2023-09-10 12:46:37 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
30
35
40
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ३६
दंष्ट्रा यमचोड्डुगणा द्विजानि ।
इति भागवतवचनात्; दन्तानां ताराधवलानां वा,
आकाशमापूरिततारतारम् ।
इतिवत् । द्विरददन्तवलक्षणों नक्षत्राणां कान्तिं च; स्वारुण्योपरागात् ते-
षां धावल्यस्य त्याजितत्वात्, रश्मिभिरभिभूतत्वाच्च, नितरां तिरयति
= अत्यन्तं छादयति यः, असाविति । तच्छब्दार्थमाह
=
श्रीभर्तुः
विष्णोः, दन्तवासोद्यमणिः
=
दन्तच्छुदरूपः सूर्यः; अघतमोनाशना-
य 'दु:खैनोव्यसनेष्वघम्' इति वैजयन्ती । अत्र त्रयो ऽप्यर्थास्तन्त्रेणोपा-
त्ताः। एनसः =पापस्य; व्यसनस्य तत्कार्यस्य; अकार्यबन्धनस्य दुःखस्य
= तज्जन्यस्य निरययातनादेश्व; तिमिरस्य निरसनं कर्तुम् । अस्तु
प्रवर्तताम् ; कृभ्वस्तीनां क्रियासामान्यवाचित्वात् । अत्र श्लेषनिबन्धनं रूप-
कमलंकारः
२ ॥ ३५ ॥
,
अथ
दंष्ट्रा यमश्चोडुगणा द्विजानि ।
इति वचनादुडुगणात्मनोपास्यां दन्तावलीमुपास्ते
35.30 दंष्ट्रा यमचोडुगणा द्विजानि ] Bhāgavatapurāna 2.1.31.
35.32 आकाशमापूरिततारतारम् ] Raghuvamsa 13.2.
35.37 दुःखैनोव्यसनेष्वघम् ] Vaijayantī 6.3.2.
35.43 दंष्ट्रा यमश्चोडुगणा द्विजानि ] Bhāgavatapurāņa 2.1.31.
१११
०
=
35.30 • गणा EYBC ] लडा A 35.31 भागवत EYBC ] श्रीभागवत A 35.31
तारा• EVLAC ] ताराणां B 35.33 ●वलक्षणां EXAB ] धवल C 35.34 धावल्य-
स्य EXBC ] धावल्यां A 35.34 रश्मिभिरभि• EXBC ] रश्मिभिः A 35.37 अत्र
त्रयो ABC ] अत्रान्ये EY1 35.38 तन्त्रेणोपात्ता: EYBC ] तन्त्रेणोपास्ताः A 35.38
व्यसनस्य B] om. EYC; क (?) सनस्य A 35.38 ॰बन्धनस्य AB] निबन्धनस्य
EVIC 35.39 निरययातनादेश्व EYBC ] निरतिशययातना च A 35.40 • निबन्धनं
E¥AC ] निवहं B 35.41 रूपक° EDBC ] रूप A 35.43 दंष्ट्रा E¥C ] अथ दंष्ट्रा
AB 35.44 इति EYBC ] इति भागवत A 35.44 • गणात्मनोपास्यां EXAB ]
गणमात्मनोपास्यां C 35.44 उपास्ते EY॰C] उपास्ते नित्यं स्नेहातिरेकादित्यादि A;
उपास्ते नित्यमित्यादि B
/
35
40
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ३६
दंष्ट्रा यमचोड्डुगणा द्विजानि ।
इति भागवतवचनात्; दन्तानां ताराधवलानां वा,
आकाशमापूरिततारतारम् ।
इतिवत् । द्विरददन्तवलक्षणों नक्षत्राणां कान्तिं च; स्वारुण्योपरागात् ते-
षां धावल्यस्य त्याजितत्वात्, रश्मिभिरभिभूतत्वाच्च, नितरां तिरयति
= अत्यन्तं छादयति यः, असाविति । तच्छब्दार्थमाह
=
श्रीभर्तुः
विष्णोः, दन्तवासोद्यमणिः
=
दन्तच्छुदरूपः सूर्यः; अघतमोनाशना-
य 'दु:खैनोव्यसनेष्वघम्' इति वैजयन्ती । अत्र त्रयो ऽप्यर्थास्तन्त्रेणोपा-
त्ताः। एनसः =पापस्य; व्यसनस्य तत्कार्यस्य; अकार्यबन्धनस्य दुःखस्य
= तज्जन्यस्य निरययातनादेश्व; तिमिरस्य निरसनं कर्तुम् । अस्तु
प्रवर्तताम् ; कृभ्वस्तीनां क्रियासामान्यवाचित्वात् । अत्र श्लेषनिबन्धनं रूप-
कमलंकारः
२ ॥ ३५ ॥
,
अथ
दंष्ट्रा यमश्चोडुगणा द्विजानि ।
इति वचनादुडुगणात्मनोपास्यां दन्तावलीमुपास्ते
35.30 दंष्ट्रा यमचोडुगणा द्विजानि ] Bhāgavatapurāna 2.1.31.
35.32 आकाशमापूरिततारतारम् ] Raghuvamsa 13.2.
35.37 दुःखैनोव्यसनेष्वघम् ] Vaijayantī 6.3.2.
35.43 दंष्ट्रा यमश्चोडुगणा द्विजानि ] Bhāgavatapurāņa 2.1.31.
१११
०
=
35.30 • गणा EYBC ] लडा A 35.31 भागवत EYBC ] श्रीभागवत A 35.31
तारा• EVLAC ] ताराणां B 35.33 ●वलक्षणां EXAB ] धवल C 35.34 धावल्य-
स्य EXBC ] धावल्यां A 35.34 रश्मिभिरभि• EXBC ] रश्मिभिः A 35.37 अत्र
त्रयो ABC ] अत्रान्ये EY1 35.38 तन्त्रेणोपात्ता: EYBC ] तन्त्रेणोपास्ताः A 35.38
व्यसनस्य B] om. EYC; क (?) सनस्य A 35.38 ॰बन्धनस्य AB] निबन्धनस्य
EVIC 35.39 निरययातनादेश्व EYBC ] निरतिशययातना च A 35.40 • निबन्धनं
E¥AC ] निवहं B 35.41 रूपक° EDBC ] रूप A 35.43 दंष्ट्रा E¥C ] अथ दंष्ट्रा
AB 35.44 इति EYBC ] इति भागवत A 35.44 • गणात्मनोपास्यां EXAB ]
गणमात्मनोपास्यां C 35.44 उपास्ते EY॰C] उपास्ते नित्यं स्नेहातिरेकादित्यादि A;
उपास्ते नित्यमित्यादि B
/