2023-09-10 12:46:43 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
१२८
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४२
लदिति योगनिद्रावशात् स्वतो मीलनं संदर्शनहेतुकमिति सन्निकर्षणादतिश- 15
योक्त्याध्यवसीयते; 'चन्द्रदर्शननन्दितायाः स्मितप्रभामिव वनश्रियः' इति
कादम्बरीप्रयोगात् । चन्द्रदर्शने पद्मस्य मीलनं प्रसिद्धम । प्रबोधे = विकासे,
उत्सुकाः = उत्कण्ठिताः; अत एव निभृततरालीनां = अतिनिश्चलं समी-
=
,
पलग्ना; तत्प्रतिपालनेनेत्यर्थाद् गम्यते । भृङ्गच्छटा = भ्रमरमाला, तस्याः,
-
=
=
आभा = शोभेव आभा ययोः; स्निग्धनीलकुटिलायतत्वात् समीपगतत्वा- 20
च्चोत्प्रेक्षा । लक्ष्यीकृतः = शरव्यं कृतः; सेवार्थमागतः विबुधगणः = देव-
समूहो येन, तस्य, अपाङ्गस्य = कटाक्षस्य, बाणासनार्धम् = धनुरेकदेश:,
तस्य छायेव छाया = शोभा ययोः । अर्धग्रहणमपाङ्गमोक्षस्य भ्रूकोटिमात्र-
संबन्धात्। बाणासनर्द्धच्छाये इति वा पाठः; बाणासनवद् ऋद्धा छाया
ययोरित्यर्थः। भ्रूलताया बाणासनत्वोत्प्रेक्षणात्, एकदेशविवर्तनादपाङ्गस्य
बाणत्वप्रसिद्धिः। अथवा, अपाङ्गबाणस्य, आसनम्
आसः धनुः;
तदर्धच्छाये इति योजना;
"
=
अस्त्रियौ चापधनुषौ आसेष्वासौ धनुर्भुवोः
इति वैजयन्त्यामास इत्युक्ते: ; 'असु क्षेपणे' इति धातोर्घञि ल्युटि वा
42.16 चन्द्रदर्शननन्दितायाः स्मितप्रभामिव वनश्रियः ] Source not known.
42.28 अस्त्रियौ चापधनुषौ आसेष्वासौ धनुर्भुवो: ] Vaijayantī 3.7.172.
42.17
42.17
42.15 संदर्शमीलदिति A] संदर्शनमीलनमिति EXIC; संदर्शतिलेनति B 42.16 चन्द्र
EY ] वसन्त ABC 42.16 ° दर्शननन्दिताया: EYLAC ] दर्शनानन्दितायाः B
कादम्बरीप्रयोगात्। E¥C] काच्चुर्यादिप्रयोगात् । A; कादम्बर्यादिप्रयोगात् B
मीलनं E¥ºAB ] निमीलनं C 42.17 प्रबोधे EYLAC ] बोधे B 42.18 उत्सुकाः
E¥॰C ] उत्सुको A; उत्सुकात् B 42.19 समीपलग्ना EYC ] समीपे लग्ना A; स-
42.19 गम्यते EYC ] om. AB 42.20 आभा = = शोभेव EYBC ]
आशोभेव A 42.20 नीलकुटिलायतत्वात् BC ] कुटिलायतत्वात् A; नीलायतत्वात्
ED1 42.21 लक्ष्यीकृतः EXAC ] लक्षत: B
विबुधगुण: A; अर्थाद् विविधगणा B
मीपचलाना B
42.22
42.21 विबुधगण: E¥॰C] अर्थाद्
देवसमूहो EYLAC ] देवतासमूहो B
42.22 बाणा॰ EXC ] बाणौ A; बाण B 42.23 तस्य EYBC ] च तस्य A 42.23
ययोः EYLAC ] यया B 42.24 बाणासनवद् ऋद्धा conj. ] बाणासनावद् वृद्धा B;
बाणासनार्धमृद्ध A; बाणासनवद् वा EXC 42.25 °लताया EVBC ] लतयोः A
42.27 आस: ED AC ] आसा B 42.27 योजना EYLAC ] स्त्री योजना B 42.28
धर्नुभ्रुवोः E¥॰'C] धनुद्रुणम् AB 42.29 इत्युक्तेः E¥॰AC ] इत्यक्षरे B 42.29 ल्युटि
