2023-09-10 12:46:41 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ४१
प्रेक्षमाणे
न तु कटाक्षमात्रेण ;
प्रकर्षेण पश्यत इति
समग्रं यथा तथा,
हेतौ शानच्। अथवा, वर्तमाननिर्देशात् तथाविधस्य स्वाभाव्यमाह तत्र ।
रूपकमुपमा चात्रालंकारः ॥ ४० ॥
१२४
अथ 'तद्भूविजृम्भः परमेष्ठिधिष्ण्यम्' इति वचनात् ब्रह्मलोकत्वेनोपास्यं
भ्रूयुगमुपास्ते -
पातात् पातालपातात् पतगपतिगतेभ्रूयुगं भुग्नमध्यं
येनेषच्चालितेन स्वपदनियमिताः सासुरा देवसङ्घाः ।
नृत्यल्लालाटरङ्गे रजनिकरतनोरर्धखण्डावदाते
कालव्यालद्वयं वा विलसति समया वालिकामातरं नः ॥ ४१॥
=
पातात् = रक्षतात् । पातालपातात्; रसातलोपलक्षिते निरये यः पातः
दुष्कर्मपरतन्त्रतया गमनं तस्मात् ।
ततश्च नरका विप्र [ प्र] बोधः सलिलस्य च ।
पापिनो येषु पात्यन्ते ताञ्छृणुष्व महामुने ।
40.41 Manuscript D ends abruptly with the word katāksa in 40.41
41.1 पातात् पातालपातात्
posed with verse 42.
...
...
40.44 तद्भूविजृम्भः परमेष्ठिधिष्ण्यम् ] Bhāgavatapurāņa 1.2.30.
41.8 ततश्च नरका महामुने ] Visnupurāna 2.6.1.
Km
वालिकामातरं नः E¥v±ESEX*2ABC ] EP°E¥" trans-
===
= 5
40.41 पश्यत
40.41 प्रेक्षमाणे B ] किन्तु प्रेक्षमाणे EYC; प्रेक्ष्यमाणे A; प्रेक्षमाणे B
इति EYC ] प्रश्यति इति AB 40.42 स्वाभाव्य॰ EXC ] प्रेक्षणस्य स्वाभाव्य A; प्रेक्ष-
णस्वाभाव्य B 40.42 तत्र EXC ] अत्र AB 40.43 चात्रालंकारः E¥‡‡C ] चालंकारः
AB 40.44 तद्भू॰ EYBC ] तद्भू A 40.45 उपास्ते EYC] उपास्ते पातादित्यादि
41.3 °रङ्गे E¥॰BC ] भागे A 41.4 विलसति EYBC ] लसति च A
रक्षतात् E¥C ] रक्षताम् A; रसात् B 41.5 लक्षिते EYvAC ] रक्षिते B
41.8 विप्र
EVAC ] विकप्र B 41.8 [प्र]बोधः सलिलस्य च conj. A ] भूयो वै
41.8 पापिनो येषु EVIC] पातिनो येषु A; प्रापिनो
AB
41.5
ED¹BC
B
45
प्रेक्षमाणे
न तु कटाक्षमात्रेण ;
प्रकर्षेण पश्यत इति
समग्रं यथा तथा,
हेतौ शानच्। अथवा, वर्तमाननिर्देशात् तथाविधस्य स्वाभाव्यमाह तत्र ।
रूपकमुपमा चात्रालंकारः ॥ ४० ॥
१२४
अथ 'तद्भूविजृम्भः परमेष्ठिधिष्ण्यम्' इति वचनात् ब्रह्मलोकत्वेनोपास्यं
भ्रूयुगमुपास्ते -
पातात् पातालपातात् पतगपतिगतेभ्रूयुगं भुग्नमध्यं
येनेषच्चालितेन स्वपदनियमिताः सासुरा देवसङ्घाः ।
नृत्यल्लालाटरङ्गे रजनिकरतनोरर्धखण्डावदाते
कालव्यालद्वयं वा विलसति समया वालिकामातरं नः ॥ ४१॥
=
पातात् = रक्षतात् । पातालपातात्; रसातलोपलक्षिते निरये यः पातः
दुष्कर्मपरतन्त्रतया गमनं तस्मात् ।
ततश्च नरका विप्र [ प्र] बोधः सलिलस्य च ।
पापिनो येषु पात्यन्ते ताञ्छृणुष्व महामुने ।
40.41 Manuscript D ends abruptly with the word katāksa in 40.41
41.1 पातात् पातालपातात्
posed with verse 42.
...
...
40.44 तद्भूविजृम्भः परमेष्ठिधिष्ण्यम् ] Bhāgavatapurāņa 1.2.30.
41.8 ततश्च नरका महामुने ] Visnupurāna 2.6.1.
Km
वालिकामातरं नः E¥v±ESEX*2ABC ] EP°E¥" trans-
===
= 5
40.41 पश्यत
40.41 प्रेक्षमाणे B ] किन्तु प्रेक्षमाणे EYC; प्रेक्ष्यमाणे A; प्रेक्षमाणे B
इति EYC ] प्रश्यति इति AB 40.42 स्वाभाव्य॰ EXC ] प्रेक्षणस्य स्वाभाव्य A; प्रेक्ष-
णस्वाभाव्य B 40.42 तत्र EXC ] अत्र AB 40.43 चात्रालंकारः E¥‡‡C ] चालंकारः
AB 40.44 तद्भू॰ EYBC ] तद्भू A 40.45 उपास्ते EYC] उपास्ते पातादित्यादि
41.3 °रङ्गे E¥॰BC ] भागे A 41.4 विलसति EYBC ] लसति च A
रक्षतात् E¥C ] रक्षताम् A; रसात् B 41.5 लक्षिते EYvAC ] रक्षिते B
41.8 विप्र
EVAC ] विकप्र B 41.8 [प्र]बोधः सलिलस्य च conj. A ] भूयो वै
41.8 पापिनो येषु EVIC] पातिनो येषु A; प्रापिनो
AB
41.5
ED¹BC
B
45