध्यति । ऊर्ज्जितश्रीः = उत्साहापादितसामर्थ्य इत्यनेन तस्य श्रान्तिं
विज्ञाय परमकारुणिकेन भगवता स्वतत्त्वज्ञानसाधनतयोपदिष्टं तपश्चिरं
15
=
=
>
=
१४५
=
48.10 कालाध्वनोरत्यन्तसंयोगे ] Astādhyāyī 2.3.5.
48.15 नभः पतन्त्यात्मसमं पतत्रिणस्तथा समं विष्णुगतिं विपश्चितः ] Bhagavatapurana
1.18.23.
...
48.5 भ्रान्त्वा भ्रान्त्वा EYC ] भ्रान्त्वा AB 48.5 अनवस्थानेनाटित्वा EVAC]
अवस्थानेन नाटित्वा B 48.6 यदन्तः ELL AC ] यदन्तं B 48.7 ° कर्मत्वेन E¥1
AC ] सकर्मत्वेन B 48.8 पितृवत् पूज्य: EVAC] पितृसंपूज्य: B 48.9 अयुतानि
EYC ] प्रयुतानि AB 48.10 अन्तम् = अवसानम् EYC ] om. A; अस्तम् = अवसानम्
B
सन्न B
48.11 प्राप्तुम् तस्य AB ] प्राप्तुम् E¥IC 48.12 भ्रमर इव EXBC ] भ्रमर: A
48.13 परि ABC ]om. Ey 48.13 खिन्नखिन्नः सन्न • EYC ] खिन्न A; खिन्नान्तः
48.14 एवमसावपीति EKAC ] एवं मयापीति B 48.15 ° समं EYBC ]
om. A 48.15 पतत्रिणस्तथा EXAC ] विपश्चितस्तथा B 48.16 °नालात् EVBC ]
मूलात् A 48.16 नालादधोदेशात् EXC] नालाधोदेशात् AB 48.17 उन्मज्जन्
ऊर्ध्वं निर्गच्छन्नित्यनेन सामर्थ्य इत्यनेन ] उन्मज्जन्नित्यनेन (eyeskip) EX1
निर्गच्छन्नित्यनेन AB] न न गच्छन्नित्यनेन C 48.18 उत्साहापादितसामर्थ्य conj. ]
उत्साहापाहितसामर्थ्यम् AC; उत्साहसामर्थ्यवादित B 48.18 श्रान्तिं EV°C ] भ्रान्तिं
A; श्रान्तींश B
48.17
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४८
भ्रान्त्वा भ्रान्त्वा
=
अनवस्थानेनाटित्वा; वीप्सया प्रतिप्रलयावसानं भ्रमः
प्रकाश्यते । यदन्तः = यस्य देहाम्भोधेरुदरे; त्रिभुवनमिति उत्तरार्धगतमत्र
भ्रान्तिक्रियाकर्मत्वेन संबध्यते । त्रिभुवनगुरुः = स्रष्टृत्वेन त्रैलोक्यस्य पितृ-
वत् पूज्यः । अपिना प्रजापत्यादीनां का वार्तेति द्योत्यते । अनेकाः =बह्वीः ।
अब्दकोटीः = संवत्सराणां दश अयुतानि । असंख्येयत्वोपलक्षणं चैतत् ।
10 'कालाध्वनोरत्यन्तसंयोगे' इत्युभयत्र द्वितीया । अन्तम् = अवसानम्, ग-
न्तुम् = प्राप्तुम् तस्य त्रिभुवनस्येत्यर्थात् ; न समर्थः = अशक्तः; पुनः
पश्चात्, भ्रमर इव भृङ्ग इव – इत्यनेन यथा निष्पर्यन्ते गगने
स्वशक्त्यविज्ञानेन द्वरं परिभ्रमितुमुद्यच्छमानो भ्रमरः खिन्नखिन्नः सन्नपक्षः
क्षितितले विवशः पतति, एवमसावपीति द्योतयति,
-
नभः पतन्त्यात्मसमं पतत्रिणस्तथा समं विष्णुगतिं विपश्चितः
=
इति वचनात् । नाभिनालीकनालात् = नाभिकमलस्य नालादधोदेशात ।
उन्मज्जन् ऊर्ध्वं निर्गच्छन्नित्यनेन पूर्वं तेनैव पथान्तः प्रविष्टत्वमपि
सिद्ध्यति । ऊर्ज्जितश्रीः = उत्साहापादितसामर्थ्य इत्यनेन तस्य श्रान्तिं
विज्ञाय परमकारुणिकेन भगवता स्वतत्त्वज्ञानसाधनतयोपदिष्टं तपश्चिरं
15
=
=
>
=
१४५
=
48.10 कालाध्वनोरत्यन्तसंयोगे ] Astādhyāyī 2.3.5.
48.15 नभः पतन्त्यात्मसमं पतत्रिणस्तथा समं विष्णुगतिं विपश्चितः ] Bhagavatapurana
1.18.23.
...
48.5 भ्रान्त्वा भ्रान्त्वा EYC ] भ्रान्त्वा AB 48.5 अनवस्थानेनाटित्वा EVAC]
अवस्थानेन नाटित्वा B 48.6 यदन्तः ELL AC ] यदन्तं B 48.7 ° कर्मत्वेन E¥1
AC ] सकर्मत्वेन B 48.8 पितृवत् पूज्य: EVAC] पितृसंपूज्य: B 48.9 अयुतानि
EYC ] प्रयुतानि AB 48.10 अन्तम् = अवसानम् EYC ] om. A; अस्तम् = अवसानम्
B
सन्न B
48.11 प्राप्तुम् तस्य AB ] प्राप्तुम् E¥IC 48.12 भ्रमर इव EXBC ] भ्रमर: A
48.13 परि ABC ]om. Ey 48.13 खिन्नखिन्नः सन्न • EYC ] खिन्न A; खिन्नान्तः
48.14 एवमसावपीति EKAC ] एवं मयापीति B 48.15 ° समं EYBC ]
om. A 48.15 पतत्रिणस्तथा EXAC ] विपश्चितस्तथा B 48.16 °नालात् EVBC ]
मूलात् A 48.16 नालादधोदेशात् EXC] नालाधोदेशात् AB 48.17 उन्मज्जन्
ऊर्ध्वं निर्गच्छन्नित्यनेन सामर्थ्य इत्यनेन ] उन्मज्जन्नित्यनेन (eyeskip) EX1
निर्गच्छन्नित्यनेन AB] न न गच्छन्नित्यनेन C 48.18 उत्साहापादितसामर्थ्य conj. ]
उत्साहापाहितसामर्थ्यम् AC; उत्साहसामर्थ्यवादित B 48.18 श्रान्तिं EV°C ] भ्रान्तिं
A; श्रान्तींश B
48.17