2023-09-14 07:26:33 by jayusudindra
This page has been fully proofread once and needs a second look.
दुत्थं तत्पुण्ड्रमूर्ध्वं जनिमरणतमःखण्डनं मण्डनं च ॥ ४३ ॥
=
रूक्षत्वम् = स्नेहगुणरहितत्वम् । तेनात्र निर्दयत्वं लक्ष्यते । रूक्षैः = =निर्दयैः,
मर्मणां तुद्यमानत्वात् । स्मारात् = कामसंबन्धिनः, इक्षुचापात् = =इक्षुका-
ण्डमयाद् धनुषः, च्युतैः = प्रवृत्तैः, शरनिकरैः = बाणसमूहै: ; निकरग्र
हणं द्रावणक्षोभणवशीकरणाकर्षणसंमोहनरूपकर्मपञ्चकनिपुणपञ्चविधबाणत्वे-
न निमित्तेन पञ्चबाणशब्दप्रवृत्तेः , तथाविधानां शराणामनन्तत्वाच्चेति ग्रा-
ह्यम् ।
स्वेच्छोपजातविषयोऽपि न याति वक्तुं
देहीति मार्गणशतैश्च ददाति दुःखम् ।
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४३
"
इति, 'स्मरशरशतप्रहारजर्जरिते हि मनसि जलमिव गलत्युपदिष्टम्।' इ-
त्यादिमहाकविप्रयोगाणामन्यथा वैयर्थ्यापातात्, क्षीणायाः = क्लेशितायाः ;
भगवत आत्मारामत्वात् स्वतन्त्रत्वाच्च, तस्यास्तद्रूपादिगुणगणवशीकृततया
स्त्रीस्वभावाच्च, भोगलिप्सोः स्वेच्छोपभोगसुखस्य दौर्लभ्यात् क्षीणत्वकथ-
नम् ।
...
43.12 स्वेच्छोपजातविषयोऽपि
दुःखम् ] Harsacarita, Ucchvāsa 2, p. 24.
43.13 स्मरशरशतप्रहारजर्जरिते हि मनसि जलमिव गलत्युपदिष्टम् ] Kādambarī, (śuka-
nasopadesa ) p. 24.
...
43.4 ° तमः • EYAC ] समा B 43.5 रूक्षत्वम् EXC] रूक्षम् AB 43.5 • रहित-
त्वम् E¥C] रहितम् AB 43.6 मर्मणां EXAC ] मर्माणां B 43.7 इक्षु • EKAC ]
कृष्ण B
43.7 ° काण्डमयाद् EXBC ] काण्डमाद् A 43.7 निकर • EYLAC ] नीर B
43.8 ° क्षोभणवशीकरणा० EXAC ] वशीकरणक्षोभणा B 43.8 • कर्षण • EYBC ]
कषेपण A 43.8 °कर्मपञ्चक° EYC] कर्मप्रपञ्चक A; पञ्चकर्मक B 43.9 ० शब्द
ABC ] om. EV
B
AB
43.10 शराणामनन्तत्वाच्चेति ग्राह्यम् EYC ] शराणामन A ; सरा---
43.12 स्वेच्छोपजात दुःखम् EVAC ] om. B 43.13 ° शर० EXIC ]om.
43.13 हि EYBC ] न हि A 43.13 गलत्युप॰ conj.] गत्युप ELCगणत्युप
A; गलत्याप B 43.14 प्रयोगाणामन्यथा वैयर्थ्यापातात् । E¥"AC ] प्रयोगान्यथा---
पातात् । B
43.14 क्षीणायाः क्लेशिताया: EYAC ] क्षीणायां क्लेशितायां B
तस्यास्तद्रूपादि॰ [EY C] स्वस्यास्तद्रूपत्वादि A; स्वस्यास्तद्रूपादि B
43.15
43.15 गुणग-
ण॰ EL AC ] गुणगणा B 43.15 ° कृततया EYBC ] कृतया A 43.16 दौलर्भ्यात्
E¥''BC ] दौलर्म्यत्वात् A
5
10
15