वा EXC ] ल्युटि च AB
25
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४२
लदिति योगनिद्रावशात् स्वतो मीलनं संदर्शनहेतुकमिति सन्निकर्षणादतिश- 15
योक्त्याध्यवसीयते; 'चन्द्रदर्शननन्दितायाः स्मितप्रभामिव वनश्रियः' इति
कादम्बरीप्रयोगात् । चन्द्रदर्शने पद्मस्य मीलनं प्रसिद्धम । प्रबोधे = विकासे,
उत्सुकाः = उत्कण्ठिताः; अत एव निभृततरालीनां = अतिनिश्चलं समी-
=
,
पलग्ना; तत्प्रतिपालनेनेत्यर्थाद् गम्यते । भृङ्गच्छटा = भ्रमरमाला, तस्याः,
-
=
=
आभा = शोभेव आभा ययोः; स्निग्धनीलकुटिलायतत्वात् समीपगतत्वा- 20
च्चोत्प्रेक्षा । लक्ष्यीकृतः = शरव्यं कृतः; सेवार्थमागतः विबुधगणः = देव-
समूहो येन, तस्य, अपाङ्गस्य = कटाक्षस्य, बाणासनार्धम् = धनुरेकदेश:,
तस्य छायेव छाया = शोभा ययोः । अर्धग्रहणमपाङ्गमोक्षस्य भ्रूकोटिमात्र-
संबन्धात्। बाणासनर्द्धच्छाये इति वा पाठः; बाणासनवद् ऋद्धा छाया
ययोरित्यर्थः। भ्रूलताया बाणासनत्वोत्प्रेक्षणात्, एकदेशविवर्तनादपाङ्गस्य
बाणत्वप्रसिद्धिः। अथवा, अपाङ्गबाणस्य, आसनम्
आसः धनुः;
तदर्धच्छाये इति योजना;
"
=
अस्त्रियौ चापधनुषौ आसेष्वासौ धनुर्भुवोः
इति वैजयन्त्यामास इत्युक्ते: ; 'असु क्षेपणे' इति धातोर्घञि ल्युटि वा
42.16 चन्द्रदर्शननन्दितायाः स्मितप्रभामिव वनश्रियः ] Source not known.
42.28 अस्त्रियौ चापधनुषौ आसेष्वासौ धनुर्भुवो: ] Vaijayantī 3.7.172.
42.17
42.17
42.15 संदर्शमीलदिति A] संदर्शनमीलनमिति EXIC; संदर्शतिलेनति B 42.16 चन्द्र
EY ] वसन्त ABC 42.16 ° दर्शननन्दिताया: EYLAC ] दर्शनानन्दितायाः B
कादम्बरीप्रयोगात्। E¥C] काच्चुर्यादिप्रयोगात् । A; कादम्बर्यादिप्रयोगात् B
मीलनं E¥ºAB ] निमीलनं C 42.17 प्रबोधे EYLAC ] बोधे B 42.18 उत्सुकाः
E¥॰C ] उत्सुको A; उत्सुकात् B 42.19 समीपलग्ना EYC ] समीपे लग्ना A; स-
42.19 गम्यते EYC ] om. AB 42.20 आभा = = शोभेव EYBC ]
आशोभेव A 42.20 नीलकुटिलायतत्वात् BC ] कुटिलायतत्वात् A; नीलायतत्वात्
ED1 42.21 लक्ष्यीकृतः EXAC ] लक्षत: B
विबुधगुण: A; अर्थाद् विविधगणा B
मीपचलाना B
42.22
42.21 विबुधगण: E¥॰C] अर्थाद्
देवसमूहो EYLAC ] देवतासमूहो B
42.22 बाणा॰ EXC ] बाणौ A; बाण B 42.23 तस्य EYBC ] च तस्य A 42.23
ययोः EYLAC ] यया B 42.24 बाणासनवद् ऋद्धा conj. ] बाणासनावद् वृद्धा B;
बाणासनार्धमृद्ध A; बाणासनवद् वा EXC 42.25 °लताया EVBC ] लतयोः A
42.27 आस: ED AC ] आसा B 42.27 योजना EYLAC ] स्त्री योजना B 42.28
धर्नुभ्रुवोः E¥॰'C] धनुद्रुणम् AB 42.29 इत्युक्तेः E¥॰AC ] इत्यक्षरे B 42.29 ल्युटि
वा EXC ] ल्युटि च AB
25