2023-09-13 09:01:51 by jayusudindra
This page has been fully proofread once and needs a second look.
विष्णुपादादिकेशस्तोत्रम् ३०
आश्चर्यस्य= अचिन्तनीयस्य कोष्णवारिवृष्टिकर्मणः, आकरो द्युमणिरिवे-
त्यर्थः । आत्मरूपे
गर्भात् सोपाधित्वेन प्रादुर्भूय नित्यसिद्धया सत्यज्ञानानन्दस्वरूपया सम्पदा
सह कदाचिदप्यविरहित एवेत्यर्थः । 'स्वभावो
पस्यानपायात् कर्तृत्वादेश्चाध्यस्तत्वात् । सपदि, अचिन्तनीयमित्यनिर्वच-
नीयमायावशात्, न तु कर्मपारतन्त्र्यादिति व्यज्यते । नीले पुण्यपापाभ्यां
मलिने । अथवा रलयोरभेदात् नीरे =जले इति व्यधिकरणसप्तमी । उरःस्थ-
लशब्देन उदरं लक्ष्यते 'आकाशमुदरम्' इति श्रुतेः भगवदुदरभूते नभ-
सि ब्रह्माण्डभाण्डगर्ते इत्यर्थः । हारतानाम्= सततदुःखभाजनतया हेति
विषादद्योतके शब्दे, रतानाम्; वैषयिकसुखस्याभिमानिकत्वात् दुःखस्यैव
स्वभावत्वात् हारतत्वोक्तिः । आरोपेण अहमाद्यध्यासेन सेव्ये व्यवहार-
35
गोचरीभूते 'मिथ्याज्ञाननिमित्तः सत्यानृते मिथुनीकृत्याहमिदं ममेदमिति
नैसर्गिकोऽयं लोकव्यवहारः ।' इत्याचार्यवचनात् । सन्निधत्ते इति चैतन्या-
त्मना स्फुरति, न तु जायते 'न जायते म्रियते वा कदाचित्' इति श्रुत्या
षण्णां भावविकाराणां प्रतिषिध्यमानत्वादिति द्योत्यते । सन्निधिः सत्तामात्रेण
भ्रामको वा; मनश्चक्षुरादिप्रेरक इत्यर्थः । आशाशब्देन सङ्कल्पादिमनोवृत्त-
30
=
30.27 स्वभावो ऽन्यविपर्ययः ] Source not known.
30.31 आकाशमुदरम् ] Source not known.
30.36 मिथ्याज्ञान
लोकव्यवहारः ] Brahmasūtraśānkarabhāsya 1.1.1.
30.37 न जायते म्रियते वा कदाचित् ] Bhagavadgītā 2.20.
९७
●
30.23 ° सदृशतारोपसेव्ये संनिधत्ते । EYLAC ] तरेरिति व्येवंनिधत्ते। B
।
30.24 अ-
30.24 कोष्णवारि॰ EYC] हिमोष्णवारि
चिन्तनीयस्य ABC ] चिन्तनीयस्य E¥
A; हिमोष्णवर्ण B
EV॰AC ] रूपे उपास्ये B
30.24 · वृष्टि
30.26
v1
ELBC ] वृष्टिसृष्टि A 30.25 ° रूपे ऽभ्युपास्ये
सत्य • EYBC ] सम्यग् A 30.28 अचिन्तनीय
EXAB ] अविचिन्तनीय C 30.29 नीले EYBC ] अनिले A 30.29 • पापाभ्यां
EY ] पाप ABC 30.31 आकाश• EYAC ] प्रकाश B 30.32 नभसि EYLAC ]
30.32 °रतानाम् EYC ] तानाम् A; तारानां B 30.33 वैषयिक E¥AC ]
वैशेष B 30.34 अहमाद्यध्यासेन EYBC ] अहं ममाद्यध्यासेन A 30.36 • वचनात्
EVAC ] वचनादिति B 30.37 न जायते E¥BC ] om. A 30.39 भ्रामको वा मन ०
EV॰AB ] भ्रामणधर्मक C 30.39 सङ्कल्पादि॰ E¥AB ] सङ्कल्पादिका C
om. B
O